ՎԵՐՍՏԻՆ ՅԱՒԵԼՈՒԱԾ ԿՐԿԻՆ ՀԵԾՈՒԹԵԱՆ ՆՈՐԻՆ ՀՍԿՈՂԻ ԱՌ ՆՈՅՆ ԱՂԵՐՍ ՄԱՂԹԱՆԱՑ ԲԱՆԻ
Ի ԽՈՐՈՑ ՍՐՏԻՑ ԽԱՒՍՔ ԸՆԴ ԱՍՏՈՒԾՈՅ
Ա
Եւ արդ, որո՞ց խնդրոց արժանաւոր վարկանելով զիս` մատչիմ աղերսել.
Արքայութեա՞նն, յորմէ վրիպեցայ,
Թէ փառա՞ցդ վայելչութեան, յորմէ զրկեցայ,
Թէ կենա՞ցդ անմահականաց, յորմէ հերքեցայ,
Թէ ընդ հրեշտակսն պարակցութեա՞ն, յորմէ տրոհեցայ,
Թէ ընդ արդա՞րսն մասնակցութեան, յորոց ճեղքեցայ,
Թէ ո՞ւռ որթոյն կենդանւոյ, յորմէ քանցեցայ,
Թէ ո՞ստ տնկոյն բերկրութեան, յորմէ գաւսացայ,
Թէ ծաղի՞կ փառացն շնորհի, յորմէ թափեցայ,
Թէ պանծանա՞ցն ժառանգաւոր, յորմէ կորացայ,
Թէ հայրենի ծոցո՞յն հարազատ, յորմէ ընկեցայ:
Բ
Եթէ զգեստո՞վն լուսոյ պարծիմ, յորմէ մերկացայ,
Եթէ ի ստացո՞ղ դարձին յուսացայց, յորմէ խորթացայ,
Եթէ ի լուսո՞յն իղձս դիմեցից, յորմէ մեկնեցայ,
Եթէ Յիսուսի՞ յոսկերսն յաւդիմ, յորմէ մերժեցայ,
Եթէ ի թեւս նորա՞ մերձիմ, յորմէ աւտարացայ,
Եթէ յապաւէ՞նն ապաստանեցայց, յորմէ խեթացայ,
Եթէ ի փրկութեանն նորոգութիւ՞ն, յորմէ մահացայ,
Եթէ ի զգաստութեանն զուարթութիւ՞ն, յորմէ ես լքայ,
Եթէ ի կանո՞նն կենաց ուխտի, յորմէ փոխեցայ,
Եթէ ի սահմա՞նն հաստադրական, յորմէ սահեցայ,
Եթէ յանշարժ վիմի՞ն պնդութեան, յորմէ սասանեցայ,
Եթէ ի շա՞րս գումարտակին, յորմէ հոսեցայ,
Եթէ ի քաղա՞քն անդրանկաց շինիմ, յորմէ գերեցայ,
Եթէ հանապազորդեան հացի՞ն աղաւթեմ, զոր ոչ վաստակեցայ,
Եթէ փոխադրութիւ՞ն երկանցն խնդրեմ, յոր ոչ քրտնեցայ,
Եթէ պարգեւաւ՞քն պսակեցայց, յոր ոչ հանդիսացայ,
Եթէ արձա՞ն ինձ կենաց գրեցից, յորմէ ջնջեցայ,
Եթէ զերախտեացդ ձի՞ր յիշեցից, զոր միշտ մոռացայ:
Գ
Ահա հատաւ եւ կամ խզեմաւ լար կենաց յուսոյն,
Տիրեցայ ի բորոտութեանցն գարշութենէ` համայն ախտացեալ,
Ամենայնիւ սպառեալ զմարմինս ապականութիւնն,
Շրջապատեալ` մեռոյց Աստուծոյ:
Դոյզն պալար փայլունակ, տգեղ, լսնացեալ
Մնացուած ինձ պահեալ նախունակ երկդիմի կերպին,
Որ զկրկին անմաքրութիւնն նշանակէ:
Պարծանացն նշոյլ ամենեւին ինձ շիջաւ,
Փրկութիւնն մատնեցաւ, բարին ստուերացաւ,
Ելք կենացն բնաւին փակեցաւ,
Մխիթարութիւնն բարձաւ,
Դատաստանին ատեան մերձեցաւ,
Թոյնք մահուն ինձ արծարծեցաւ,
Սպանեալն կրկին ինձ կենդանացաւ,
Լաստին դադարք վիմաւք խցաւ,
Շաւիղն յուսոյն կուրացաւ,
Շնորհին ծածկոյթ յինէն մերկացաւ,
Փառացն վայելչութիւն ստուերացաւ,
Հանճարն առաջնորդական խափանեցաւ,
Կշտամբանացն փուշ բազմացաւ,
Անաւրէնութեանն ուղէշ ծաղկեցաւ,
Բոց գեհենին ինձ բորբոքեցաւ,
Ծառայութեանն լուծ սաստկացաւ,
Ստրկութեանն կապ զաւրացաւ,
Ունողն յարկին կառուցման ահա անկաւ,
Բարձրութեանն վստահարան կործանեցաւ,
Ընտանութեանն միաւորութիւն անջրպետեցաւ,
Սրբութեանն սիրող Հոգին Աստուծոյ տրտմեցաւ:
Դ
Եւ քանզի զվերջինն համբուրեցի դառնութիւն,
Տանջանս, խէթս, տխրութիւնս,
Վիշտս հոգեկանս, ցաւս անխնամարկելիս,
Տարակոյսս անյուսադրելիս, ամաւթանս անպարուրելիս,
Խայտառականս անվերարկելիս, պատկառանս անհամարձակելիս,
Փախուստս անդառնալիս, հալածանս անմարդասիրելիս,
Երկայն ուղեւորութեան ապաձեռն անթոշակութիւնս,-
Իսկ դու փրկութիւն, զաւրութիւն եւ աւգնութիւն,
Ողորմութիւն, լուսաւորութիւն, քաւութիւն եւ անմահութիւն,
Տէր Յիսուս Քրիստոս, Որդի Աստուծոյ կենդանւոյ,
Արարիչ երկնի եւ երկրի:
Որ ընձեռես ջուր պասքելոցն ի ծարաւուտ վայրս անապատի,
Աւրհնեալ, բարեգութ, հզաւր, մարդասէր,
Երկայնամիտ, խնամակալ, հնարաւոր, այցելու,
Պաշտպան աննախանձ, պահապան յաղթող,
Կեանք անկորուստ, միջնորդ երկնային,
Լիութիւն աննուազ, երանութիւն տաւնելի,
Ձեռն ձգեալ սիրոյ ողորմութեան քոյ աջոյ`
Ընկալ եւ մատո` քաւեալ եւ սրբեալ զիս` զամենապարտս,
Բանդ կենդանի, առ հաւասարապատիւ քո հոգի,
Զի քեւ վերստին հաշտեալ յիս դարձցի,
Եւ ի ձեռն քո իւրովն կամաւք մաքուր նուիրեալ,
Զաւրեղն ինքնութեամբ զիս Հաւր ընծայեալ,
Անդէն առ նմին նովիմբ միշտ ի քեզ
Շնչոյս ողջունիւ կապեալ ընդ շնորհիդ`
Ի քեզ միանալ անբաժանելի:
Վասն որոյ քեզ, ընդ Հաւր քում, Հոգւովդ Սրբով,
Երրեակ անձնաւորութեանդ ի միում բնութեան
Եւ ի մի աստուածութեան` փա~ռք,
Եւ ի ստեղծականաց էից` գոհաբանութի~ւն յաւիտեանս յաւիտենից:
Ամէն: up
Բան ԻԴ
Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ
Ա
Եվ արդ, ի՞նչ բաների արժանի համարելով ինքս ինձ, մոտենամ ես քեզ աղերսելու,
Արքայությա՞ն, որից վրիպեցի,
Թե՞ վայելուչ փառքիդ, որից զրկվեցի,
Թե՞ անմահ կյանքիդ, որից վտարվեցի,
Թե՞ պարակցությանը հրեշտակների, որից տրոհվեցի,
Թե՞ արդարների մասնակցությանը, որից ջոկվեցի,
Թե՞ ուռն լինելու կենդանի որթի, որից պոկվեցի,
Թե՞ ոստը բերկրության ծառի, որից գոսացա,
Թե՞ ծաղիկը փառքի շնորհի, որից թափվեցի,
Թե՞ ժառանգավորն պանծանաց, որից կորացա,
Թե՞ հայրական հարազատ գրկին, որից դուրս ընկա,
Լուսեղեն զգեստո՞վ պարծենամ, որից մերկացա,
Թե՞ ստացողի դարձին հուսամ ես, որից խորթացա,
Ըղձալի լույսի՞ն դիմեմ ես արդյոք, որից մեկնեցի,
Թե՞ ոսկորներին հոդվեմ Հիսուսի, որից մերժվեցի,
Նրա թևերի՞ն մոտենամ, որից օտարացա,
Թե՞ ապավենին ապաստանեմ ես, որից զատվեցի,
Նորոգությա՞նը հուսամ փրկարար, որից մահացա,
Թե՞ զվարթարար զգաստությանը, որից լքվեցի,
Կամ ուխտադրական կենաց կանոնին, որից փոխվեցի,
Թե՞ հաստատական օրինադրության, որից սահեցի,
Անշարժ, անսասան Վեմի՞ն կառչեմ ես, որից սասանեցի,
Թե՞ սրբոց գնդին լինեմ դասակից, որոնցից ինքս ինձ ի դուրս մղեցի,
Անդրանիկների քաղաքո՞ւմ84Հրեշտակների երկնային բնակարանը կամ ըստ ոմանց՝ Առաքելական եկեղեցին: շինվեմ, որից ես գերի քշվեցի,
Թե՞ ամենօրյա հացին աղոթեմ, որ չվաստակեցի,
Թե՞ տաժանքների վերացումն խնդրեմ, որոնց համար չքրտնեցի,
Թե՞ պարգևներով պսակվեմ ես այն, որոնց արժանի չհանդիսացա
Կամ կենաց գրքո՞ւմ արձանագրվեմ, որից ջնջվեցի,
Թե՞ երախտիքներդ հիշեմ ես արդյոք, որոնք մոռացա:
Բ
Եվ ահավասիկ, ապրելու հույսի լարը կտրվեց,
Ու վարակվեցի՜ ես բոլորովին գարշ բորոտությամբ.
Տգեղ, սպիտակ ու փոքր-ինչ փայլող պալարի պես այն,
Որը կրկնակի մեր անմաքրության իբրև նշանակ՝
Նախնական ախտի սպին է պահում երկդիմի կերպով85Ղևտ. ԺԳ գլուխը,
Ապականությունն ինձ պաշարելով՝ սպառեց մարմինն իմ բոլորովին
Պարծանքի նշույլը բոլորովին շիջավ ինձ համար,
Փրկությունը վտանգվեց, բարին ստվերացավ,
Կյանքի դուռն ընդմիշտ փակվեց,
Մխիթարությունը վերացավ,
Դատաստանի ատյանը մոտեցավ,
Մահվան թույնն արծարծվեց իմ մեջ,
Սպանվածն իմ մեջ կրկին կենդանացավ,
Նավահանգիստը քարերով խցվեց,
Հույսի շավիղը կուրացավ,
Շնորհի ծածկույթն ինձանից հանվեց,
Փառքի վայելչությունն աղոտացավ,
Առաջնորդող հանճարը խափանվեց,
Կշտամբանքների փուշը շատացավ,
Անօրենության ուղեշը ծաղկեց,
Գեհենի բոցը բորբոքվեց իմ դեմ,
Ծառայության լուծը սաստկացավ,
Ստրկության կապը զորացավ,
Կառույցը պահող սյունն ահա ընկավ,
Բարձրության վստահարանը կործանվեց,
Ընտանի միաբանությունն անջրպետվեց,
Եվ տխրեց սաստիկ սրբություն սիրող Աստուծո Հոգին:
Գ
Եվ քանզի ես դառնությունների մրուրը ճաշակեցի,–
Տանջանքներ, խայթեր ու տխրություններ, վշտեր հոգեկան,
Ցավեր անդարմանելի և տարակույսներ անհուսադրելի,
Ամոթանքներ անպարտակելի, խայտառակություններ անծածկելի,
Պատկառություններ անհամարձակ, փախուստներ անդառնալի
Եվ հալածանքներ անմարդասիրելի,
Երկար ու ձեռնունայն, անպաշար ուղևորություն,–
Ուստի և դու, ո՜վ փրկություն, զորություն և օգնություն,
Ողորմություն, լուսավորություն, քավություն և անմահություն,
Տեր Հիսուս Քրիստոս, Որդի կենդանի Աստուծո,
Արարիչ երկնի և երկրի,
Որ ջուր ես տալիս ծարավներին անջուր անապատում,
Օրհնյալ, բարգութ, հզոր, մարդասեր,
Երկայնամիտ, խնամակալ, հնարավոր, այցելու,
Պաշտպան աննախանձ, պահապան հաղթող և կյանք անկորուստ,
Միջնորդ երկնային, լիություն աննվազ, երանություն տոնելի,
Քո ողորմության աջ ձեռքը սիրով երկարելով ինձ՝
Ընդունի՛ր և ներկայացրու քավված և սրբված ամենապարտիս՝
Քեզ հավասարապատիվ Հոգուն, ո՜վ կենդանի
Բան, Որպեսզի քեզնով հաշտված վերստին՝ իմ մեջ դառնա նա:
Եվ քո միջոցով Նա, որ զորեղ է ինքնությամբ
Իր մաքուր կամքով ինձ սրբագործած՝
Հորդ ընծայելով՝ Միաժամանակ ամբողջ իմ շնչով անբաժանորեն
Կապի, միացնի բարեշնորհիդ հետ:
Որի համար՝ քեզ, Հորդ ու Սուրբ Հոգուդ՝
Երրյակ անձնավորությանդ՝ մի բնությամբ և մի աստվածությամբ-
Փա՜ռք և բովանդակ արարածներից գոհաբանություն
Հավիտյանս հավիտենից. ամեն:
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Ինչի՞ն արժանի համարելով ինձ՝
քեզնից աղերսեմ.
Արքայությա՞ն, որ մոլորված՝ կորցրի,
Փառքիդ վայելքի՞ն, որից զրկվեցի,
Թե՞անմահ կյանքիդ, որից վանվեցի,
Հրեշտակների պարակցությա՞ն, որ փակվեց իմ աոաջ,
Թե՞ արդարների միության, ուսկից դուրս վտարվեցի,
Ո՞ւռ՝ որթատունկին կենդանի, որից ջարդված
պոկվեցի,
Թե՞ ոստ, բարունակ՝ ծառին բերկրության,
որից գոսացա,
Կամ գուցե ծաղի՞կ՝ փառքի շնորհին, որից թափվեցի,
Թե՞ ժառանգավոր փառավորության, որից կորացա,
Հարազատ ծոցի՞ն հայրական, որից հանված՝ ձգվեցի,
Թե՞ փառավորվեմ լույսի զգեստով, որից մերկացա,
Ակնկալեմ իմ դա՞րձը արարչին, որից խորթացա,
Կարող եմ դիմել ըղձալի լույսի՞ն, որից հեռացա,
Թե՞ ոսկորներին հոդվել Հիսուսի, որից մերժվեցի,
Մերձենալ նրա թևերի՞ն, որոնց ես օտարացա,
Թէ՞ ապաստանել այն ապավենին, որից խեթացա,
Կենսանորոգման փրկությա՞ն, որի համար ՝մահացա,
Թե՞ զվարթարար զգաստության, որ ինքս լքեցի,
Ուխտադրական կենաց կանոնի՞ն, որը դրժեցի,
Թե հաստատական օրինադրության, որից գայթեցի,
Անսասան ժայռի ամրապնդությա՞ն, որից խախտվեցի,
Թե՞ դասակցության սրբերի կարգի, որից դուրս ընկա,
Անդրանիկների քաղաքո՞ւմ հաստվեմ,
Ուսկից գերվելով՝ քշվեցի հեռու,
Աղոթեմ հացի՞ն հանապազօրյա, որ չեմ վաստակել,
Խնդրեմ վերացում տառապանքների՞ս,
Երբ դրա համար չեմ քրտնել բնավ,
Պսակազարդվել այն պարգևներով,
Որոնց համար ես չմաքառեցի՞,
Թե՞ արձան կերտել ինձ կենաց, որից ջնջվեցի անհետ,
Երախտիքներիդ շնորհնե՞րն հիշեմ, որոնք մոռացա:
Բ
Կտրվեց լարը ապրելու հույսի,
Ու ճարակվեցի ես ամբողջովին գարշ բորոտությամբ.
Երևաց չնչին պալարն սպիտակ փայլուն ու տգեղ,
Երկդիմի կերպով նախնական ախտի հետքերը կրող,
Իբրև կրկնակի անմաքրության նիշ.
Ապականությամբ լափված՝ մարմինս իսպառ
քայքայվեց,
Մահացավ, մեռավ Աստծո համար,
Պարծանքի նշույլն անհետ չքացավ,
Փրկության հույսը մատնվեց փորձության,
բարին խավարեց,
Կյանքի դուռն ընդմիշտ փակվեց իմ առաջ,
Վերացավ ամեն մխիթարություն,
Մոտեցավ ատյանը դատաստանի,
Մեջս արծարծվեց թույնը մահաբեր,
Սպանվածն այնտեղ հարություն առավ,
Նավահանգիստը խցվեց քարերով,
Հույսի շավիղը փակվեց, կուրացավ,
Շնորհի ծածկույթն հանվեց ինձանից,
Վայելչությունը փառքի՝ խավարեց,
Խափանվեց հանճարն առաջնորդական,
Բազմացավ փուշը կշտամբանքների,
Ծաղկեցին որթերն անօրենության,
Մեջս բորբոքվեց բոցը գեհենի,
Տանջանքի լուծը ծանրացավ վրաս,
Եվ ստրկության կապանքը պրկվեց,
Ընկավ նեցուկը հարկիս շինության,
Կործանվեց մույթը բարձրակառույցիս,
Միաբանութունն ընտանի՝ քանդվեց,
Ու տրտմեց սաստիկ սրբություն սիրող Աստծո հոգին:
Գ
Եվ որովհետև դառնությունների
Վերջին մրուրներն իսկ ճաշակեցի,
Տանջանքներ, խայթեր ու տրտմություններ,
Վշտեր հոգեկան, ցավեր անամոք,
Կասկած ու վարանք անհուսաղրելի,
Անպարփակ ամոթ, գլխահակ կորանք,
Անպարտակելի խայտառակություն,
Փախուստներ անդարձ, հալածանք անգութ,
Ուղևորություն երկար, ձեռնունայն,
Ուստի, փրկությո՜ւն, զորություն, պաշտպան,
Ողորմածություն, լուսավորություն,
Այլև քավություն և անմահություն,
Տե՜ր Հիսուս Քրիստոս, անմահ Աստծո
Որդի, արարիչ երկնի ու երկրի,
Որ պապակներին ջուր ես ընձեռում
Ծարավուտներում անապատների,
Օրհնյա՜լ, բարեգութ, հզոր, մարդասեր,
Ներող, հոգածու, ձեռնհաս, կարող,
Աննախանձ պաշտպան, հաղթող պահապան
Եվ կյանք անկորուստ, միջնորդ երկնային,
Երանություն ու լիություն անբավ,
Սիրալիրաբար մեկնած ինձ աջը քո ողորմության,
Բա՜նդ կենդանի, ընդունի՛ր նորեն
Եվ քաված, մաքրած ամենապարտիս՝
Մատուցի՛ր Հոգուդ՝ հավասարափառ,
Որպեսզի քեզնով հաշտված՝ վերստին
նա դառնա իմ մեջ
Եվ քո շնորհիվ ու իր սուրբ կամքով,
Զորեղ ինքնությամբ՝ հորդ ընծայի.
Եվ Հոգուդ հետ միշտ մնալով քո մեջ՝
Նրա շնորհիվ, շնչիս անձկությամբ շնորհիդ կապված,
Միանամ քեզ հետ անբաժանելի։
Ուստի և քեզ, Սուրբ Հոգով, հորդ հետ՝
Որպես մի եռյակ անձնավորության՝
Մի բնության ու աստվածության մեջ,
Ստեղծական ողջ էակներից փա՜ռք, գոհաբանությո՜ւն
Հավիտյաններից հավիտյանս, ամեն։