The Gospel of Bartholomew
From "The Apocryphal New Testament"
M. R. James-Translation and Notes
Oxford: Clarendon Press, 1924
Introduction by M. R. James
Jerome, in the prologue to his Commentary on Matthew, mentions a number of apocryphal Gospels -those according to the Egyptians, Thomas, Matthias, Bartholomew, the Twelve, Basilides, and Apelles: probably he depends upon Origen, for he himself disliked and avoided apocryphal books, with few exceptions; the Gospel according to the Hebrews, for instance, he hardly reckoned as apocryphal. Of this Gospel of Bartholomew we have no sort of description: we find it condemned in the Gelasian Decree, which may mean either that the compiler of the Decree knew a book of that name, or that he took it on trust from Jerome. In the pseudo-Dionysian writings two sentences are quoted from 'the divine Bartholomew,' and a third has just been brought to light from the kindred 'book of Hierotheus'. But one cannot be sure that these writers are quoting real books.
We have, however, a writing attributed to Bartholomew which attained some popularity; the manuscripts do not call it a Gospel, but the Questions of Bartholomew. It contains ancient elements, and I think that MM. Wilmart and Tisserant have made out their claim that it at least represents the old Gospel. I therefore give a translation of it here.
It exists in three languages, and not, apparently, in a very original form in any of them: Greek is the original language, of which we have two manuscripts, at Vienna and Jerusalem; Latin 1, consisting of two leaves of extracts, of the ninth century; Latin 2, complete: see below; Slavonic (i-iv. 15). The Greek text may be as old as the fifth century; the Latin 2 of the sixth or seventh.
In the Revue Biblique for 1913 the Latin fragments and a fresh Greek text were published by MM. Wilmart and Tisserant, with the variants of the other authorities and in 1921-2 yet another text, a complete Latin one, appeared in the same periodical, edited by Professor Moricca from a manuscript in the Casanatensian library at Rome in which the text is, in parts, tremendously expanded. This copy is of the eleventh century and came from the monastery of Monte Amiata. The Latin is exceedingly incorrect, and there are many corruptions, and interpolations which extend to whole pages of closely printed text. I cite it as Lat. 2.
I take the Greek and Slavonic, where they exist, as the basis of my version, and add some passages from the Latin. The main topics, common to two or more of the texts, are:
i. The descent into Hell: the number of souls saved and lost.
ii. The Virgin's account of the Annunciation.
iii. The apostles see the bottomless pit.
iv. The devil is summoned and gives an account of his doings.
v. Questions about the deadly sins. Commission of the apostles to preach. Departure of Christ. (This reads like a late addition.)
GOSPEL (QUESTIONS) OF ST. BARTHOLOMEW
(the opening 3 verses are given from each of the three texts)
Greek. 1 After the resurrection from the dead of our Lord Jesus Christ, Bartholomew came unto the Lord and questioned him, saying: Lord, reveal unto me the mysteries of the heavens.
2 Jesus answered and said unto him: If I put off the body of the flesh, I shall not be able to tell them unto thee.
3 Om.
Slavonic. 1 Before the resurrection of our Lord Jesus Christ from the dead, the apostles said: Let us question the Lord: Lord, reveal unto us the wonders.
2 And Jesus said unto them: If I put off the body of the flesh, I cannot tell them unto you.
3 But when he was buried and risen again, they all durst not question him, because it was not to look upon him, but the fullness of his Godhead was seen.
4 But Bartholomew, &c.
Latin 2. At that time, before the Lord Jesus Christ suffered, all the disciples were gathered together, questioning him and saying: Lord, show us the mystery in the heavens.
2 But Jesus answered and said unto them: If I put not off the body of flesh I cannot tell you.
3 But after that he had suffered and risen again, all the apostles, looking upon him, durst not question him, because his countenance was not as it had been aforetime, but showed forth the fullness of power.
Greek. 4 Bartholomew therefore drew near unto the Lord and said: I have a word to speak unto thee, Lord.
5 And Jesus said to him: I know what thou art about to say; say then what thou wilt, and I will answer thee.
6 And Bartholomew said: Lord, when thou wentest to be hanged upon the cross, I followed thee afar off and saw thee hung upon the cross, and the angels coming down from heaven and worshipping thee. And when there came darkness, 7 I beheld, and I saw thee that thou wast vanished away from the cross and I heard only a voice in the parts under the earth, and great wailing and gnashing of teeth on a sudden. Tell me, Lord, whither wentest thou from the cross?
8 And Jesus answered and said: Blessed art thou, Bartholomew, my beloved, because thou sawest this mystery, and now will I tell thee all things whatsoever thou askest me. 9 For when I vanished away from the cross, then went I down into Hades that I might bring up Adam and all them that were with him, according to the supplication of Michael the archangel.
10 Then said Bartholomew: Lord, what was the voice which was heard?
11 Jesus saith unto him: Hades said unto Beliar: As I perceive, a God cometh hither. [Slavonic and Latin 2 continue:] And the angels cried unto the powers, saying: Remove your gates, ye princes, remove the everlasting doors, for behold the King of glory cometh down.
12 Hades said: Who is the King of glory, that cometh down from heaven unto us?
13 And when I had descended five hundred steps, Hades was troubled, saying: I hear the breathing of the Most High, and I cannot endure it. (latin 2. He cometh with great fragrance and I cannot bear it.) 14 But the devil answered and said: Submit not thyself, O Hades, but be strong: for God himself hath not descended upon the earth. 15 But when I had descended yet five hundred steps, the angels and the powers cried out: Take hold, remove the doors, for behold the King of glory cometh down. And Hades said: O, woe unto me, for I hear the breath of God.]
Greek. 16-17 And Beliar said unto Hades: Look carefully who it is that , for it is Elias, or Enoch, or one of the prophets that this man seemeth to me to be. But Hades answered Death and said: Not yet are six thousand years accomplished. And whence are these, O Beliar; for the sum of the number is in mine hands.
[Slavonic. 16 And the devil said unto Hades: Why affrightest thou me, Hades? it is a prophet, and he hath made himself like unto God: this prophet will we take and bring him hither unto those that think to ascend into heaven. 17 And Hades said: Which of the prophets is it? Show me: Is it Enoch the scribe of righteousness? But God hath not suffered him to come down upon the earth before the end of the six thousand years. Sayest thou that it is Elias, the avenger? But before he cometh not down. What shall I do, whereas the destruction is of God: for surely our end is at hand? For I have the number (of the years) in mine hands.]
Greek. 18 : Be not troubled, make safe thy gates and strengthen thy bars: consider, God cometh not down upon the earth.
19 Hades saith unto him: These be no good words that I hear from thee: my belly is rent, and mine inward parts are pained: it cannot be but that God cometh hither. Alas, whither shall I flee before the face of the power of the great king? Suffer me to enter into myself (thyself, Latin): for before (of, latin) thee was I formed.
20 Then did I enter in and scourged him and bound him with chains that cannot be loosed, and brought forth thence all the patriarchs and came again unto the cross.
21 Bartholomew saith unto him: [latin 2, I saw thee again, hanging upon the cross, and all the dead arising and worshipping thee, and going up again into their sepulchres.] Tell me, Lord, who was he whom the angels bare up in their hands, even that man that was very great of stature? [Slav., Latin. 2, And what spakest thou unto him that he sighed so sore?]
22 Jesus answered and said unto him: It was Adam the first-formed, for whose sake I came down from heaven upon earth. And I said unto him: I was hung upon the cross for thee and for thy children's sake. And he, when he heard it, groaned and said: So was thy good pleasure, O Lord.
23 Again Bartholomew said: Lord, I saw the angels ascending before Adam and singing praises.
24 But one of the angels which was very great, above the rest, would not ascend up with them: and there was in his hand a sword of fire, and he was looking steadfastly upon thee only.
[Slav. 25 And all the angels besought him that he would go up with them, but he would not. But when thou didst command him to go up, I beheld a flame of fire issuing out of his hands and going even unto the city of Jerusalem.
26 And Jesus said unto him: Blessed art thou, Bartholomew my beloved because thou sawest these mysteries. This was one of the angels of vengeance which stand before my Father's throne: and this angel sent he unto me.
27 And for this cause he would not ascend up, because he desired to destroy all the powers of the world. But when I commanded him to ascend up, there went a flame out of his hand and rent asunder the veil of the temple, and parted it in two pieces for a witness unto the children of Israel for my passion because they crucified me. (Lat. 1. But the flame which thou sawest issuing out of his hands smote the house of the synagogue of the Jews, for a testimony of me wherein they crucified me.)].
Greek. 28 And when he had thus spoken, he said unto the apostles: Tarry for me in this place, for today a sacrifice is offered in paradise. 29 And Bartholomew answered and said unto Jesus: Lord, what is the sacrifice which is offered in paradise? And Jesus said: There be souls of the righteous which to-day have departed out of the body and go unto paradise, and unless I be
30 And Bartholomew said: Lord, how many souls depart out of the world daily? Jesus saith unto him: Thirty thousand.
31 Bartholomew saith unto him: Lord, when thou wast with us teaching the word, didst thou receive the sacrifices in paradise? Jesus answered and said unto him: Verily I say unto thee, my beloved, that I both taught the word with you and continually sat with my Father, and received the sacrifices in paradise everyday. 32 Bartholomew answered and said unto him: Lord, if thirty thousand souls depart out of the world every day, how many souls out of them are found righteous? Jesus saith unto him: Hardly fifty [three] my beloved. 33 Again Bartholomew saith: And how do three only enter into paradise? Jesus saith unto him: The [fifty] three enter into paradise or are laid up in Abraham's bosom: but the others go into the place of the resurrection, for the three are not like unto the fifty.
34 Bartholomew saith unto him: Lord, how many souls above the number are born into the world daily? Jesus saith unto him: One soul only is born above the number of them that depart.[30, &c., Latin 1. Bartholomew said: How many are the souls which depart out of the body every day? Jesus said: Verily I say unto thee, twelve (thousand) eight hundred, four score and three souls depart out of the body every day.]
35 And when he had said this he gave them the peace, and vanished away from them.
II
1 Now the apostles were in the place [Cherubim, Cheltoura, Chritir] with Mary.
2 And Bartholomew came and said unto Peter and Andrew and John: Let us ask her that is highly favoured how she conceived the incomprehensible, or how she bare him that cannot be carried, or how she brought forth so much greatness. But they doubted to ask her.
3 Bartholomew therefore said unto Peter: Thou that art the chief, and my teacher, draw near and ask her. But Peter said to John: Thou art a virgin and undefiled (and beloved) and thou must ask her.
4 And as they all doubted and disputed, Bartholomew came near unto her with a cheerful countenance and said to her: Thou that art highly favoured, the tabernacle of the Most High, unblemished we, even all the apostles, ask thee (or All the apostles have sent me to ask thee) to tell us how thou didst conceive the incomprehensible, or how thou didst bear him that cannot be
5 But Mary said unto them: Ask me not (or Do ye indeed ask me) concerning this mystery. If I should begin to tell you, fire will issue forth out of my mouth and consume all the world.
6 But they continued yet the more to ask her. And she, for she could not refuse to hear the apostles, said: Let us stand up in prayer.
7 And the apostles stood behind Mary: but she said unto Peter: Peter, thou chief, thou great pillar, standest thou behind us? Said not our Lord: the head of the man is Christ ? now therefore stand ye before me and pray.
8 But they said unto her: In thee did the Lord set his tabernacle, and it was his good pleasure that thou shouldest contain him, and thou oughtest to be the leader in the prayer (al. to go with us to).
9 But she said unto them: Ye are shining stars, and as the prophet said, 'I did lift up mine eyes unto the hills, from whence shall come mine help'; ye, therefore, are the hills, and it behoveth you to pray.
10 The apostles say unto her: Thou oughtest to pray, thou art the mother of the heavenly king.
11 Mary saith unto them: In your likeness did God form the sparrows, and sent them forth into the four corners of the world.
12 But they say unto her: He that is scarce contained by the
13 Then Mary stood up before them and spread out her hands toward the heaven and began to speak thus: Elphue Zarethra Charboum Nemioth Melitho Thraboutha Mephnounos Chemiath Aroura Maridon Elison Marmiadon Seption Hesaboutha Ennouna Saktinos Athoor Belelam Opheoth Abo Chrasar (this is the reading of one Greek copy: the others and the Slavonic have many differences as in all such cases: but as the original words-assuming them to have once had a meaning-are hopelessly corrupted, the matter is not of importance), which is in the Greek tongue(Hebrew, Slav.): O God the exceeding great and all-wise and king of the worlds (ages), that art not to be described, the ineffable, that didst establish the greatness of the heavens and all things by a word, that out of darkness (or the unknown) didst constitute and fasten together the poles of heaven in harmony, didst bring into shape the matter that was in confusion, didst bring into order the things that were without order, didst part the misty darkness from the light, didst establish in one place the foundations of the waters, thou that makest the beings of the air to tremble, and art the fear of them that are on (or under) the earth, that didst settle the earth and not suffer it to perish, and filledst it, which is the nourisher of all things, with showers of blessing: (Son of) the Father, thou whom the seven heavens hardly contained, but who wast well-pleased to be contained without pain in me, thou that art thyself the full word of the Father in whom all things came to be: give glory to thine exceeding great name, and bid me to speak before thy holy
14 And when she had ended the prayer she began to say unto them: Let us sit down upon the ground; and come thou, Peter the chief, and sit on my right hand and put thy left hand beneath mine armpit; and thou, Andrew, do so on my left hand; and thou, John, the virgin, hold together my bosom; and thou, Bartholomew, set thy knees against my back and hold my shoulders, lest when I begin to speak my bones be loosed one from another.
15 And when they had so done she began to say: When I abode in the temple of God and received my food from an angel, on a certain day there appeared unto me one in the likeness of an angel, but his face was incomprehensible, and he had not in his hand bread or a cup, as did the angel which came to me aforetime.
16 And straightway the robe (veil) of the temple was rent and there was a very great earthquake, and I fell upon the earth, for I was not able to endure the sight of him.
17 But he put his hand beneath me and raised me up, and I looked up into heaven and there came a cloud of dew and sprinkled me from the head to the feet, and he wiped me with his robe.
18 And said unto me: Hail, thou that art highly favoured, the chosen vessel, grace inexhaustible. And he smote his garment upon the right hand and there came a very great loaf, and he set it upon the altar of the temple and did eat of it first himself, and gave unto me also.
19 And again he smote his garment upon the left hand and there came a very great cup full of wine: and he set it upon the altar of the temple and did drink of it first himself, and gave also unto me. And I beheld and saw the bread and the cup whole as they were.
20 And he said unto me: Yet three years, and I will send my word unto thee and then shalt conceive my (or a) son, and through him shall the whole creation be saved. Peace be unto
21 And when he had so said he vanished away from mine eyes, and the temple was restored as it had been before.
22 And as she was saying this, fire issued out of her mouth; and the world was at the point to come to an end: but Jesus appeared quickly (lat. 2, and laid his hand upon her mouth) and said unto Mary: Utter not this mystery, or this day my whole creation will come to an end (Lat. 2, and the flame from her mouth ceased). And the apostles were taken with fear lest haply the Lord should be wroth with them.
III
1 And he departed with them unto the mount Mauria
(Lat. 2, Mambre), and sat in the midst of them. 2 But they doubted to question him, being afraid.
3 And Jesus answered and said unto them: Ask me what ye will that I should teach you, and I will show it you. For yet seven days, and I ascend unto my Father, and I shall no more be seen of you in this likeness.
4 But they, yet doubting, said unto him: Lord, show us the deep (abyss) according unto thy promise.
5 And Jesus said unto them: It is not good (Lat. 2, is good) for you to see the deep: notwithstanding, if ye desire it, according to my promise, come, follow me and behold.
6 And he led them away into a place that is called Cherubim (Cherukt Slav., Chairoudee Gr., Lat. 2 omits), that is the place of truth.
7 And he beckoned unto the angels of the West and the earth was rolled up like a volume of a book and the deep was revealed unto them.
8 And when the apostles saw it they fell on their faces upon the earth.
9 But Jesus raised them up, saying: Said I not unto you, 'It is not good for you to see the deep'. And again he beckoned unto the angels, and the deep was covered up.
IV
1 And he took them and brought them again unto the Mount of olives.
2 And Peter said unto Mary: Thou that art highly favoured, entreat the Lord that he would reveal unto us the things that are in the heavens.
3 And Mary said unto Peter: O stone hewn out of the rock, did not the Lord build his church upon thee? Go thou therefore first and ask him.
4 Peter saith again: O tabernacle that art spread abroad . 5 Mary saith: Thou art the image of Adam: was not he first formed and then Eve? Look upon the sun, that according to the likeness of Adam it is bright. and upon the moon, that because of the transgression of Eve it is full of clay. For God did place Adam in the east and Eve in the west, and appointed the lights that the sun should shine on the earth unto Adam in the east in his fiery chariots, and the moon in the west should give light unto Eve with a countenance like milk. And she defiled the commandment of the Lord. Therefore was the moon stained with clay (Lat. 2, is cloudy) and her light is not bright. Thou therefore, since thou art the likeness of Adam, oughtest to ask him: but in me was he contained that I might recover the strength of the female.
6 Now when they came up to the top of the mount, and the Master was withdrawn from them a little space, Peter saith unto Mary: Thou art she that hast brought to nought the transgression of Eve, changing it from shame into joy; it is lawful, therefore, for thee to ask.
7 When Jesus appeared again, Bartholomew saith unto him: Lord, show us the adversary of men that we may behold him, of what fashion he is, and what is his work, and whence he cometh forth, and what power he hath that he spared not even thee, but caused thee to be hanged upon the tree.
8 But Jesus looked upon him and said: Thou bold heart! thou askest for that which thou art not able to look upon.
9 But Bartholomew was troubled and fell at Jesus' feet and began to speak thus: O lamp that cannot be quenched, Lord Jesus Christ, maker of the eternal light that hast given unto them that love thee the grace that beautifieth all, and hast given us the eternal light by thy coming into the world, that hast accomplished the work of the Father, hast turned the shame-facedness of Adam into mirth, hast done away the sorrow of Eve with a cheerful countenance by thy birth from a virgin: remember not evil against me but grant me the word of mine asking. (Lat. 2, who didst come down into the world, who hast confirmed the eternal word of the Father, who hast called the sadness of joy, who hast made the shame of Eve glad, and restored her by vouchsafing to be contained in the womb.)
10 And as he thus spake, Jesus raised him up and said unto him: Bartholomew, wilt thou see the adversary of men? I tell thee that when thou beholdest him, not thou only but the rest of
11 But they all said unto him: Lord, let us behold him.
12 And he led them down from the Mount of Olives and looked wrathfully upon the angels that keep hell (Tartarus), and beckoned unto Michael to sound the trumpet in the height of the heavens. And Michael sounded, and the earth shook, and Beliar came up, being held by 660 (560 Gr., 6,064 Lat. 1, 6,060 Lat. 2) angels and bound with fiery chains. 12 And the length of him was 1,600 cubits and his breadth 40 (Lat. 1, 300, Slav. 17) cubits (Lat. 2, his length 1,900 cubits, his breadth 700, one wing of him 80), and his face was like a lightning of fire and his eyes full of darkness (like sparks, Slav.). And out of his nostrils came a stinking smoke; and his mouth was as the gulf of a precipice, and the one of his wings was four-score cubits.
14 And straightway when the apostles saw him, they fell to the earth on their faces and became as dead.
15 But Jesus came near and raised the apostles and gave them a spirit of power, and he saith unto Bartholomew: Come near, Bartholomew, and trample with thy feet on his neck, and he will tell thee his work, what it is, and how he deceiveth men.
16 And Jesus stood afar off with the rest of the apostles.
17 And Barthololmew feared, and raised his voice and said: Blessed be the name of thine immortal kingdom from henceforth even for ever. And when he had spoken, Jesus permitted him, saying: Go and tread upon the neck of Beliar: and Bartholomew ran quickly upon him and trode upon his neck: and Beliar trembled. (For this verse the Vienna MS. has: And Bartholomew raised his voice and said thus: O womb more spacious than a city, wider than the spreading of the heavens, that contained him whom the seven heavens contain not, but thou without pain didst contain sanctified in thy bosom, &c.: evidently out of place. Latin 1 has only: Then did Antichrist tremble and was filled with fury.)
18 And Bartholomew was afraid, and fled, and said unto Jesus: Lord, give me an hem of thy garments (Lat. 2, the kerchief (?) from thy shoulders) that I may have courage to draw near unto him.
19 But Jesus said unto him: Thou canst not take an hem of my garments, for these are not my garments which I wore before I was crucified.
20 And Bartholomew said: Lord, I fear lest, like as he spared not thine angels, he swallow me up also.
21 Jesus saith unto him: Were not all things made by my word, and by the will of my Father the spirits were made subject unto Solomon? thou, therefore, being commanded by my word, go in my name and ask him what thou wilt. (lat. 2 omits 20.)
22 [And Bartholomew made the sign of the cross and prayed unto Jesus and went behind him. And Jesus said to him: Draw near. And as Bartholomew drew near, fire was kindled on every side, so that his garments appeared fiery. Jesus saith to Bartholomew: As I said unto thee, tread upon his neck and ask him what is his power.] And Bartholomew went and trode upon his neck, and pressed down his face into the earth as far as his ears.
23 And Bartholomew saith unto him: Tell me who thou art and what is thy name. And he said to him: Lighten me a little, and I will tell thee who I am and how I came hither, and what my work is and what my power is.
24 And he lightened him and saith to him: Say all that thou hast done and all that thou doest.
25 And Beliar answered and said: If thou wilt know my name, at the first I was called Satanael, which is interpreted a messenger of God, but when I rejected the image of God my name was called Satanas, that is, an angel that keepeth hell (Tartarus).
26 And again Bartholomew saith unto him: Reveal unto me all things and hide nothing from me.
27 And he said unto him: I swear unto thee by the power of the glory of God that even if I would hide aught I cannot, for he is near that would convict me. For if I were able I would have destroyed you like one of them that were before you.
28 For, indeed, I was formed (al. called) the first angel: for when God made the heavens, he took a handful of fire and formed me first, Michael second [Vienna MS. here has these sentences: for he had his Son before the heavens and the earth and we were formed (for when he took thought to create all things, his Son spake a word), so that we also were created by the will of the Son and the consent of the Father. He formed, I say, first me, next Michael the chief captain of the hosts that are above], Gabriel third, Uriel fourth, Raphael fifth, Nathanael sixth, and other angels of whom I cannot tell the names. [Jerusalem MS., Michael, Gabriel, Raphael, Uriel, Xathanael, and other 6,000 angels. Lat. I, Michael the honour of power, third Raphael, fourth Gabriel, and other seven. Lat. 2, Raphael third, Gabriel fourth, Uriel fifth, Zathael sixth, and other six.] For they are the rod-bearers (lictors) of God, and they smite me with their rods and pursue me seven times in the night and seven times in the day, and leave me not at all and break in pieces all my power. These are the (twelve, lat. 2) angels of vengeance which stand before the throne of God: these are the angels that were first formed.
30 And after them were formed all the angels. In the first heaven are an hundred myriads, and in the second an hundred myriads, and in the third an hundred myriads, and in the fourth an hundred myriads, and in the fifth an hundred myriads, and in the sixth an hundred myriads, and in the seventh (an hundred myriads, and outside the seven heavens, Jerusalem MS.) is the first firmament (flat surface) wherein are the powers which work upon men.
31 For there are four other angels set over the winds. The first angel is over the north, and he is called Chairoum (. . . broil, Jerusalem MS.; lat. 2, angel of the north, Mauch), and hath in his hand a rod of fire, and restraineth the super-fluity of moisture that the earth be not overmuch wet.
32 And the angel that is over the north is called Oertha (Lat. 2, Alfatha): he hath a torch of fire and putteth it to his sides, and they warm the great coldness of him that he freeze not the world.
33 And the angel that is over the south is called Kerkoutha (Lat. 2, Cedar) and they break his fierceness that he shake not the earth.
34 And the angel that is over the south-west is called Naoutha, and he hath a rod of snow in his hand and putteth it into his mouth, and quencheth the fire that cometh out of his mouth. And if the angel quenched it not at his mouth it would set all the world on fire.
35 And there is another angel over the sea which maketh it rough with the waves thereof.
36 But the
37 Bartholomew saith unto him: Flow chastisest thou the souls of men? 38 Beliar saith unto him: Wilt thou that I declare unto thee the punishment of the hypocrites, of the back-biters, of the jesters, of the idolaters, and the covetous, and the adulterers, and the wizards, and the diviners, and of them that believe in us, and of all whom I look upon (deceive?)?
(38 Lat. 2: When I will show any illusion by them. But they that do these things, and they that consent unto them or follow them, do perish with me.
39 Bartholomew said unto him: Declare quickly how thou persuadest men not to follow God and thine evil arts, that are slippery and dark, that they should leave the straight and shining paths of the Lord.) 39 Bartholomew saith unto him: I will that thou declare it in few words.
40 And he smote his teeth together, gnashing them, and there came up out of the bottomless pit a wheel having a sword flashing with fire, and in the sword were pipes.
41 And I (he) asked him, saying: What is this sword?
42 And he said: This sword is the sword of the gluttonous: for into this pipe are sent they that through their gluttony devise all manner of sin; into the second pipe are sent the backbiters which backbite their neighbour secretly; into the third pipe are sent the hypocrites and the rest whom I overthrow by my contrivance. (Lat. 2:40 And Antichrist said: I will tell thee. And a wheel came up out of the abyss, having seven fiery knives. The first knife hath twelve pipes (canales) . . . 42 Antichrist answered: The pipe of fire in the first knife, in it are put the casters of lots and diviners and enchanters, and they that believe in them or have sought them, because in the iniquity of their heart they have invented false divinations. In the second pipe of fire are first the blasphemers ... suicides ... idolaters.... In the rest are first perjurers . . . (long enumeration).)
43 And Bartholomew said: Dost thou then do these things by thyself alone?
44 And Satan said: If I were able to go forth by myself, I would have destroyed the whole world in three days: but neither I nor any of the six hundred go forth. For we have other swift ministers whom we command, and we furnish them with an hook of many points and send them forth to hunt, and they catch for us souls of men, enticing them with sweetness of divers baits, that is by drunkenness and laughter, by backbiting, hypocrisy, pleasures, fornication, and the rest of the
45 And I will tell thee also the rest of the names of the angels. The angel of the hail is called Mermeoth, and he holdeth the hail upon his head, and my ministers do adjure him and send him whither they will. And other angels are there over the snow, and other over the thunder, and other over the lightning, and when any spirit of us would go forth either by land or by sea, these angels send forth fiery stones and set our limbs on fire. (Lat. 2 enumerates all the transgressions
46 Bartholomew saith: Be still (be muzzled) thou dragon of the pit.
47 And Beliar said: Many things will I tell thee of the angels. They that run together throughout the heavenly places and the earthly are these: Mermeoth, Onomatath, Douth, Melioth, Charouth, Graphathas, Oethra, Nephonos, Chalkatoura. With them do fly (are administered?) the things that are in heaven and on earth and under the earth.
48 Bartholomew saith unto him: Be still (be muzzled) and be faint, that I may entreat my Lord.
49 And Bartholomew fell upon his face and cast earth upon his head and began to say: O Lord Jesu Christ, the great and glorious name. All the choirs of the angels praise thee, O Master, and I that am unworthy with my lips . . . do praise thee, O Master. Hearken unto me thy servant, and as thou didst choose me from the receipt of custom and didst not suffer me to have my conversation unto the end in my former deeds, O Lord Jesu Christ, hearken unto me and have mercy upon the sinners.
50 And when he had so said, the Lord saith unto him: Rise up, suffer him that groaneth to arise: I will declare the rest unto thee.
51 And Bartholomew raised up Satan and said unto him: Go unto thy place, with thine angels, but the Lord hath mercy upon all his world. (50, 51, again enormously amplified in lat. 2. Satan complains that he has been tricked into telling his secrets before the time. The interpolation is to some extent dated by this sentence: ' Simon Magus and Zaroes and Arfaxir and Jannes and Mambres are my brothers.' Zaroes and Arfaxatare wizards who figure in the Latin Acts of Matthew and of Simon and Jude (see below).
52 But the devil said: Suffer me, and I will tell thee how I was cast down into this place and how the Lord did make man.
53 I was going to and fro in the world, and God said unto Michael: Bring me a clod from the four corners of the earth, and water out of the four rivers of paradise. And when Michael brought them God formed Adam in the regions of the east, and shaped the clod which was shapeless, and stretched sinews and veins upon it and established it with Joints; and he worshipped him, himself for his own sake first, because he was the image of God, therefore he worshipped him.
54 And when I came from the ends of the earth Michael said: Worship thou the image of God, which he hath made according to his likeness. But I said: I am fire of fire, I was the first angel formed, and shall worship clay and matter?
55 And Michael saith to me: Worship, lest God be wroth with thee. But I said to him: God will not be wroth with me; but I will set my throne over against his throne, and I will be as he is. Then was God wroth with me and cast me down, having commanded the windows of heaven to be opened.
56 And when I was cast down, he asked also the six hundred that were under me, if they would worship: but they said: Like as we have seen the first angel do, neither will we worship him that is less than ourselves. Then were the six hundred also cast down by him with me.
57 And when we were cast down upon the earth we were senseless for forty years, and when the sun shone forth seven times brighter than fire, suddenly I awaked; and I looked about and saw the six hundred that were under me senseless.
58 And I awaked my son Salpsan and took him to counsel how I might deceive the man on whose account I was cast out of the heavens.
59 And thus did I contrive it. I took a vial in mine hand and scraped the sweat from off my breast and the hair of mine armpits, and washed myself (Lat. 2, I took fig leaves in my hands and wiped the sweat from my bosom and below mine arms and cast it down beside the streams of waters. 69 is greatly prolonged in this text) in the springs of the waters whence the four rivers flow out, and Eve drank of it and desire came upon her: for if she had not drunk of that water I should not have been able to deceive her.
61 And Bartholomew came and fell at Jesus' feet and began with tears to say thus: Abba, Father, that art past finding out by us, Word of the Father, whom the seven heavens hardly contained, but who wast pleased to be contained easily and without pain within the body of the Virgin: whom the Virgin knew not that she bare: thou by thy thought hast ordained all things to be: thou givest us that which we need before thou art entreated.
62 Thou that didst wear a crown of thorns that thou mightest prepare for us that repent the precious crown from heaven; that didst hang upon the tree, that (a clause gone): (lat. 2, that thou mightest turn from us the tree of lust and concupiscence (etc., etc.). The verse is prolonged for over 40 lines) (that didst drink wine mingled with gall) that thou mightest give us to drink of the wine of compunction, and wast pierced in the side with a spear that thou mightest fill us with thy body and thy blood:
63 Thou that gavest names unto the four rivers: to the first Phison, because of the faith (pistis) which thou didst appear in the world to preach; to the second Geon, for that man was made of earth (ge); to the third Tigris, because by thee was revealed unto us the consubstantial Trinity in the heavens (to make anything of this we must read Trigis); to the fourth Euphrates, because by thy presence in the world thou madest every soul to rejoice (euphranai) through the word of immortality.
64 My God, and Father, the greatest, my King: save, Lord, the sinners.
65 When he had thus prayed Jesus said unto him: Bartholomew, my Father did name me Christ, that I might come down upon earth and anoint every man that cometh unto me with the oil of life: and he did call me Jesus that I might heal every sin of them that know not . . . and give unto men (several corrupt words: the
66 And again Bartholomew saith unto him: Lord, is it lawful for me to reveal these mysteries unto every man? Jesus saith unto him: Bartholomew, my beloved, as many as are faithful and are able to keep them unto themselves, to them mayest thou entrust these things. For some there are that be worthy of them, but there are also other some unto whom it is not fit to entrust them: for they are vain (swaggerers), drunkards, proud, unmerciful, partakers in idolatry, authors of fornication, slanderers, teachers of foolishness, and doing all works that are of the devil, and therefore are they not worthy that these should be entrusted to them.
68 And also they are secret, because of those that cannot contain them; for as many as can contain them shall have a part in them. Herein ( Hitherto?) therefore, my beloved, have I spoken unto thee, for blessed art thou and all thy kindred which of their choice have this word entrusted unto them; for all they that of my judgement.
69 Then I, Bartholomew, which wrote these things in mine heart, took hold on the hand of
Glory be to thee, O Lord Jesus Christ, that givest unto all thy grace which all we have perceived. Alleluia.
Glory be to thee, O Lord, the life of sinners.
Glory be to thee, O Lord, death is put to shame.
Glory be to thee, O Lord, the treasure of righteousness.
For unto God do we sing.
70 And as Bartholomew thus spake again, Jesus put off his mantle and took a kerchief from the neck of Bartholomew and began to rejoice and say (70 lat. 2, Then Jesus took a kerchief (?) I and said: I am good: mild and gracious and merciful, strong and righteous, wonderful and holy): I am good. Alleluia. I am meek and gentle. Alleluia. Glory be to thee, O Lord: for I give gifts unto all them that desire me. Alleluia.
Glory be to thee, O Lord, world without end. Amen. Alleluia.
71 And when he had ceased, the apostles kissed him, and he gave them the peace of love.
VI
1 Bartholomew saith unto him: Declare unto us, Lord what sin is heavier than all sins?
2 Jesus saith unto him: Verily I say unto thee that hypocrisy and backbiting is heavier than all sins: for because of them, the prophet said in the psalm, that 'the ungodly shall not rise in the judgement, neither sinners in the council of the righteous', neither the ungodly in the judgement of my Father. Verily, verily, I say unto you, that every sin shall be forgiven unto every man, but the sin against the Holy Ghost shall not be forgiven.
3 And Bartholomew saith unto him: What is the sin against the Holy Ghost?
4 Jesus saith unto him: Whosoever shall decree against any man that hath served my holy Father hath blasphemed against the Holy Ghost: For every man that serveth God worshipfully is worthy of the Holy Ghost, and he that speaketh anything evil against him shall not be forgiven.
5 Woe unto him that sweareth by the head of God, yea woe (?) to him that sweareth falsely by him truly. For there are twelve heads of God the most high: for he is the truth, and in him is no lie, neither forswearing.
6 Ye, therefore, go ye and preach unto all the world the word of truth, and thou, Bartholomew, preach this word unto every one that desireth it; and as many as
7 Bartholomew saith: O Lord, and if any sin with sin of the body, what is their reward?
8 And Jesus said: It is good if he that is baptized present his baptism blameless: but the pleasure of the flesh will become a lover. For a single marriage belongeth to sobriety: for verily I say unto thee, he that sinneth after the third marriage (wife) is unworthy of God. (8 Lat. 2 is to this effect: . . . But if the lust of the flesh come upon him, he ought to be the husband of one wife. The married, if they are good and pay tithes, will receive a hundredfold. A second marriage is lawful, on condition of the diligent performance of good works, and due payment of tithes: but a third marriage is reprobated: and virginity is best.)
9 But ye, preach ye unto every man that they keep themselves from such things: for I depart not from you and I do supply you with the Holy Ghost. (lat. 2, At the end of 9, Jesus ascends in the clouds, and two angels appear and say: 'Ye men of Galilee', and the rest )
10 And Bartholomew worshipped him with the apostles, and glorified God earnestly, saying: Glory be to thee, Holy Father, Sun unquenchable, incomprehensible, full of light. Unto thee be glory, unto thee honour and adoration, world without end. Amen. (Lat. 2, End of the questioning of the most blessed Bartholomew and (or) the other apostles with the Lord Jesus Christ.)
THE BOOK OF THE RESURRECTION OF CHRIST
BY BARTHOLOMEW THE APOSTLE
Introduction: This exists in Coptic only. There are several recessions of it: the most complete is in a manuscript recently acquired by the British Museum (Or. 6804), and translated first by W. E. Crum (Rustafjaell's light of Egypt, 1910) and then edited and translated by Sir E. A. Wallis Budge (Coptic Apocrypha in the dialect of Upper Egypt, 1913). Other fragments are in the publications of Lacau and Revillout. No full translation, but only an analysis, will be offered here. Five leaves are wanting at the beginning of the British Museum MS. The contents of these can be partly filled up from Lacau and Revillout. But in the first place a passage (p. 193, Budge) may be quoted which shows something of the setting of the book: 'Do not let this book come into the hand of any man who is an unbeliever and a heretic. Behold this is the seventh time that I have commanded thee, O my son Thaddaeus, concerning these mysteries. Reveal not thou them to any impure man, but keep them safely. ' We see that the book was addressed by Bartholomew to his son Thaddaeus, and this would no doubt have been the subject of some of the opening lines of the
Next we may place the two fragments, one about the child of Joseph of Arimathaea, the other about the cock raised to life, which have been already described as nos. 7 and 8 of the Coptic narratives of the Passion (pp. 149, 150). The order is uncertain. Then we have a piece which in Revillout is no. 12 (p. 165), in Lacauno. 3 (p. 34). Lacau gives it partly in two recessions.
Christ is on the cross, but his side has been pierced, and he is dead.
A man in the crowd named Ananias, of Bethlehem, rushes to the cross and embraces and salutes the body breast to breast, hand to hand, and denounces the Jews. A voice comes from the body of Jesus and blesses Ananias, promising him incorruption and the name of ' the first fruits of the immortal fruit '. The priests decide to stone Ananias: he utters words of exultation. The stoning produces no effect. They cast him into a furnace where he remains till Jesus has risen. At last they pierce him with a spear.
The Saviour takes his soul to heaven, and blesses him.
There can be but little matter lost between this and the opening of the British Museum MS., in the first lines of which the taking of Ananias' soul to heaven is mentioned.
We now take up the British Museum MS. as our basis. Certain passages of it are preserved in Paris fragments which partly overlap each other, and so three different texts exist for some parts: but it will not be important for our purpose to note many of the variations.
Joseph of Arimathaea buried the body of Jesus. Death came into Amente (the underworld), asking who the new arrival was, for he detected a disturbance.
He came to the tomb of Jesus with his six sons in the form of serpents. Jesus lay there (it was the second day, i. e. the Saturday) with his face and head covered with napkins.
Death addressed his son the Pestilence, and described the commotion which had taken place in his domain. Then he spoke to the body of Jesus and asked, 'Who art thou?' Jesus removed the napkin that was on his face and looked in the face of Death and laughed at him. Death and his sons fled. Then they approached again, and the same thing happened. He addressed Jesus again at some length, suspecting, but not certain, who he was.
Then Jesus rose and mounted into the chariot of the Cherubim. He wrought havoc in Hell, breaking the doors, binding the demons Beliar and Melkir (cf. Melkira in the Ascension of Isaiah), and delivered Adam and the holy souls.
Then he turned to Judas Iscariot and uttered a long rebuke, and described the sufferings which he must endure. Thirty names of sins are given, which are the snakes which were sent to devour him.
Jesus rose from the dead, and Abbaton (Death) and Pestilence came back to Amente to protect it, but they found it wholly desolate, only three souls were left in it (those of Herod, Cain, and Judas, says the Paris MS.).
Meanwhile the angels were singing the hymn which the Seraphim sing at dawn on the Lord's day over his body and his blood.
Early in the morning of the Lord's day the women went to the tomb. They were Mary Magdalene, Mary the mother of James whom Jesus delivered out of the hand of Satan, Salome who tempted him, Mary who ministered to him and Martha her sister, Joanna (al. Susanna) the wife of Chuza who had renounced the marriage bed, Berenice who was healed of an issue of blood in Capernaum, Lia (Leah) the widow whose son he raised at Nain, and the woman to whom he said, 'Thy sins which are many are forgiven thee'.
These were all in the garden of Philogenes, whose son Simeon Jesus healed when he came down from the Mount of Olives with the apostles (probably the lunatic boy at the Mount of Transfiguration).
Mary said to Philogenes: If thou art indeed he, I know thee. Philogenes said: Thou art Mary the mother of Thalkamarimath, which means joy, blessing, and gladness. Mary said: If thou have borne him away, tell me where thou hast laid him and I will take him away: fear not. Philogenes told how the Jews sought a safe tomb for Jesus that the body might not be stolen, and he offered to place it in a tomb in his own garden and watch over it: and they sealed it and departed. At midnight he rose and went out and found all the orders of angels: Cherubim Seraphim, Powers, and Virgins. Heaven opened, and the Father raised Jesus. Peter, too, was there and supported Philogenes, or he would have died.
The Saviour then appeared to them on the chariot of the Father and said to Mary: Mari Khar Mariath (Mary the mother of the Son of God). Mary answered: Rabbouni Kathiathari Mioth (The Son of God the Almighty, my Lord, and my Son.). A long address to Mary from Jesus follows, in the course of which he bids her tell his brethren, 'I ascend unto my Father and your Father', &c. Mary says: If indeed I am not permitted to touch thee, at least bless my body in which thou didst deign to dwell.
Believe me, my brethren the holy apostles, I, Bartholomew beheld the Son of God on the chariot of the Cherubim. All the heavenly hosts were about him. He blessed the body of Mary.
She went and gave the message to the apostles, and Peter blessed her, and they rejoiced.
Jesus and the redeemed souls ascended into Heaven, and the Father crowned him. The glory of this scene Bartholomew could not describe. It is here that he enjoins his son Thaddaeus not to let this book fall into the hands of the impure (quoted above).
Then follows a series of hymns sung in heaven, eight in all, which accompany the reception of Adam and the other holy souls into glory. Adam was eighty cubits high and Eve fifty. They were brought to the Father by Michael. Bartholomew had never seen anything to compare with the beauty and Glory of Adam, save that of Jesus. Adam was forgiven, and all the angels and saints rejoiced and saluted him, and departed each to their place.
Adam was set at the gate of life to greet all the righteous as they enter, and Eve was set over all the women who had done the will of God, to greet them as they come into the city of Christ.
As for me, Bartholomew, I remained many days without food or drink, nourished by the glory of the vision.
The apostles thanked and blessed Bartholomew for what he had told them: he should be called the apostle of the mysteries of God. But he protested: I am the least of you all, a humble workman. Will not the people of the city say when they see me, 'Is not this Bartholomew the man of Italy, the gardener the dealer in vegetables? Is not this the man that dwelleth in the garden of Hierocrates the governor of our city? How has he attained this greatness?
'The next words introduce a new section.
At the time when Jesus took us up into the Mount of Olives he spoke to us in an unknown tongue, which he revealed to us, saying: Anetharath (or Atharath Thaurath). The heavens were opened and we all went up into the seventh heaven (so the London MS.: in the Paris copy only Jesus went up, and the apostles gazed after him). He prayed the Father to bless us.
The Father, with the Son and the Holy Ghost, laid His hand on the head of Peter (and made him archbishop of the whole world: Paris B). All that is bound or loosed by him on earth shall be so in heaven; none who is not ordained by him shall be accepted. Each of the apostles was separately blessed (there are omissions of single names in one or other of the three texts). Andrew, James, John, Philip (the cross will precede him wherever he goes), Thomas, Bartholomew (he will be the depositary of the mysteries of the Son), Matthew (his shadow will heal the sick) James son of Alphaeus, Simon Zelotes, Judas of James, Thaddeus, Matthias who was rich and left all to follow Jesus).
And now, my brethren the apostles, forgive me: I, Bartholomew, am not a man to be honoured.
The apostles kissed and blessed him. And then, with Mary, they offered the Eucharist.
The Father sent the Son down into Galilee to console the apostles and Mary: and he came and blessed them and showed them his wounds, and committed them to the care of Peter, and gave them their commission to preach. They kissed his side and sealed themselves with the blood that flowed thence. He went up to heaven.
Thomas was not with them, for he had departed to his city, hearing that his son Siophanes (Theophanes?) was dead: it was the seventh day since the death when he arrived. He went to the tomb and raised him in the name of Jesus.
Siophanes told him of the taking of his soul by Michael: how it sprang from his body and lighted on the hand of Michael, who wrapped it in a fine linen cloth: how he crossed the river of fire and it seemed to him as water, and was washed thrice in the Acherusian lake: how in heaven he saw the twelve splendid thrones of the apostles, and was not permitted to sit on his father's throne.
Thomas and he went into the city to the consternation of all who saw them. He, Siophanes, addressed the people and told his story: and Thomas baptized 12,000 of them, founded a church, and made Siophanes its bishop.
Then Thomas mounted on a cloud and it took him to the Molmtof Olives and to the apostles, who told him of the visit of Jesus: and he would not believe. Bartholomew admonished him. Then Jesus appeared, and made Thomas touch his wounds: and departed into heaven.
This is the second time that he showed himself to his disciples after that he had risen from the dead.
This is the Book of the Resurrection of Jesus the Christ, our Lord, in joy and gladness. In peace. Amen.
Peter said to the apostles: Let us offer the offering before we separate. They prepared the bread, the cup, and incense.
Peter stood by the sacrifice and the others round the Table. They waited (break in the text: Budge and others suppose an appearance of Christ, but I do not think this is correct: 4 1/2 lines are gone then there are broken words):
table . . . their hearts rejoiced . . . worshipped the Son of God. He took his seat . . . his Father (probably, who sitteth at the right hand of the Father). His Body was on the Table about which they were assembled; and they divided it. They saw the blood of Jesus pouring out as living blood down into the cup. Peter said: God hath loved us more than all, in letting us see these great honours: and our Lord Jesus Christ hath allowed us to behold and hath revealed to us the glory of his body and his divine blood. They partook of the body and blood-and then they separated and preached the word. (What is clearly indicated is a change in the elements: there is not room for a description of an appearance of Jesus: he says no word, and his departure is not mentioned.)
This writing may be better described as a rhapsody than a narrative. It bristles with contradictions of itself: Joseph and Philogenes both bury Jesus- Thomas raises the dead and will not believe in Christ's resurrection: and so forth. That Mary the mother of Jesus is identified with Mary Magdalene is typical of the disregard of history, and we have seen it in other Coptic documents. The interest of the authors centred in the hymns, blessings, salutations, and prayers, which in this analysis have been wholly omitted, but which occupy a large part of the original text. The glorification of St. Bartholomew is another purpose of the writer: the special blessings given to him recall the attitude which he takes in the Gospel (i. 1, 8) as inquiring into the mysteries of heaven, and seeing things which are hidden from others. Both Gospel and Book are specially interested in the Descent into Hell, the Resurrection, and the redemption of Adam.
Bartholomew (Nathanael) was told (in St. John's Gospel) that he would see the angels ascending and descending upon the Son of Man. This promise is fulfilled in the Gospel (i. 6, 231 and very often in the Book: in St. John we also read of his being 'under the fig-tree', and this was probably enough to suggest to the Coptic author of the Book that he was a gardener.
A date is hard to suggest. The British Museum MS. is assigned to the twelfth century; the Paris fragments are older. That of the Coptic literature of this class is usually supposed to belong to the fifth and sixth centuries; and I think this, or at latest the seventh century, may be the period when the book was produced.
(Հայերենը՝ մեքենայական թարգմանություն)
--- « մեքենայական թարգմանություն » ---
Բարդուղիմեոսի Ավետարանը
«Ապոկրիֆ Նոր Կտակարանից»
M. R. James-Թարգմանություն և նշումներ
Oxford: Clarendon Press, 1924
Ներածություն M. R. James
Ջերոմը Մատթեոսի մասին իր մեկնաբանության նախաբանում նշում է մի շարք ապոկրիֆ Ավետարաններ - ըստ եգիպտացիների՝ Թովմասի, Մաթիասի, Բարդուղիմեոսի, Տասներկուսը, Բասիլիդեսը և Ապելեսը. հավանաբար նա կախված է Օրիգենեսից, քանի որ նա ինքն էլ չէր սիրում և խուսափեց ապոկրիֆ գրքերից, մի քանի բացառություններով. Ավետարանը ըստ Եբրայեցիների, քանզի Օրինակ, նա հազիվ թե ապոկրիֆ համարեր: Բարդուղիմեոսի այս Ավետարանից մենք ոչ մի տեսակ չունենք նկարագրությունը. մենք այն դատապարտված ենք համարում Գելասյան Հրամանագրում, ինչը կարող է նշանակել կամ, որ Հրամանագիրը կազմողը գիտեր այդ անունով գիրք, կամ որ նա վերցրել է այն Հերոմից վստահությամբ։ Մեջ կեղծ-դիոնիսյան գրվածքները երկու նախադասություն են մեջբերված «աստվածային Բարդուղիմեոսից»,' և երրորդ հենց նոր է բացահայտվել «Հիերոթեոսի» ազգական գրքից: Բայց դրանում վստահ լինել չի կարելի այս գրողները մեջբերում են իրական գրքեր:
Այնուամենայնիվ, մենք ունենք մի գրություն, որը վերագրվում է Բարդուղիմեոսին, որը որոշակի ժողովրդականություն է վայելում. ձեռագրերն այն անվանում են ոչ թե Ավետարան, այլ Բարդուղիմեոսի հարցերը։ Այն պարունակում է հն տարրեր, եւ կարծում եմ, որ Մ.Մ. Wilmart-ը և Tisserant-ը ներկայացրել են իրենց պնդումը, որ դա առնվազն ներկայացնում է հին Ավետարանը: Ուստի ես դրա թարգմանությունն այստեղ եմ տալիս:
Այն գոյություն ունի երեք լեզուներով, և, ըստ երևույթին, ոչ շատ օրիգինալ ձևով նրանցից որևէ մեկում. Հունարենը բնօրինակ լեզուն է, որից մենք ունենք երկու ձեռագիր՝ Վիեննայում և Երուսաղեմում. լատիներեն 1, որը բաղկացած է քաղվածքների երկու տերեւից, իններորդ դարի; Լատիներեն 2, ամբողջական. տե՛ս ստորև; սլավոնական (i-iv. 15). Հունարեն տեքստը կարող է լինել նույնքան հին, որքան հինգերորդ դարը. վեցերորդի լատիներեն 2 կամ յոթերորդ.
1913 թվականի Revue Biblique-ում տպագրվել են լատիներեն հատվածները և հունարեն թարմ տեքստը Մ.Մ.-ի կողմից: Վիլմարտը և Տիսերանտը, մյուս իշխանությունների տարբերակներով և դեռ 1921-22 թթ մեկ այլ տեքստ, ամբողջական լատիներեն, տպագրվել է նույն պարբերականում, որը խմբագրել է պրոֆեսոր Մորիկկան Հռոմի Casanatensian գրադարանի մի ձեռագրից, որում տեքստը մասամբ է. ահռելի ընդլայնված. Այս պատճենը տասնմեկերորդ դարի է և եկել է վանքից Մոնթե Ամիատա. Լատիներենը չափազանց սխալ է, և կան բազմաթիվ կոռուպցիաներ, և ինտերպոլացիաներ, որոնք տարածվում են սերտ տպագրված տեքստի ամբողջ էջերի վրա: Ես դա մեջբերում եմ որպես լատ. 2.
Հունարենն ու սլավոնականը, որտեղ դրանք կան, վերցնում եմ իմ տարբերակի հիմքում, մի քանիսն էլ ավելացնում հատվածներ լատիներենից. Հիմնական թեմաները, որոնք ընդհանուր են երկու կամ ավելի տեքստերի համար, հետևյալն են.
ես. Իջնում դժոխք. փրկված և կորած հոգիների թիվը:
ii. Աստվածածնի Ավետման պատմությունը.
iii. Առաքյալները տեսնում են անհուն փոսը։
iv. Սատանան կանչվում է և հաշվետվություն է տալիս իր արարքների մասին:
v. Հարցեր մահացու մեղքերի մասին: Առաքյալների հանձնարարություն քարոզելու. Մեկնում Քրիստոս. (Սա կարդում է որպես ուշ հավելում):
ԱՎԵՏԱՐԱՆ (ՀԱՐՑԵՐ) Ս. ԲԱՐԹՈՂԻՄԵՈՍ
(բացման 3 համարները տրված են երեք տեքստերից յուրաքանչյուրից)
Հունարեն: 1 Մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի մեռելներից հարությունից հետո Բարդուղիմեոս եկավ Տիրոջ մոտ և հարցրեց նրան՝ ասելով երկինքներ.
2 Հիսուսը պատասխանեց և ասաց նրանԵս չեմ լինի մարմնի մարմնից ի վիճակի է նրանց պատմել քեզ:
3 Օմ.
Սլավոնական: 1 Մինչև մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի մեռելներից հարությունը՝ առաքյալները «Եկեք հարցնենք Տիրոջը. Տեր, բացահայտիր մեզ հրաշքները»:
2 Յիսուս ըսաւ անոնցմարմնի մարմնից, ես չեմ կարող նրանց ասել քեզ։
3 Բայց երբ թաղուեց ու յարութիւն առաւ, բոլորը չհամարձակուէին հարցաքննել զինք, որովհետեւ եղաւ ոչնայելու նրան, բայց նրա Աստվածության լիությունը երևաց:
4 Բայց Բարդուղիմեոսը, &c.
լատիներեն 2. Այդ ժամանակ, նախքան Տեր Հիսուս Քրիստոսի չարչարանքները, բոլոր աշակերտները հավաքվեցին, հարցրեցին նրան և ասացին. «Տե՛ր, ցույց տուր մեզ երկնքի խորհուրդը»:
2 Բայց Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Եթէ մարմնի մարմինը չհանեմ, չեմ կրնար ըսել»։ դու.
3 Բայց երբ նա չարչարվեց և հարություն առավ, բոլոր առաքյալները, նայելով նրան, համարձակվեցին մի՛ հարցնեք նրան, որովհետև նրա դեմքը նախկինի պես չէր, այլ ցույց էր տալիս ուժի լիություն.
Հունարեն: 4 Ուստի Բարդուղիմեոսը մոտեցավ Տիրոջը և ասաց խօսի՛ր քեզ հետ, Տէ՛ր։
5 Յիսուս ըսաւ անոր. «Գիտեմ թէ ի՛նչ պիտի ըսես. ապա ասա, թե ինչ ես ուզում, և Ես կպատասխանեմ քեզ.
6 Բարդուղիմեոսն ասաց. հեռվից հետևեց քեզ և տեսավ քեզ՝ կախված խաչից, և հրեշտակներին, որոնք իջնում էին այնտեղից երկինք և երկրպագում եմ քեզ: Եվ երբ խավար եկավ, ես տեսա և տեսա քեզ այդ դու անհետացել էիր խաչից, և ես միայն մի ձայն լսեցի երկրի տակ գտնվող մասերում, և հանկարծակի մեծ լաց և ատամների կրճտոց: Ասա ինձ, Տեր, որտեղից ես դու գնացել Խաչ?
8 Հիսուսը պատասխանեց և ասաց. «Օրհնյալ ես դու, Բարդուղիմեոս, սիրելիս, որովհետև դու տեսար այս խորհուրդը, և հիմա ես քեզ կասեմ այն ամենը, ինչ որ ինձանից խնդրես: 9 Համար երբ ես անհետացա խաչից, այնուհետև իջա դժոխք, որպեսզի աճեցնեմ Ադամին և բոլոր նրանք, որ նրա հետ էին, ըստ Միքայել հրեշտակապետի աղաչանքի:
10 Այն ժամանակ Բարդուղիմեոսն ասաց. «Տե՛ր, ի՞նչ ձայն լսվեց։
11 Հիսուսն ասաց նրան. Հադեսն ասաց Բելիարին. «Ինչպես ես հասկանում եմ, Աստված գալիս է այստեղ»: տերություններին՝ ասելով. ո՛վ իշխաններ, հեռացե՛ք հավիտենական դռները, որովհետև ահա փառքի Թագավորն է իջնում:
12 Հադեսն ասաց. «Ո՞վ է փառքի թագավորը, որ իջնում է երկնքից մեզ մոտ»։
13 Եվ երբ հինգ հարյուր աստիճան իջա, դժոխքը խռովեց ու ասաց Բարձրյալի շնչառությունը, և ես չեմ կարող դիմանալ դրան: (լատիներեն 2. Նա գալիս է մեծ բուրմունքով, իսկ ես չի կարող տանել:) 14 Բայց սատանան պատասխանեց և ասաց. քանի որ Աստված ինքը չի իջել երկրի վրա: 15 Բայց երբ դեռ հինգն էի իջել հարյուր քայլ, հրեշտակները և զորությունները բացականչեցին. Փառքի թագավորը իջնում է. Եվ Հադեսն ասաց. «Վա՜յ ինձ, որ ես լսում եմ Աստծո շունչը»:
Հունարեն: 16-17 Բելիարն ասաց դժոխքին , դրա համար Եղիան է, կամ Ենոքը, կամ այն մարգարեներից մեկը, որն ինձ թվում է այս մարդն է: Բայց Հադեսը պատասխանեց Մահը և ասաց. «Դեռ վեց հազար տարի չի լրացել»: Եվ որտեղի՞ց են սրանք, ո՛վ Բելիար. քանզի թվի գումարն իմ ձեռքերում է։
[Սլավոնական. 16 Եվ սատանան ասաց դժոխքին. դա է մարգարե, և նա իրեն նմանեցրեց Աստծուն. այս մարգարեին կվերցնենք և այստեղ կբերենք նրանց, ովքեր մտածում են երկինք բարձրանալ: 17 Ադեսն ասաց. «Մարգարեներից ո՞րն է դա»։ Ցույց տուր ինձ. Ենովքը արդարության դպիրն է. Բայց Աստված թույլ չի տվել, որ նա իջնի երկրի վրա մինչև վեց հազար տարվա վերջը։ Դու ասում ես, որ դա Եղիա է, վրիժառուն. Բայց առաջ նա չի իջնում: Ի՞նչ անեմ, մինչդեռ կործանումը Աստծուց է: որովհետև անշուշտ մեր վերջը մոտ է։ Որովհետև ես իմ ձեռքում ունեմ (տարիների) թիվը:]
Հունարեն: 18 Մի՛ անհանգստացիր, պահպանի՛ր քո դարպասները և ամրացրո՛ւ քո վանդակաճաղերը. մտածի՛ր, որ Աստված չի իջնում երկրի վրա:
19 Հադեսն ասաց նրան. «Սրանք լավ խոսքեր չեն, որ ես լսում եմ քեզնից. և իմ ներսը ցավում է. չի կարող լինել, եթե Աստված այստեղ է գալիս: Վա՜յ, ո՞ւր գնամ փախչե՞լ մեծ թագավորի իշխանության դեմքից։ Թույլ տուր ինձ մտնել իմ մեջ (ինքդ, լատիներեն). քանզի քեզնից առաջ (լատիներենից) ես ստեղծվել էի:
20 Այն ժամանակ ես ներս մտա, խարազանեցի նրան և կապեցի արձակվող շղթաներով, և այնտեղից դուրս բերեց բոլոր հայրապետներին և նորից եկան խաչի մոտ:
21 Բարդուղիմեոսն ասաց նրան. մեռելները վեր կենան և երկրպագում են քեզ և նորից բարձրանում իրենց գերեզմանները։] Ասա ինձ, Տե՛ր. ո՞վ էր նա, ում հրեշտակները վերցրին իրենց ձեռքում, նույնիսկ այն մարդը, որը շատ մեծ հասակ ուներ: [Սլավ., լատին. 2 Իսկ դու ի՞նչ ասացիր նրան, որ նա այդքան ծանր հառաչեց։]
22 Հիսուսը պատասխանեց և ասաց նրան իջավ երկնքից երկրի վրա: Եվ ես ասացի նրան և հանուն քո երեխաների: Եվ նա, երբ լսեց դա, հառաչեց և ասաց հաճոյք, Տէ՛ր։
23 Բարդուղիմեոսը դարձյալ ասաց. «Տե՛ր, ես տեսա հրեշտակներին, որոնք բարձրանում էին Ադամի առջև և երգում. գովաբանում է.
24 Բայց հրեշտակներից մեկը, որը շատ մեծ էր, մյուսներից բարձր, չէր ուզում բարձրանալ և նրա ձեռքում կրակե սուր կար, և նա ամուր նայում էր քեզ. միայն.
[Սլավոնական. 25 Եվ բոլոր հրեշտակները աղաչում էին նրան, որ նա բարձրանա իրենց հետ, բայց նա գնաց ոչ: Բայց երբ դու հրամայեցիր նրան բարձրանալ, ես տեսա կրակի բոց, որը դուրս էր գալիս նրա ձեռքերից. և գնալով մինչև Երուսաղեմ քաղաքը։
26 Հիսուսն ասաց նրան. Բարդուղիմեոս իմ սիրելի, որովհետև դու տեսար այս խորհուրդները: Սա հրեշտակներից մեկն էր վրեժխնդրություն, որը կանգնած է իմ Հոր գահի առաջ, և այս հրեշտակն ուղարկեց ինձ մոտ:
27 Եվ համար դրա համար նա չէր բարձրանա, որովհետև ցանկանում էր ոչնչացնել աշխարհի բոլոր ուժերը: Բայց Երբ ես հրամայեցի նրան բարձրանալ, նրա ձեռքից բոց դուրս եկավ և պատռվեց վարագույրը. տաճարից, և բաժանեցի այն երկու մասի, որպես վկայություն Իսրայելի որդիներին իմ կրքերի համար որովհետեւ նրանք ինձ խաչեցին: (Լատ. 1. Բայց բոցը, որը դու տեսար, դուրս է գալիս նրա ձեռքերից հարվածեց հրեաների ժողովարանի տունը, ի վկայություն իմ մասին, որտեղ նրանք խաչեցին ես։)]։
Հունարեն: 28 Եվ երբ նա այս ասաց, ասաց առաքյալներին տեղ, քանի որ այսօր դրախտում զոհ է մատուցվում: 29 Բարդուղիմեոսը պատասխանեց և ասաց Հիսուս. Տե՛ր, ի՞նչ է դրախտում մատուցվող զոհը: Եվ Հիսուսն ասաց. «Կան հոգիներ»: արդարները, որոնք այսօր դուրս եկան մարմնից և գնացին դրախտ, և եթե ես չլինեմ.
30 Բարդուղիմեոսն ասաց. «Տե՛ր, օրական քանի՞ հոգի է գնում աշխարհից»։ Հիսուս «Երեսուն հազար»:
31 Բարդուղիմեոսն ասաց նրան. դու զոհաբերություններն ընդունում ես դրախտում: Յիսուս պատասխանեց անոր. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ քեզի. իմ սիրելին, որ ես և՛ ուսուցանում էի խոսքը ձեզ հետ, և՛ շարունակ նստում իմ Հոր հետ, և ամեն օր դրախտում զոհաբերություններ էր ստանում: 32 Բարդուղիմեոսը պատասխանեց և ասաց նրան. եթե ամեն օր երեսուն հազար հոգի հեռանում է աշխարհից, քանի հոգի կգտնվի նրանցից արդար? Հիսուսն ասաց նրան. 33 Բարդուղիմեոսը դարձյալ ասում է. Եվ ինչպե՞ս են երեքը միայն մտնում դրախտ: Յիսուս ըսաւ անոր. «Յիսուն երեքը ներս մտան»: դրախտ կամ դրված են Աբրահամի գրկում, իսկ մյուսները գնում են հարության վայրը, քանզի երեքը նման չեն հիսունին:
34 Բարդուղիմեոսն ասաց նրան աշխարհը ամեն օր? Հիսուսն ասաց նրան հեռանալ [30, &c., Lat. 1. Բարդուղիմեոսն ասել է. Քանի՞ հոգի են հեռանում մարմինը ամեն օր? Հիսուսն ասաց. Ճշմարիտ եմ ասում քեզ, տասներկու (հազար) ութ հարյուր չորս միավոր և ամեն օր երեք հոգի դուրս է գալիս մարմնից:]
35 Եվ երբ նա այս ասաց, խաղաղություն տվեց նրանց և անհետացավ նրանցից:
II
1 Առաքեալները [Քերովբէներ, Քելթուրա, Քրիտիր] Մարիամի հետ էին։
2 Եվ Բարդուղիմեոսը եկավ և ասաց Պետրոսին, Անդրեասին և Հովհաննեսին բարեհաճեց, թե ինչպես էր նա պատկերացնում անհասկանալիը, կամ ինչպես էր նա կրում նրան, որը հնարավոր չէ տանել, կամ ինչպես նա առաջ բերեց այդքան մեծություն: Բայց նրանք կասկածում էին նրան հարցնել:
3 Բարդուղիմեոս Ուստի Պետրոսին ասաց. Բայց Պետրոսն ասաց Հովհաննեսին. Դու կույս ես և անարատ (և սիրելի), և դու պետք է հարցնես նրան:
4 Եվ մինչ նրանք բոլորը կասկածում էին և վիճում, Բարդուղիմեոսը ուրախությամբ մոտեցավ նրան. երեսն ու ասաց նրան. անարատ մենք, նույնիսկ բոլոր առաքյալները, խնդրում ենք քեզ (կամ բոլոր առաքյալները ուղարկել են ինձ քեզ խնդրելու) ասա մեզ, թե ինչպես ես ընկալել անհասկանալիը, կամ ինչպես ես կրել նրան, որը չի կարող լինել
5 Բայց Մարիամն ասաց նրանց առեղծված. Եթե ես սկսեմ ձեզ ասել, կրակը դուրս կգա իմ բերանից և կխլի բոլորը աշխարհ.
6 Բայց նրանք դեռ ավելին էին խնդրում նրան. Եվ նա, քանի որ չէր կարող հրաժարվել լսելուց Առաքյալներն ասացին. «Եկեք կանգնենք աղոթքով»:
7 Առաքյալները կանգնեցին Մարիամի ետևում, բայց նա ասաց Պետրոսին. «Պետրո՛ս, ո՛վ մեծ սյուն, մեր թիկունքո՞ւմ ես կանգնած»: Չասաց մեր Տերը մարդու գլուխը Քրիստոսն է ? այժմ ուրեմն կանգնեք իմ առջև և աղոթեք:
8 Բայց նրանք ասացին նրան. և նրա համար հաճելի էր, որ դուք պետք է պարունակեք նրան, և դուք պետք է լինեիք առաջնորդը աղոթքը (ալ. to go with us to).
9 Բայց նա ասաց նրանց մարգարեն ասաց. «Ես իմ աչքերը բարձրացրի դեպի բլուրները, որտեղից կգա իմ օգնությունը»: դու, հետևաբար, բլուրներն են, և ձեզ պետք է աղոթել:
10 Առաքյալներն ասում են նրան. «Դու պետք է աղոթես, դու երկնավորների մայրն ես». թագավոր.
11 Մարիամն ասաց նրանց. «Ձեր նմանությամբ Աստված ստեղծեց ճնճղուկները և ուղարկեց նրանց. դեպի աշխարհի չորս անկյունները:
12 Բայց նրանք ասում են նրան
13 Այն ժամանակ Մարիամը կանգնեց նրանց առջև և իր ձեռքերը մեկնեց դեպի երկինք և սկսեց խոսել այսպես. Քիմիաթ Արուրա Մարիդոն Էլիսոն Մարմիադոն Սեպտիոն Հեսաբութա Էնունա Սակտինոս Աթուր Բելելամ Օֆեոթ Աբո Չրասար (սա հունարեն մեկ օրինակի ընթերցումն է. մյուսները և սլավոնականը շատ տարբերություններ ունեն, ինչպես բոլոր նման դեպքերում, բայց որպես բնօրինակ բառեր՝ ենթադրելով, որ դրանք մեկ անգամ են եղել իմաստ ուներ՝ անհույս կոռումպացված են, գործը կարևոր չէ), որը հունարենում է Լեզու (եբրայերեն, սլավոն.). այդ աննկարագրելի արվեստը, անասելի, որը հաստատեց երկնքի և ամեն ինչի մեծությունը բաները մի խոսքով, որոնք խավարից (կամ անհայտից) ստեղծվել և իրար են միացրել երկնքի բևեռները ներդաշնակորեն ձևավորեցին այն նյութը, որը շփոթության մեջ էր, չբերեց կարգի բերել անկանոն բաները, բաժանեց մառախլապատ խավարը լույսից, հեռացրեց մի տեղ հաստատիր ջրերի հիմքերը, դու, որ երկնքի արարածներին դուր ես անում դողացեք, և վախ եք նրանցից, ովքեր երկրի վրա են (կամ տակ), ովքեր բնակեցրել են երկիրը և ոչ թույլ տուր, որ կորչի, և լցրիր այն, որ սնուցում է ամեն ինչի, օրհնության հեղեղներով: (Որդի) Հոր, դու, ում եօթը երկինքը հազիվ էր պարունակում, բայց որ գոհ էիր. առանց ցավի եղիր իմ մեջ, դու, որ դու ինքդ Հոր ամբողջական խոսքն ես, որում բոլորը ամեն ինչ եղավ. փառավորիր քո անչափ մեծ անվանը և հրամայիր ինձ խոսել քո սուրբերի առաջ.
14 Եվ երբ նա ավարտեց աղոթքը, նա սկսեց նրանց ասել. Եկեք նստենք գետնին; իսկ դու, Պետրոս պետ, արի՛, նստի՛ր իմ աջ կողմում և դիր ձախ ձեռքդ ներքև հանքի թեւատակ; իսկ դու, Անդրեաս, այդպես արա իմ ձախ կողմում. իսկ դու, Յովհաննէս, կոյս, միացի՛ր իմ ծոցը; իսկ դու, Բարդուղիմեոս, ծնկներդ դիր իմ մեջքին և բռնիր ուսերս, որ չլինի երբ ես սկսում եմ խոսել, իմ ոսկորները կազատվեն միմյանցից:
15 Եվ երբ նրանք դա արեցին, նա սկսեց ասել. «Երբ ես մնացի Աստծո տաճարում և ստացա իմ կերակուրը հրեշտակից, մի օր ինձ հայտնվեց մեկը՝ նմանությամբ հրեշտակ, բայց նրա դեմքը անհասկանալի էր, և նա իր ձեռքում հաց ու բաժակ չուներ, ինչպես որ հրեշտակ, որն առաջ եկավ ինձ մոտ:
16 Եւ իսկոյն տաճարի պատմուճանը պատռուեցաւ, եւ շատ մեծ եղաւ երկրաշարժ, և ես ընկա երկրի վրա, որովհետև չկարողացա դիմանալ նրան։
17 Բայց նա դրեց նրա ձեռքը տակիցս բարձրացրեց ինձ, և ես նայեցի դեպի երկինք, և այնտեղ մի ամպ եկավ. ցողը ցողեց ինձ գլխից մինչև ոտքերը, և նա իր պատմուճանով սրբեց ինձ։
18 Եվ ասաց ես. Ողջույն, դու, որ շատ շնորհված ես, ընտրյալ անոթ, շնորհն անսպառ: Եվ նա խփեց իր զգեստը աջ կողմում, և շատ մեծ հաց եկավ, և դրեց այն զոհասեղանի վրա տաճարը և նախ ինքը կերավ դրանից և ինձ էլ տվեց:
19 Եվ դարձյալ հարվածեց իր հանդերձին Ձախ կողմում մի շատ մեծ բաժակ՝ լի գինիով, դրեց այն զոհասեղանի վրա տաճարը և նախ ինքը խմեց դրանից և ինձ էլ տվեց: Եվ ես տեսա և տեսա հացը և բաժակն ամբողջությամբ, ինչպես որ կային։
20 Եվ նա ասաց ինձ. Դեռ երեք տարի, և ես իմ խոսքը կուղարկեմ քեզ, այնուհետև կհղիանամ իմ (կամ) որդուն, և նրա միջոցով կփրկվի ողջ ստեղծագործությունը: Խաղաղություն լինի
21 Եվ երբ նա այդպես ասաց, անհետացավ իմ աչքերից, և տաճարը եղավ վերականգնվել է այնպես, ինչպես նախկինում էր:
22 Եվ մինչ նա ասում էր այս, կրակ դուրս եկավ նրա բերանից. և աշխարհը տեղում էր բայց Հիսուսը շուտով հայտնվեց (լատ. 2 և ձեռքը դրեց նրա բերանին) և ասաց. Մարիամին. Մի՛ արտասանիր այս առեղծվածը, այլապես իմ ամբողջ արարչությունն այսօր կավարտվի (Լատ. 2 և նրա բերանից բոցը դադարեց): Եվ առաքյալները վախից բռնվեցին, որ գուցե Տերը չլինի պետք է բարկանալ նրանց վրա:
III
1 Եվ նա նրանց հետ գնաց դեպի Մաուրիա լեռը
(լատ. 2, Mambre), և նստեց ի նրանց մեջտեղում։ 2 Բայց նրանք կասկածում էին նրան հարցաքննել՝ վախենալով։
3 Հիսուսը պատասխանեց և ասաց Հարցրեք ինձ, թե ինչ եք ուզում, որ ես ձեզ սովորեցնեմ, և ես դա ցույց կտամ ձեզ: Դեռ յոթի համար օրերով, և ես բարձրանում եմ իմ Հոր մոտ, և այլևս չեմ երևա ձեզ այս նմանությամբ:
4 Բայց նրանք, բայց կասկածելով՝ ասաց նրան.
5 Եվ Հիսուսն ասաց նրանց. «Լավ չէ (լատ. 2, լավ է) խորը տեսնելը. դուք ցանկանում եք դա, իմ խոստման համաձայն, եկեք, հետևեք ինձ և ահա:
6 Եվ նա տարավ նրանց ներս մի տեղ, որը կոչվում է Քերուբիմ (Cherukt Slav., Chairoudee Gr., Lat. 2 omits), դա այն վայրն է. ճշմարտություն.
7 Եվ նա նշան արեց Արևմուտքի հրեշտակներին, և երկիրը հատորի պես փաթաթվեց մի գրքից, և խորքը հայտնվեց նրանց:
8 Երբ առաքյալները տեսան, ընկան իրենց վրա դեմքերը երկրի վրա:
9 Բայց Հիսուսը ոտքի կանգնեցրեց նրանց՝ ասելով. «Ես ձեզ չասացի. դուք տեսնել խորը'. Եվ դարձյալ նշան արեց հրեշտակներին, և անդունդը ծածկվեց:
IV
1 Եվ նա վերցրեց դրանք և նորից բերեց Ձիթենյաց լեռը։
2 Պետրոսն ասաց Մարիամին. կհայտներ մեզ այն բաները, որոնք երկնքում են:
3 Եվ Մարիամն ասաց Պետրոսին եկեղեցին քեզ վրա՞ Ուրեմն նախ գնա դու և հարցրու նրան։
4 Պետրոս դարձեալ ըսաւ . 5 Մարիամն ասում է. «Դու Ադամի պատկերն ես. չէ՞ որ նա սկզբում ստեղծվեց, իսկ հետո՝ Եվան»: Նայեք արև, որ Ադամի նմանությամբ պայծառ է։ և լուսնի վրա, որ պատճառով Եվայի օրինազանցությունը այն լի է կավով: Որովհետև Աստված Ադամին դրեց արևելքում և Եվային՝ արևմուտքում, և նշանակեց այն լույսերը, որ արևը պետք է փայլի երկրի վրա Ադամին արևելքում՝ իր կրակով կառքերը, իսկ արևմուտքում գտնվող լուսինը պետք է լույս տա Եվային՝ կաթի պես դեմքով: Եվ նա պղծեց Տիրոջ պատվիրանը: Այդ պատճառով լուսինը ներկված էր կավով (Լատ. 2, է ամպամած) և նրա լույսը պայծառ չէ: Ուրեմն դու, քանի որ Ադամի նմանությունն ես, պարտավոր ես հարցնելու նրան, բայց նա իմ մեջ էր, որ կարողանամ վերականգնել կնոջ ուժը:
6 Երբ նրանք բարձրացան լեռան գագաթը, և Վարպետը հեռացավ այնտեղից նրանց մի փոքր տեղ, Պետրոսն ասաց Մարիամին Եվայի օրինազանցությունը, այն ամոթից վերածելով ուրախության. Ուրեմն օրինական է, որ քեզ հարցնես:
7 Երբ Հիսուսը նորից հայտնվեց, Բարդուղիմեոսն ասաց նրան. «Տե՛ր, ցույց տուր մեզ հակառակորդին. մարդկանց, որպեսզի մենք կարողանանք տեսնել նրան, թե ինչպիսի ձևով է նա, ինչ է նրա գործը, և որտեղից է նա դուրս է գալիս, և ինչ զորություն ունի, որ նույնիսկ քեզ չխնայեց, այլ կախաղան հանեց ծառի վրա.
8 Բայց Հիսուսը նայեց նրան և ասաց. դու դա խնդրում ես որին դու չես կարող նայել։
9 Բայց Բարդուղիմեոսը անհանգստացավ և ընկավ Հիսուսի վրա' ոտքեր և սկսեց խոսել այսպես լույս, որը քեզ սիրողներին տվել է այն շնորհը, որը գեղեցկացնում է բոլորը, և տվել է մեզ հավերժական լույս քո աշխարհ գալով, որ կատարեցիր Հոր գործը, ունես Ադամի ամոթալի դեմքը վերածեց ուրախության, վերացրեց Եվայի վիշտը Կույսից ծնված քո երեսը ուրախ է. մի՛ հիշիր իմ դեմ չարությունը, այլ շնորհիր ինձ իմ խոսքը հարցնում է. (Լատ. 2, ով իջավ աշխարհ, ով հաստատեց Հոր հավերժական խոսքը, ով կանչեց տխրությունը ուրախություն, ով ամոթ է արել Եվան ուրախացավ և վերականգնեց նրան արգանդում պահվելու երաշխիք տալով։)
10 Եվ մինչ նա այսպես էր խոսում, Հիսուսը բարձրացրեց նրան և ասաց նրան. Բարդուղիմեոս, կամենում ես տեսնո՞ւմ եք տղամարդկանց հակառակորդին. Ես ասում եմ քեզ, որ երբ դու տեսնես նրան, ոչ միայն դու, այլ մնացածը
11 Բայց նրանք բոլորն ասացին նրան.
12 Եվ նա նրանց իջեցրեց Ձիթենյաց լեռից և բարկությամբ նայեց նրանց հրեշտակներ, որոնք պահում են դժոխքը (Տարտարոս) և նշան արեցին Միքայելին, որ փող հնչեցնի բարձրության վրա. երկինքները։ Եվ Միքայելը հնչեցրեց, և երկիրը ցնցվեց, և Բելիարը բարձրացավ 660 թ (560 Գր., 6.064 Լատ. 1, 6.060 Լատ. 2) հրեշտակներ և կապված կրակե շղթաներով։ 12 Եվ երկարությունը նա 1600 կանգուն էր, իսկ լայնությունը՝ 40 (լատ. 1, 300, սլավ. 17) կանգուն (լատ. 2, երկարությունը՝ 1900)։ կանգուն, լայնությունը՝ 700, մի թեւը՝ 80), իսկ դեմքը կրակի կայծակի պես էր, և նրա աչքերը. խավարով լի (ինչպես կայծեր, սլավ.): Եվ նրա քթանցքից մի գարշահոտ ծուխ դուրս եկավ. և նրա բերանը անդունդի անջրպետի պես էր, և նրա թեւերից մեկը չորս հարյուր կանգուն էր։
14 Եվ իսկոյն, երբ առաքեալները տեսան զինք, երեսի վրայ ինկան գետին ու մեռած եղան:
15 Բայց Հիսուսը մոտեցավ և կանգնեցրեց առաքյալներին և նրանց զորության հոգի տվեց, և նա ասաց. Բարդուղիմեոս. Մոտ արի, Բարդուղիմեոս, և ոտքերդ տրորիր նրա պարանոցին, և նա կասի. դու նրա գործն ես, ինչ է դա, և ինչպես է նա խաբում մարդկանց:
16 Եւ Յիսուս միւսների հետ հեռուն կանգնեց առաքյալները։
17 Եվ Բարդուղիմեոսը վախեցավ, ձայնը բարձրացրեց և ասաց. քո անմահ թագավորությունն այսուհետև հավիտյան: Եվ երբ նա խոսեց, Հիսուսը թույլ տվեց նրան՝ ասելով. «Գնա՛ և ոտք դրիր Բելիարի վզին», և Բարդուղիմեոսն արագ վազեց նրա վրա։ և Բելիարը դողաց։ (Այս համարի համար Վիեննայի MS-ն ունի Բարդուղիմեոսը ձայնը բարձրացրեց և այսպես ասաց. երկնքի տարածումը, որը պարունակում էր նրան, ում եօթը երկինքները չեն պարունակում, բայց դու առանց ցավի քո ծոցում սրբագործված չէր, և ակնհայտորեն անտեղի: Լատինական 1-ն ունի միայն. Այնուհետև Նեռը դողաց և լցվեց կատաղությամբ:)
18 Բարդուղիմեոսը վախեցավ, փախավ և ասաց Հիսուսին. քո հագուստները (լատ. 2, թաշկինակը (՞) քո ուսերից), որ ես քաջություն ունենամ մոտենալու նրան։
19 Բայց Հիսուսն ասաց նրան ոչ թե իմ հագուստները, որոնք հագել էի նախքան խաչվելը:
20 Բարդուղիմեոսն ասաց որպէսզի, ինչպէս չխնայեց քո հրեշտակներին, ինձ էլ կուլ տա:
21 Հիսուսն ասաց նրան ամեն ինչ չէ, որ ստեղծվեց իմ խոսքով, և իմ Հոր կամքով հոգիները ենթարկվեցին Սողոմոն. Ուրեմն դու, իմ խոսքով պատվիրված, գնա իմ անունով և հարցրու նրան, թե ինչ ես դու թառամել. (լատ. 2-ը բաց է թողնում 20-ը:)
22 [Եվ Բարդուղիմեոսը խաչի նշան արեց և աղոթեց Հիսուսին և գնաց նրա հետևից։ Յիսուս ըսաւ անոր. Եվ երբ Բարդուղիմեոսը մոտեցավ, կրակ եղավ ամեն կողմից վառվում էր, այնպես որ նրա զգեստները կրակոտ երևում էին։ Հիսուսն ասում է Բարդուղիմեոսին ասաց քեզ, ոտնահարիր նրա պարանոցը և հարցրու, թե որն է նրա զորությունը:] Եվ Բարդուղիմեոսը գնաց և տրորեց նրա պարանոցը և երեսը գետնի մեջ սեղմեց մինչև ականջները:
23 Եվ Բարդուղիմեոսն ասաց նրան. Ասա ինձ, թե ով ես դու և ինչ է քո անունը: Եվ նա ասաց նրան. Մի քիչ թեթեւացրո՛ւ ինձ, և ես քեզ կասեմ, թե ով եմ ես և ինչպես եմ եկել այստեղ, և որն է իմ գործը և ինչ է իմ ուժը.
24 Եվ նա թեթեւացրեց նրան և ասաց նրան. որ դու անում ես։
25 Եվ Բելիարը պատասխանեց և ասաց կոչվում է Սատանայել, որը թարգմանվում է որպես Աստծո առաքյալ, բայց երբ ես մերժեցի Աստծո պատկերը իմ անունը կոչվեց Սատանաս, այսինքն՝ հրեշտակ, որը պահում է դժոխքը (Թարթառ):
26 Եվ կրկին Բարդուղիմեոսն ասաց նրան.
27 Եվ նա ասաց նրան. Ես երդվում եմ քեզ Աստծո փառքի զորությամբ, որ նույնիսկ եթե ես որևէ բան թաքցնեմ. Ես չեմ կարող, քանի որ նա մոտ է, որը կդատապարտի ինձ: Որովհետև եթե ես կարողանայի, այնպես կկործանեի ձեզ նրանցից մեկը, որ քեզնից առաջ է եղել:
28 Որովհետև, իրոք, ես ստեղծվեցի (ալ. կոչվեց) առաջին հրեշտակը երբ Աստված ստեղծեց երկինքները, նա վերցրեց մի բուռ կրակ և առաջինը ստեղծեց ինձ, երկրորդում՝ Միքայելին [Վիեննա MS. ահա այսպիսի նախադասություններ, որովհետև նա ուներ իր Որդուն երկնքից և երկրից առաջ և մենք ստեղծվեցինք (որովհետև երբ նա մտածեց ստեղծել ամեն ինչ, նրա Որդին մի խոսք ասաց), որպեսզի մենք նույնպես ստեղծվել են Որդու կամքով և Հոր համաձայնությամբ: Նա ձևավորեց, ասում եմ, նախ ինձ, հաջորդ Միքայելը՝ վերևում գտնվող տանտերերի գլխավոր ավագը], Գաբրիելը երրորդը, Ուրիելը չորրորդը, Ռաֆայելը հինգերորդ, Նաթանայելը՝ վեցերորդ, և այլ հրեշտակներ, որոնց անունները չեմ կարող ասել: [Երուսաղեմ MS., Միքայելը, Գաբրիելը, Ռաֆայելը, Ուրիելը, Քաթանաելը և այլ 6000 հրեշտակներ։ լատ. Ես, Միքայել պատիվը իշխանության, երրորդը՝ Ռաֆայելը, չորրորդը՝ Գաբրիելը և մյուս յոթը։ լատ. 2, Ռաֆայելը երրորդ, Գաբրիելը չորրորդ, Հինգերորդ Ուրիելը, վեցերորդը՝ Զաթայելը, և մյուսը՝ վեցը։] Որովհետև նրանք Աստծո գավազաններն են, և նրանք Զարկե՛ք ինձ իրենց գավազաններով և հետապնդե՛ք ինձ յոթ անգամ գիշերը և յոթ անգամ ցերեկը, և Ինձ ամենևին մի թողեք և կտոր-կտոր արեք իմ ամբողջ ուժը: Սրանք են (տասներկու, լատ. 2) հրեշտակները վրէժխնդրութիւն, որ կանգնած է Աստուծոյ գահի առաջ. սրանք այն հրեշտակներն են, որոնք առաջին անգամ ստեղծուել են:
30 Եվ նրանցից հետո ստեղծվեցին բոլոր հրեշտակները: Առաջին երկնքում հարյուր հազարավոր են, իսկ ահա երկրորդում՝ հարյուր բյուր, երրորդում՝ հարյուր բյուր, իսկ չորրորդում՝ հարյուր բյուրավոր, իսկ հինգերորդում՝ հարյուր բյուր, իսկ վեցերորդում՝ հարյուր բյուրավոր, և յոթերորդը (հարյուր հազարավոր, իսկ յոթ երկնքից դուրս՝ Երուսաղեմ Մ.Ս.) առաջին երկնակամարն է։ (հարթ մակերես), որտեղ կան այն ուժերը, որոնք գործում են տղամարդկանց վրա:
31 Որովհետեւ չորս ուրիշ հրեշտակներ կան դրված է քամիների վրա: Առաջին հրեշտակը հյուսիսում է, և նա կոչվում է Քայրում (... Երուսաղեմ MS.; լատ. 2 հյուսիսի հրեշտակ Մաուչ), և իր ձեռքում կրակե գավազան ունի, և զսպում է խոնավության գերհոսքը, որպեսզի երկիրը չափազանց թաց չլինի:
32 Եվ հրեշտակը, որ այն հյուսիսում կոչվում է Օերթա (լատ. 2, Ալֆաթհա). նա ունի կրակի ջահ և դնում է իր մոտ։ կողմերը, և նրանք ջերմացնում են նրա մեծ սառնությունը, որ նա չի սառեցնում աշխարհը:
33 Եվ հրեշտակը որ հարավում է կոչվում Կերկութա (լատ. 2, մայրի) և կոտրում են նրա կատաղությունը, որ նա մի՛ թափահարիր երկիրը.
34 Եվ հրեշտակը, որը գտնվում է հարավ-արևմուտքում, կոչվում է Նաութա, և նա ունի մի ձյան գավազանն իր ձեռքում և դնում է բերանը և հանգցնում կրակը, որը դուրս է գալիս. նրա բերանը. Եվ եթե հրեշտակը չհանգցներ այն իր բերանից, այն ամբողջ աշխարհը կվառեր:
35 Եվ մեկ այլ հրեշտակ կա ծովի վրա, որը խռովեցնում է այն ծովի ալիքներով:
36 Բայց
37 Բարդուղիմեոսն ասաց նրան. 38 Բելիարն ասում է Նրան. Կուզե՞ս, որ ես քեզ հայտարարեմ կեղծավորների, հետախույզների պատիժը, կատակասերներից, կռապաշտներից, ագահներից, շնացողներից, կախարդներից և գուշակողների՞ն, մեզ հավատացողների՞ն, և բոլոր նրանց, ում ես նայում եմ (խաբո՞ւմ եմ):
(38 Լատ. 2: Երբ ես նրանց կողմից որևէ պատրանք ցույց կտամ։ Բայց նրանք, ովքեր անում են այս բաները, և նրանք, ովքեր համաձայն են նրանց կամ հետևիր նրանց, կորչիր ինձ հետ:
39 Բարդուղիմեոսն ասաց նրան դու համոզում ես մարդկանց չհետևել Աստծուն և քո չար արվեստներին, որոնք սայթաքուն են և մութ, որ նրանք պետք է թողնեն Տիրոջ ուղիղ և փայլուն ուղիները:) 39 Բարդուղիմեոսն ասաց նրան. որ դու մի քանի բառով հայտարարես։
40 Եվ նա խփեց իր ատամները՝ կրճտացնելով, և այնտեղ Անհատակ փոսից դուրս եկավ մի անիվ, որի սուրը կրակով փայլում էր, և սրի մեջ խողովակներ էին։
41 Եվ ես (նա) հարցրի նրան՝ ասելով. «Ի՞նչ է այս սուրը»:
42 Նա ասաց. «Այս սուրն է որկրամոլների սուրը, որովհետև այս խողովակի մեջ են ուղարկված նրանք, ովքեր իրենց շատակերության միջոցով խորհում են ամեն ինչ. մեղքի ձև; Երկրորդ խողովակի մեջ ուղարկվում են հետախույզները, որոնք հետախուզում են իրենց հարևանին գաղտնի; երրորդ խողովակի մեջ ուղարկվում են կեղծավորները և մնացածները, որոնց ես տապալում եմ իմ ձեռքով հնարամտություն. (Լատ. 2:40 Եվ նեռը ասաց. «Ես կասեմ քեզ»: Եվ մի անիվ դուրս եկավ անդունդ՝ ունենալով յոթ հրեղեն դանակ։ Առաջին դանակն ունի տասներկու խողովակ (ջրանցք): . . 42 Հակաքրիստոս «Կրակի խողովակը առաջին դանակի մեջ, դրա մեջ դրված են վիճակահաններն ու գուշակները և կախարդներ, և նրանք, ովքեր հավատում են նրանց կամ փնտրում են նրանց, որովհետև իրենց անօրենության մեջ են սիրտ նրանք կեղծ գուշակություններ են հորինել. Կրակի երկրորդ խողովակում նախ հայհոյողներն են... ինքնասպաններ ... կռապաշտներ ... Մնացածի մեջ առաջինը սուտ երդում տվողներն են . . . (երկար թվարկում)
43 Եվ Բարդուղիմեոսն ասաց. «Ուրեմն դու միայնակ ես անում այս բաները»:
44 Եվ սատանան ասաց. Եթե ես կարող էի ինքնուրույն դուրս գալ, երեք օրում կկործանեի ամբողջ աշխարհը ոչ ես, ոչ էլ վեց հարյուրից ոչ մեկը դուրս չենք գալիս։ Որովհետև մենք ունենք այլ արագագործ նախարարներ, որոնց մենք ունենք հրամայել, և մենք նրանց տալիս ենք բազմաթիվ կետերի կարթ և ուղարկում նրանց որսի, և նրանք մեզ համար որսում են մարդկանց հոգիներ՝ հրապուրելով նրանց զանազան խայծերի քաղցրությամբ, այսինքն՝ կողքով հարբեցողություն և ծիծաղ՝ չարախոսությամբ, կեղծավորությամբ, հաճույքներով, պոռնկությամբ և մնացած բաներով
45 Եվ ես ձեզ կասեմ նաև հրեշտակների մնացած անունները։ Կարկուտի հրեշտակն է կոչվում է Մերմեոթ, և նա կարկուտ է պահում իր գլխին, և իմ նախարարները երդվում են նրան և ուղարկում. նրան, որտեղ նրանք կամենան: Եվ ուրիշ հրեշտակներ կան ձյան վրա, և ուրիշներ՝ ամպրոպի վրա, և այլ՝ կայծակի վրայով, և երբ մեզանից որևէ հոգի դուրս էր գալիս կա՛մ ցամաքով, կա՛մ ծովով, սրանք հրեշտակները հրեղեն քարեր են ուղարկում և վառում մեր վերջույթները: (Լատ. 2-ը թվարկում է բոլոր օրինազանցությունները
46 Բարդուղիմեոսն ասում է.
47 Եվ Բելիարն ասաց. Շատ բաներ կասեմ քեզ հրեշտակների մասին: Նրանք, ովքեր միասին վազում են երկնային վայրերով մեկ իսկ երկրայինները սրանք են. Նեֆոնոս, Չալկատուրա. Դրանցով են թռչում (տնօրինվու՞մ են) այն բաները, որոնք գտնվում են երկնքում և երկրի վրա և երկրի տակ:
48 Բարդուղիմեոսն ասաց նրան. Տեր.
49 Եվ Բարդուղիմեոսն ընկավ երեսի վրա և հող գցեց նրա գլխին և սկսեց ասել Տեր Հիսուս Քրիստոս, մեծ և փառավոր անունը: Հրեշտակների բոլոր երգչախմբերը գովաբանում են քեզ, ով Վարպետ, և ես անարժան եմ իմ շուրթերով: . . գովաբանիր քեզ, ով Վարպետ: Լսիր ինձ քո ծառային, և ինչպես դու ինձ ընտրեցիր սովորույթից և չթողեցիր, որ իմն ունենամ Խոսակցություն մինչև վերջ իմ նախկին գործերի մեջ, ով Տեր Հիսուս Քրիստոս, լսիր ինձ և ունեցիր ողորմություն մեղավորներին.
50 Եվ երբ նա այդպես ասաց, Տերն ասաց նրան. Վեր կաց, տառապիր նա, ով հառաչում է վեր կենալու համար, մնացածը ես կպատմեմ քեզ։
51 Բարդուղիմեոսը վեր կացավ Սատանան և ասաց նրան. Գնա քո տեղը քո հրեշտակների հետ, բայց Տերը ողորմում է բոլորին. իր աշխարհը. (50, 51, կրկին ահռելիորեն ուժեղացված լատ. 2-ում: Սատանան բողոքում է, որ իրեն խաբել են ժամանակից շուտ պատմել իր գաղտնիքները: Ներդրումը որոշ չափով թվագրված է այս նախադասությամբ. ' Սիմոն Մագուսն ու Զարոեսը և Արֆաքսիրը և Յաննեսն ու Մամբրեսը իմ եղբայրներն են։' Զարոես և Arfaxatare կախարդներ, որոնք պատկերված են Մատթեոսի և Սիմոնի և Հուդայի լատիներեն Գործերում (տես ստորև):
52 Բայց սատանան ասաց. և ինչպես Տերը ստեղծեց մարդուն:
53 Ես այս ու այն կողմ էի գնում աշխարհում, և Աստված ասաց նրան Միքայել. Բեր ինձ երկրի չորս ծայրերից մի մամլիչ և ջուր հանիր չորս գետերից դրախտ. Եվ երբ Միքայելը նրանց բերեց, Աստված ստեղծեց Ադամին արևելքի շրջաններում, և կերտեց անձուկը, որ անձև էր, նրա վրա ձգեց անոթներն ու երակները և հաստատեց այն հոդերի հետ; և նա երկրպագեց նրան, նախ ինքն իրեն համար, որովհետև նա նրա պատկերն էր Աստծուն, ուստի նա երկրպագեց նրան:
54 Եվ երբ ես եկա երկրի ծայրերից, Միքայելը ասաց. Երկրպագի՛ր Աստծու պատկերին, որը նա ստեղծեց իր նմանությամբ։ Բայց ես ասացի կրակի կրակ, ես առաջին հրեշտակն էի, որ կազմավորվեց, և մի՞թե կավին և նյութին երկրպագելու եմ:
55 Եվ Միքայելը ասաց Ինձ՝ երկրպագի՛ր, որ Աստված չբարկանա քեզ վրա: Բայց ես ասացի նրան. Աստված ինձ վրա չի բարկանա. բայց ես իմ գահը կդնեմ նրա գահի դիմաց, և կլինեմ ինչպես նա է։ Այդ ժամանակ Աստված բարկացավ ինձ ու վայր գցեցիր՝ հրամայելով բացել երկնքի պատուհանները:
56 Եվ երբ ես ցած գցուեցաւ, հարցուց նաեւ իմ տակ եղող վեց հարիւրին, թէ եթէ պիտի պաշտեն Նրանք ասացին. «Ինչպես տեսանք, որ առաջին հրեշտակն է անում, մենք չենք երկրպագի նրան, ով պակաս է»: ինքներս մեզ։ Այնուհետև վեց հարյուրն էլ ինձ հետ գցեցին նրան։
57 Եվ երբ մենք էինք Երկրի վրա գցված, մենք անմիտ էինք քառասուն տարի, և երբ արևը ծագեց յոթը Կրակից անգամ ավելի պայծառ, հանկարծ արթնացա. և ես նայեցի շուրջը և տեսա այն վեց հարյուրը իմ տակ անիմաստ.
58 Եվ ես արթնացրի իմ որդուն՝ Սալփսանին և տարա նրան խորհուրդ տալու, թե ինչպես կարող եմ խաբիր այն մարդուն, որի պատճառով ես վտարվել եմ երկնքից:
59 Եվ այսպես ես հորինեցի այն: Ի մի սրվակ վերցրեցի ձեռքս և մաքրեցի կրծքիս ու թեւատակերիս մազերի քրտինքը, և լվացվեցի (լատ. 2, ձեռքերիս մեջ վերցրի թզենու տերևները և սրբեցի կրծքիս քրտինքը և իմ բազուկների տակ և գցել այն ջրերի առուների մոտ: 69-ը սա շատ երկարաձգվում է տեքստ) ջրերի աղբյուրներում, որտեղից հոսում են չորս գետերը, և Եվան խմեց դրանից և ցանկացավ. եկավ նրա վրա, որովհետև եթե նա չխմեր այդ ջրից, ես չէի կարողանա խաբել նրան։
61 Եվ Բարդուղիմեոսը եկավ և ընկավ Հիսուսի վրա' ոտքերը և արցունքներով սկսեցին ասել. Հա՛յր, մեր կողմից բացահայտված այդ անցյալը, Հոր Խոսքը, որին հազիվ են յոթ երկինքները պարունակվում էր, բայց ով գոհ էր, որ հեշտությամբ և առանց ցավի պարունակվում էր մարմնի ներսում Կույս, որին Կույսը չգիտեր, որ նա ծնեց. դու քո մտքով ամեն ինչ կարգադրեցիր եղիր. դու տալիս ես մեզ այն, ինչ մեզ պետք է, նախքան քո աղաչանքը:
62 Դու, որ թագ դրեցիր փշերից, որ պատրաստես մեզ համար, ովքեր ապաշխարում ենք երկնքից թանկագին պսակը. դա արեց կախել ծառից, որ (մի դրույթ է գնացել). և ցանկություն (և այլն, և այլն): Հատվածը երկարաձգված է ավելի քան 40 տողով) (որ գինի չի խմել լեղի հետ խառնված), որ մեզ տաս խմիչքի գինուց խմելու, և նիզակով խոցված կողքի մեջ, որ լցնես մեզ քո մարմնով և քո արյունով:
63 Դու որ չորս գետերին անուններ տվեց՝ առաջին Փիսոնին՝ քո հավատքի համար. չհայտնվեց աշխարհում քարոզելու համար. երկրորդ Գեոնին, քանի որ այդ մարդը հողից էր (ge); դեպի երրորդ Տիգրիսը, որովհետև քեզանով հայտնվեց մեզ երկնքում գտնվող միևնույն Երրորդությունը. սրանից որևէ բան անել, մենք պետք է կարդանք Trigis); մինչև չորրորդ Եփրատը, որովհետև քո ներկայությամբ ներս աշխարհը դու ստիպեցիր յուրաքանչյուր հոգու ուրախանալ (euphranai) անմահության խոսքով:
64 Իմ Աստված և Հայր, մեծագույն, իմ Թագավոր, փրկիր, Տեր, մեղավորներին:
65 Երբ նա այսպես աղոթեց Հիսուսն ասաց նրան. Բարդուղիմեոս, իմ Հայրն ինձ անվանեց Քրիստոս, որ ես իջնեմ երկիրն ու իւրաքանչիւրին, որ ինծի կու գայ, կենաց իւղով օծէ Ես կարող եմ բուժել նրանց բոլոր մեղքերը, ովքեր չգիտեն: . . և տուր մարդկանց (մի քանի ապականված խոսքեր
66 Եվ կրկին Բարդուղիմեոսն ասաց նրան. առեղծվածներ ամեն մարդու համար. Յիսուս ըսաւ անոր հավատարիմ և կարող են դրանք պահել իրենց մեջ, կարող ես նրանց վստահել այս բաները: Համար կան ոմանք, որ արժանի են նրանց, բայց կան նաև ոմանք, որոնց դա հարմար չէ վստահիր նրանց, որովհետև նրանք ունայն են, հարբեցողներ, հպարտ, անողորմ, կռապաշտության մասնակից, պոռնկության հեղինակներ, զրպարտիչներ, հիմարության ուսուցիչներ և կատարող բոլոր գործերը, որոնք սատանան, և, հետևաբար, նրանք արժանի չեն, որ դրանք վստահվեն իրենց:
68 Եվ նաև նրանք գաղտնի են, քանի որ դրանք չեն կարող պարունակել. քանի որ որքան կարող է դրանք պարունակել, կունենան մի մասը դրանցում։ Այսու՞մ (մինչև?), իմ սիրելինե՛ր, ես խոսե՞լ եմ քեզ հետ օրհնված արվեստի համար. դու և քո բոլոր ազգականները, ովքեր իրենց ընտրությամբ այս խոսքը վստահել են իրենց. բոլոր նրանց համար, որ իմ դատողությունից.
69 Այն ժամանակ ես՝ Բարդուղիմեոսս, որ այս բաները գրեցի իմ սրտում, բռնեցի նրա ձեռքից
Փա՛ռք քեզ, Տե՛ր Հիսուս Քրիստոս, որ տալիս ես քո բոլոր շնորհներին, որոնք մենք ունենք ընկալվել է. Ալելուիա.
Փառք քեզ, Տե՛ր, մեղավորների կյանքը:
Փա՛ռք քեզ, Տե՛ր, մահը ամոթալի է։
Փա՛ռք քեզ, Տե՛ր, արդարության գանձ։
Որովհետև մենք երգում ենք Աստծուն:
70 Եվ մինչ Բարդուղիմեոսն այսպիսով նորից խոսում էր, Հիսուսը հանեց իր թիկնոցը և վերցրեց թաշկինակը. Բարդուղիմեոսի պարանոցից և սկսեց ուրախանալ և ասել (70 լատ. 2, Այնուհետև Հիսուսը վերցրեց թաշկինակը. (?) Ես և ասացի. Ես լավն եմ, մեղմ և ողորմած և ողորմած, ուժեղ և արդար, հրաշալի և սուրբ): Ես լավ եմ: Ալելուիա. Ես հեզ եմ և հեզ: Ալելուիա. Փառք քեզ, Տե՛ր, որովհետև ես նվերներ տվեք բոլոր նրանց, ովքեր ցանկանում են ինձ: Ալելուիա.
Փա՛ռք քեզ, Տե՛ր, անվերջ աշխարհ: Ամեն. Ալելուիա.
71 Եվ երբ նա դադարեց, առաքյալները համբուրեցին նրան, և նա խաղաղություն տվեց նրանց Սեր.
ՄԵՆՔ
1 Բարդուղիմեոսն ասաց նրան. Հայտարարի՛ր մեզ, Տե՛ր, ո՞ր մեղքն է ծանր, քան բոլոր մեղքերը։
2 Հիսուսն ասաց նրան. որովհետև նրանց պատճառով մարգարեն սաղմոսում ասաց, որ «ամբարիշտը չի բարձրանա դատաստանը, ոչ մեղավորները արդարների խորհրդի մեջ, ոչ էլ ամբարիշտները՝ դատաստանի մեջ. Իմ հայրը. Ճշմարիտ, ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ ամեն մեղք պետք է ներվի ամեն մարդու, բայց Սուրբ Հոգու դեմ մեղքը չի ներվի:
3 Բարդուղիմեոսն ասաց նրան մեղք գործել Սուրբ Հոգու դեմ.
4 Հիսուսն ասաց նրան ծառայել է իմ սուրբ Հորը հայհոյել է Սուրբ Հոգուն, ամեն ծառայողի համար. Աստված երկրպագությամբ արժանի է Սուրբ Հոգուն, և նա, ով ինչ-որ չար բան է խոսում նրա դեմ. չի ներվի.
5 Վայ նրան, ով երդվում է Աստծո գլխով, այո, վայ նրան, ով երդվում է. կեղծ է նրա կողմից, իրոք. Որովհետև ամենաբարձր Աստծուն տասներկու գլուխ կա, որովհետև նա է ճշմարտությունը և ներսում նա սուտ չէ, ոչ էլ երդվում է։
6 Ուրեմն դուք գնացեք և քարոզեք ողջ աշխարհին խոսքը ճշմարտության համար, և դու, Բարդուղիմեոս, քարոզիր այս խոսքը յուրաքանչյուրին, ով ցանկանում է դա. և այնքան, որքան
7 Բարդուղիմեոսն ասում է.
8 Յիսուս ըսաւ. «Լաւ է, եթէ մկրտուողը անարատ ներկայացնէ իր մկրտութիւնը. բայց հաճոյքը. մարմինը կդառնա սիրող: Որովհետև ամուրի ամուսնությունը սթափության է, քանզի ճշմարիտ եմ ասում դու, ով մեղանչում է երրորդ ամուսնությունից հետո (կին), անարժան է Աստծուն: (8 Լատ. 2 այս իմաստով. . . . Բայց եթէ մարմնի ցանկութիւնն ընկնի նրա վրա, նա պետք է մեկ կնոջ ամուսին լինի։ Այն ամուսնացած, եթե լավ են և տասանորդ են տալիս, հարյուրապատիկ կստանան: Երկրորդ ամուսնությունը օրինական է, բարի գործերը ջանասիրաբար կատարելու և տասանորդի պատշաճ վճարման պայմանով, բայց մեկ երրորդը Ամուսնությունը մերժված է, և կուսությունը լավագույնն է:)
9 Բայց դուք քարոզեցէ՛ք իւրաքանչիւրին որ կը պահեն իրենք իրենց նման բաներից, որովհետև ես չեմ հեռանում ձեզնից և Սուրբ Հոգով եմ մատակարարում ձեզ: (լատ. 2, 9-ի վերջում Հիսուսը բարձրանում է ամպերի մեջ, և երկու հրեշտակներ են հայտնվում և ասում. Գալիլեա' և մնացածը)
10 Բարդուղիմեոսը երկրպագեց նրան առաքյալների հետ և փառաբանեց Աստծուն ջանասիրաբար ասելով. Փա՛ռք քեզ, Հայր սուրբ, Արև անշեջ, անհասկանալի, լի լույս. Քեզ փառք, քեզ պատիվ և երկրպագություն, աշխարհ անվերջ: Ամեն. (Լատ. 2, Ամենաերանելի Բարդուղիմեոսի և (կամ) մյուս առաքյալների հարցաքննության ավարտը Տիրոջ հետ. Հիսուս Քրիստոս.)
ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՀԱՐՈՒԹՅԱՆ ԳԻՐՔ
ԲԱՐԹՈԼԻՄԵՈՍԻ կողմից ԱՌԱՔՅԱԼ
Ներածություն. Սա գոյություն ունի միայն ղպտերենում: Դրա մի քանի անկումներ կան. ամենաամբողջականը գտնվում է ա Բրիտանական թանգարանի կողմից վերջերս ձեռք բերված ձեռագիրը (Օր. 6804) և թարգմանվել է նախ Վ. Crum (Rustafjaell's Light of Egypt, 1910) և այնուհետև խմբագրել և թարգմանել սըր Է. Ա. Ուոլիս Բադջը (Ղպտիական ապոկրիֆա Վերին Եգիպտոսի բարբառում, 1913 թ.): Հրապարակումների մեջ կան այլ հատվածներ Lacau-ի և Revillout-ի: Այստեղ ոչ մի ամբողջական թարգմանություն, այլ միայն վերլուծություն կառաջարկվի։ Հինգ տերեւ ցանկանում են Բրիտանական թանգարանի սկզբում MS. Դրանց բովանդակությունը կարող է մասամբ լրացվել Lacau-ից և Revillout-ից: Բայց առաջին հերթին կարելի է մեջբերել մի հատված (էջ 193, Բյուջե)։ ինչ-որ բան ցույց է տալիս գրքի միջավայրը ցանկացած մարդ, ով անհավատ է և հերետիկոս: Ահա սա յոթերորդ անգամն է, որ ունեմ հրամայեց քեզ, ո՛վ իմ որդի Թադեոս, այս խորհուրդների վերաբերյալ։ Դու դրանք ոչ մեկին մի՛ բացահայտիր անմաքուր մարդ, բայց ապահով պահիր դրանք: ' Մենք տեսնում ենք, որ գիրքը Բարդուղիմեոսն է հասցեագրել իրեն որդի Թադեոսը, և սա, անկասկած, կանդրադառնար որոշ սկզբնական տողերի
Հաջորդը մենք կարող ենք տեղադրել երկու հատվածները, որոնցից մեկը Հովսեփ Արիմաթեացու երեխայի մասին է այլ աքաղաղի մասին, որոնք արդեն նկարագրվել են որպես No. 7-ը և 8-ը Կիրքի ղպտիական պատմությունները (էջ 149, 150): Կարգը անորոշ է։ Հետո մենք ունենք մի կտոր որը Revillout-ում ոչ: 12 (էջ 165), Լակաունոյում։ 3 (էջ 34)։ Lacau տալիս է այն մասամբ երկու անկումներ.
Քրիստոսը խաչի վրա է, բայց նրա կողը խոցվել է, և նա մահացել է:
Բեթղեհեմից Անանիա անունով մի մարդ ամբոխի միջից շտապում է դեպի խաչը և գրկում և ողջունում է մարմինը կրծքից կուրծք, ձեռքից ձեռք և դատապարտում հրեաներին: Մի ձայն է գալիս Հիսուսի մարմինը և օրհնում է Անանիային՝ խոստանալով նրան անապականություն և անունը ' -ի առաջին պտուղները անմահ պտուղը '. Քահանաները որոշում են քարկոծել Անանիային. նա ցնծության խոսքեր է ասում։ Այն քարկոծումը ոչ մի ազդեցություն չի թողնում: Նրան գցեցին հնոցի մեջ, որտեղ նա մնում է մինչև Հիսուսը հարություն առավ: ժամը վերջին նիզակով խոցում են նրան։
Փրկիչը նրա հոգին տանում է երկինք և օրհնում նրան:
Այս և Բրիտանական թանգարանի բացման միջև կարող է շատ քիչ բան կորցնել Մ.Ս., որի առաջին տողերում Անանիայի վերցնելը' հոգին դեպի երկինք նշված է.
Այժմ մենք վերցնում ենք Բրիտանական թանգարանի MS-ը: որպես մեր հիմք: Դրա որոշ հատվածներ են Փարիզում պահպանվել են հատվածներ, որոնք մասամբ համընկնում են միմյանց, և այդ պատճառով գոյություն ունեն երեք տարբեր տեքստեր որոշ հատվածներ. բայց մեր նպատակի համար կարևոր չի լինի նշել տատանումներից շատերը:
Հովսեփ Արիմաթեացին թաղեց Հիսուսի մարմինը: Մահը եկավ Ամենտեի մեջ (the անդրաշխարհ), հարցնելով, թե ով է նոր ժամանումը, որովհետև նա անհանգստություն է հայտնաբերել:
Նա իր վեց որդիների հետ եկավ Հիսուսի գերեզման՝ օձերի տեսքով։ Հիսուսը պառկած էր այնտեղ (այն երկրորդ օրն էր, ի. ե. շաբաթ օրը) դեմքով և գլուխով ծածկված անձեռոցիկներով։
Մահը դիմեց իր որդուն ժանտախտին և նկարագրեց այն իրարանցումը, որը տեղի էր ունեցել տեղը իր տիրույթում։ Այնուհետև նա խոսեց Հիսուսի մարմնի հետ և հարցրեց. «Ո՞վ ես դու»: Հիսուս հանեց անձեռոցիկը, որը դրված էր նրա դեմքին և նայեց Մահվան դեմքին և ծիծաղեց նրա վրա: Մահը և նրա որդիները փախան։ Հետո նորից մոտեցան, նույնը եղավ։ Նա որոշ ժամանակ նորից դիմեց Հիսուսին՝ կասկածելով, բայց ոչ վստահ, թե ով է նա:
Այն ժամանակ Հիսուսը վեր կացավ և նստեց քերովբեների կառքը։ Նա ավերածություններ արեց Դժոխք, կոտրելով դռները, կապելով դևերին Բելիարին և Մելկիրին (տես Մելկիրա Համբարձման մեջ. Եսայիա), և ազատեց Ադամին և սուրբ հոգիներին:
Այնուհետև նա դարձավ դեպի Հուդա Իսկարիովտացին և երկար հանդիմանեց և նկարագրեց տառապանքները որին նա պետք է դիմանա։ Տրված են մեղքերի երեսուն անուն, որոնք այն օձերն են, որոնց ուղարկվել են կուլ տալ նրան.
Հիսուսը հարություն առավ մեռելներից, և Աբբատոնը (Մահը) և ժանտախտը վերադարձան Ամենտե պաշտպանիր այն, բայց նրանք գտան այն բոլորովին ամայի, միայն երեք հոգի էին մնացել այնտեղ (Հերովդեսի, Կայենի, և Հուդան, ասում է Փարիզի MS):
Մինչդեռ հրեշտակները երգում էին այն օրհներգը, որը Սերաֆիմը երգում է լուսաբացին Տիրոջ օրը նրա մարմնի և նրա արյան վրա:
Տիրոջ օրվա վաղ առավոտյան կանայք գնացին գերեզման։ Նրանք Մերին էին Մագդաղենացին, Մարիամը՝ Հակոբոսի մայրը, որին Հիսուսը ազատեց Սատանայի ձեռքից՝ Սալոմե ով գայթակղեց նրան, Մարիամը, ով ծառայեց նրան և Մարթային նրա քույրը՝ Ջոաննա (ալ. Սուսաննա) Չուզայի կինը, ով հրաժարվել էր ամուսնական անկողնուց, Բերենիկեն, ով բուժվել էր մի խնդրից արյունը Կափառնայումում, Լիա (Լիա) այրին, որի որդուն նա մեծացրել է Նայնում, և կինը, որին Նա ասաց. «Քո մեղքերը, որոնք շատ են, ներված են քեզ»:
Սրանք բոլորը Փիլոգենեսի պարտեզում էին, որի որդի Սիմեոն Հիսուսը բժշկեց, երբ եկավ Ձիթենյաց լեռից իջնել առաքյալների հետ (հավանաբար խելագար տղան լեռան վրա Կերպարանափոխություն):
Մարիամն ասաց Ֆիլոգենեսին. Եթե դու իսկապես նա ես, ես քեզ ճանաչում եմ: Ֆիլոգենեսն ասաց Մարիամ՝ Թալկամարիմաթի մայրը, որը նշանակում է ուրախություն, օրհնություն և ուրախություն։ Մարիամն ասաց. Եթե դու տարել ես նրան, ասա ինձ, թե որտեղ ես դրել նրան, և ես նրան կտանեմ. մի՛ վախեցիր։ Ֆիլոգենեսը պատմեց, թե ինչպես են հրեաները փնտրում ապահով գերեզման Հիսուսի համար, որպեսզի մարմինը չգողանան, և առաջարկեց այն դնել իր իսկ պարտեզում գտնվող գերեզմանում և հսկել դրա վրա, և նրանք կնքեցին այն և մեկնել է. Կեսգիշերին նա վեր կացավ, դուրս եկավ և գտավ հրեշտակների բոլոր հրամանները՝ Քերովբեներին Seraphim, Powers, and Virgins. Երկինքը բացվեց, և Հայրը հարություն տվեց Հիսուսին: Պետրոսն էլ էր այնտեղ և աջակցեց Ֆիլոգենեսին, այլապես նա կմահանար:
Այնուհետև Փրկիչը հայտնվեց նրանց Հոր կառքի վրա և ասաց Մարիամին Խար Մարիաթ (Աստծո Որդու մայր Մարիամ): Մերին պատասխանեց. Ռաբբունի Քաթիաթարի Միոթ (Ամենակարող Աստծո Որդին, իմ Տերը և իմ Որդին): Երկար դիմում Մերիին Հիսուսը հետևում է նրան, որի ընթացքում նա պատվիրում է նրան ասել իր եղբայրներին. «Ես բարձրանում եմ իմ Հոր մոտ և քո Հայրը', &c. Մարիամն ասում է. Եթե իսկապես ինձ թույլ չեն տալիս դիպչել քեզ, գոնե ներս օրհնիր իմ մարմինը որտեղ դու վայելեցիր ապրել։
Հավատացեք ինձ, իմ սուրբ առաքյալներ, ես՝ Բարդուղիմեոսս, տեսա Աստծո Որդուն քերովբեների կառքը. Նրա շուրջ էին բոլոր երկնային զորքերը։ Նա օրհնեց մարմինը Մերի.
Նա գնաց և պատգամ տվեց առաքյալներին, և Պետրոսը օրհնեց նրան, և նրանք ուրախացավ.
Հիսուսը և փրկագնված հոգիները բարձրացան երկինք, և Հայրը պսակեց նրան: Այն Այս տեսարանի փառքը Բարդուղիմեոսը չէր կարող նկարագրել: Այստեղ է, որ նա պատվիրում է իր որդի Թադեոսին թույլ չտալ, որ այս գիրքն ընկնի անմաքուրների ձեռքը (վերևում նշված):
Այնուհետև հաջորդում է մի շարք օրհներգեր, որոնք երգվում են երկնքում, ընդհանուր ութը, որոնք ուղեկցում են Երկնքում Ադամի և մյուս սուրբ հոգիների փառքի ընդունումը: Ադամի բարձրությունը ութսուն կանգուն էր, իսկ Եվան հիսուն. Նրանք Հոր մոտ բերվել են Միքայելի կողմից: Բարդուղիմեոսը երբեք ոչինչ չէր տեսել համեմատեք Ադամի գեղեցկության և փառքի հետ, բացի Հիսուսի գեղեցկությունից: Ադամը ներվեց, և բոլորը հրեշտակներն ու սուրբերը ցնծում էին և ողջունում նրան, և յուրաքանչյուրը գնաց իր տեղը:
Ադամը դրվեց կյանքի դարպասի մոտ, որպեսզի ողջունի բոլոր արդարներին, երբ նրանք ներս մտնեն, և Եվան դրվեց բոլոր կանանց վրայ, որոնք կատարել էին Աստուծոյ կամքը, որպէսզի ողջունեն նրանց, երբ նրանք մտան քաղաք Քրիստոս.
Ինչ վերաբերում է ինձ, Բարդուղիմեոս, ես շատ օրեր մնացի առանց ուտելիքի կամ խմելու, սնված նրա կողմից տեսիլքի փառքը.
Առաքյալները շնորհակալություն հայտնեցին և օրհնեցին Բարդուղիմեոսին այն բանի համար, ինչ նա ասաց նրանց կոչվում է Աստծո խորհուրդների առաքյալ: Բայց նա ընդվզեց՝ ես ձեզանից փոքրն եմ, խոնարհ բանվոր. Արդյո՞ք քաղաքի բնակիչները ինձ տեսնելով չեն ասի. Իտալիայի, այգեգործը բանջարեղենի դիլեր. Սա այն մարդը չէ՞, որ բնակվում է պարտեզում Հիերոկրատ մեր քաղաքի կուսակալն? Ինչպե՞ս է նա հասել այս մեծությանը:
'Հաջորդ բառերը ներկայացնում են նոր բաժին:
Այն ժամանակ, երբ Հիսուսը մեզ Ձիթենյաց լեռը բարձրացրեց, նա խոսեց մեզ հետ անհայտության մեջ լեզուն, որը նա հայտնեց մեզ՝ ասելով. Երկինքն էին բացվեց, և մենք բոլորս բարձրացանք յոթերորդ երկինք (այսպես՝ լոնդոնյան MS.. միայն Փարիզի օրինակում Հիսուսը բարձրացավ, և առաքյալները նայեցին նրա հետևից): Նա աղոթեց Հորը, որ օրհնի մեզ:
Հայրը Որդու և Սուրբ Հոգու հետ ձեռքը դրեց Պետրոսի գլխին (և նրան դարձրեց ամբողջ աշխարհի արքեպիսկոպոս՝ Փարիզ Բ)։ Այն ամենը, ինչ կապված կամ արձակված է նրա կողմից երկրի վրա այդպես կլինի երկնքում. ոչ ոք, ով չի ձեռնադրվել նրա կողմից, չի ընդունվի: Առաքյալներից յուրաքանչյուրը օրհնվել է առանձին (երեք տեքստերից մեկում կան առանձին անունների բացթողումներ)։ Անդրեասը, Հակոբոսը, Հովհաննեսը, Ֆիլիպը (խաչը նրանից առաջ կգնա ուր էլ գնա), Թովմաս, Բարդուղիմեոս (նա կլինի Որդու առեղծվածների ավանդապահը), Մատթեոս (նրա ստվերը կ բուժել հիվանդներին) Ալփեոսի որդի Հակոբոսը, Սիմոն Զելոտեսը, Հուդան Հակոբոսացին, Թադեոսը, Մաթիասը, հարուստ էր և թողեց բոլորին հետևելու Հիսուսին):
Եվ հիմա, իմ եղբայրներ առաքյալներ, ներիր ինձ, ես՝ Բարդուղիմեոս, մարդ չեմ. մեծարված.
Առաքյալները համբուրեցին և օրհնեցին նրան։ Եվ հետո Մարիամի հետ նրանք մատուցեցին Հաղորդություն։
Հայրն ուղարկեց Որդուն Գալիլեա՝ մխիթարելու առաքյալներին և Մարիամին, և նա եկավ և օրհնեց նրանց և ցույց տվեց նրանց իր վերքերը և դրանք հանձնեց Պետրոսի խնամքին, և նրանց տվեց քարոզելու իրենց հանձնարարությունը։ Նրանք համբուրեցին նրա կողը և կնքվեցին արյունով որ հոսում էր այնտեղից: Նա բարձրացավ երկինք:
Թովմասը նրանց հետ չէր, քանի որ նա գնացել էր իր քաղաքը՝ լսելով, որ իր որդին՝ Սիոփանեսը (Թեոֆանե՞սը) մեռած էր. մահից յոթերորդ օրն էր, երբ նա եկավ: Նա գնաց դեպի գերեզմանը և բարձրացրեց նրան Հիսուսի անունով:
Սիոֆանեսը պատմեց նրան Միքայելի կողմից իր հոգու խլման մասին, թե ինչպես է այն բխել նրա մարմնից և վառված Միքայելի ձեռքի վրա, ով այն փաթաթեց նուրբ կտավով. ինչպես նա անցավ գետը կրակ, և դա նրան ջրի պես թվաց, և երեք անգամ լվացվեց Աչերուսական լճում. ինչպես երկնքում նա տեսավ առաքյալների տասներկու հոյակապ գահերը և նրան թույլ չտվեցին նստել իր հոր վրա. գահը։
Թովմասը և նա գնաց քաղաք՝ ի զարմանս բոլոր նրանց, ովքեր տեսնում էին նրանց։ Նա, Սիոփանեսը, դիմելով ժողովրդին, պատմեց իր պատմությունը, և Թովմասը մկրտեց նրանցից 12000-ին, հիմնեց եկեղեցի և Սիոփանեսին դարձրեց եպիսկոպոս։
Այնուհետև Թոմասը բարձրացավ ամպի վրա և նրան տարավ Մոլմտոֆ Օլիվզ և այնտեղ առաքյալները, որոնք պատմեցին նրան Հիսուսի այցելության մասին, և նա չուզեց հավատալ: Բարդուղիմեոսը հորդորեց նրան։ Այն ատեն Յիսուս երեւցաւ եւ Թովմասին ստիպեց դպչիլ իր վերքերուն, ու երկինք գնաց։
Սա երկրորդ անգամն է, որ նա իրեն ցույց տվեց իր աշակերտներին այն բանից հետո, երբ նա բարձրացավ մահացածները.
Սա մեր Տիրոջ՝ Հիսուս Քրիստոսի Հարության Գիրքն է ուրախության և ուրախության մեջ: Մեջ խաղաղություն. Ամեն.
Պետրոսն ասաց առաքյալներին. «Եկեք մատուցենք ընծան նախքան բաժանվելը»։ Նրանք պատրաստել են հաց, բաժակ և խունկ:
Պետրոսը կանգնեց զոհաբերության մոտ, իսկ մյուսները՝ սեղանի շուրջ: Նրանք սպասեցին (ընդմիջում տեքստ. Բադջը և մյուսները ենթադրում են Քրիստոսի տեսքը, բայց ես չեմ կարծում, որ սա ճիշտ է. 4 1/2 տողերն անհետացել են, հետո կոտրված բառեր կան):
սեղան. . . նրանց սրտերը ուրախացան: . . երկրպագեցին Աստծո Որդուն: Նա նստեց իր տեղը։ . . իր Հայր (հավանաբար, ով նստում է Հոր աջ կողմում): Նրա մարմինը սեղանի վրա էր որը նրանք հավաքվել էին. և բաժանեցին։ Նրանք տեսան, որ Հիսուսի արյունը թափվում էր կենդանի արյուն՝ բաժակի մեջ: Պետրոսն ասաց. Աստված մեզ բոլորից ավելի սիրեց՝ թույլ տալով, որ մենք տեսնենք այս մեծ պատիվները, և մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսը թույլ է տվել մեզ տեսնել և հայտնել մեզ նրա մարմնի փառքը և նրա աստվածային արյունը: Նրանք ճաշակեցին մարմինը և արյունը, և հետո նրանք բաժանեց և քարոզեց խոսքը. (Այն, ինչ հստակ նշված է, տարրերի փոփոխությունն է. կա Հիսուսի տեսքը նկարագրելու տեղ չկա. նա ոչ մի խոսք չի ասում, և նրա հեռանալը չկա նշված.)
Այս գրությունը կարող է ավելի լավ նկարագրվել որպես ռապսոդիա, քան պատմվածք: Այն խոզանակով է Ինքնին հակասություններ. Հովսեփը և Ֆիլոգենեսը երկուսն էլ թաղում են Հիսուսին. Թովմասը հարություն է տալիս մեռելներին և կամք է չհավատալ Քրիստոսի հարությանը և այլն: Որ Մարիամը Հիսուսի մայրը նույնացվում է Մարիամ Մագդաղենացին բնորոշ է պատմության անտեսմանը, և մենք դա տեսել ենք այլ ղպտիներում փաստաթղթեր. Հեղինակների հետաքրքրությունը կենտրոնացած է շարականների, օրհնությունների, ողջույնների և աղոթքների վրա, որոնք այս վերլուծության մեջ ամբողջությամբ բաց են թողնվել, բայց որոնք զբաղեցնում են սկզբնական տեքստի մեծ մասը։ Սուրբ Բարդուղիմեոսի փառաբանումը գրողի մեկ այլ նպատակ է՝ տրված հատուկ օրհնությունները նրան հիշեք այն վերաբերմունքը, որը նա ընդունում է Ավետարանում (1, 8), որպես գաղտնիքների ուսումնասիրություն. դրախտը և ուրիշներից թաքնված բաներ տեսնելը: Ե՛վ Ավետարանը, և՛ Գիրքը հատուկ են հետաքրքրված է Դժոխք իջնելով, Հարությամբ և Ադամի փրկագնմամբ:
Բարդուղիմեոսին (Նաթանաելին) ասվեց (Սուրբ Հովհաննեսի Ավետարանում), որ նա կտեսնի հրեշտակներին. բարձրանալով և իջնելով Մարդու Որդու վրա: Այս խոստումը կատարվում է Ավետարանում (i. 6, 231 և շատ հաճախ Գրքում. Սուրբ Հովհաննեսում մենք կարդում ենք նաև նրա «թզենու տակ» լինելու մասին, և սա էր. հավանաբար բավական է Գրքի ղպտի հեղինակին առաջարկելու համար, որ նա այգեպան է:
Ժամադրություն դժվար է առաջարկել: Բրիտանական թանգարան MS. նշանակվում է տասներկուերորդ դար; որ Փարիզի բեկորներն ավելի հին են։ Սովորաբար ենթադրվում է, որ այս դասի ղպտի գրականությունը պատկանում է մինչև հինգերորդ և վեցերորդ դարեր; և ես կարծում եմ, որ սա, կամ ամենաուշը յոթերորդ դարը, կարող է լինել այդ ժամանակաշրջանը երբ գիրքը պատրաստվեց: