Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Սրտիս դառնահեծ հառաչանքների
Վայն ու ողբաձայն աղաղակները
Վերընծայում եմ քեզ, ո՜վ գաղտնատես.
Եվ իմ սասանված մտքի ճենճերող
Իղձերի պտուղ նվերն այս դրած
Անձս տոչորող թախծի կրակին՝
Կամքիս բուրվառով առաքում եմ քեզ։
Սակայն կնայես նրան, ո՜վ գթած,
Ու կհոտոտես ավելի սիրով,
Քան պատարագն այն բոլորանվեր,
Որ մատուցվում էր ծխով թանձրաբարդ.
Ընդունի՛ր հյուսվածքն իմ այս կարճառոտ ու սեղմ խոսքերի
Բարեհաճորեն, ոչ թե բարկությամբ։
Մտքիս խոհածուփ սենյակի խորքից
Սրտիս անձկությամբ ելած կամավոր նվերն իմ այս թող,
Որպես բանական՛ զոհաբերություն,
Ողջակիզվելով պարարտակուտակ ճարպիս զորությամբ,
Բարձրանա ու քեզ հասնի անհապաղ։
Աղերսախառն այս դատի մտնելն իմ քեզ հետ, ո՜վ հզոր,
Թող քեզ տաղտկալի չթվա հանկարծ,
Ինչպես ձեռքերի կարկառումն ի վեր
Ամբարշտացած Հակոբի ցեղի,
Ըստ մարգարեի ամբաստանության,
Կամ թե սաղմոսի առակում հիշված
Անիրավությունն այն Բաբելոնի.
Ընդունելի թող լինի կամքին քո,
Ինչպես Սելովի խնկաբուրումն այն`
Դավթի խորանում,
Կերտված ի հանգիստ սուրբ տապանակի,
Որն իր վերստին գերեդարձությամբ
Ասես նաև իմ կորուսյալ հոգու
Վերագտնումն է խորհրդանշել։
Բ
Հնչում է ահա ուժգնապես ձորում վրեժխնդրության՝
Ձայնը ահավոր քո դատաստանի,
Երկնելով իմ դեմ նորից մարտերի գրգիռ ու պոռթկում.
Այժմ իսկ զգում եմ արդեն անձիս մեջ
Տագնապախռով ալեկոծումներ ներհակ ուժերի,
Եվ չար ու բարի խորհուրդներն ահա խմբված բազմությամբ,
Սպառազինված զենք ու սուսերով՝
Բախվում են իրար ոսոխների պես,
Դարձնելով համակ ինձ մահվան գերի,
Ըստ հին դիպվածի, երբ շնորհը քո դեռ ինձ չէր հասել։
Առաքյալներից Պողոսը ընտրյալ
Մովսեսի օրենքն համեմատելով այդ շնորհի հետ՝
Գերադասում է փրկագործումը Քրիստոս Աստծո։
Բայց եթե, ինչպես Գիրքն է վկայում,
«Մոտ է տիրոջ օրն», երբ արդարության ժամադրավայր
Հովսափաթի այն նեղանձուկ հովտում
Եվ հեղեղատի ափին Կեդրոնի
Փոքր հանդեսներում՝ երկրային կյանքի օրինակներով
Հանդերձյալները պիտի պատկերվեն,
Ապա ուրեմն հասել է արդեն նաև ինձ վրա
Դատաստանն արդար մարմնացած Աստծո,
Որը գտնելով ինձ վնասապարտ՝
Իմ բազմատոկոս զանազանակերպ մեղանչումներով,
Որոնք ուղղախոս ամբաստաններ են,
Պիտի դատի ինձ ավելի սաստիկ,
Քան մի ժամանակ նրա բարձրացած ձեռքն հարվածելով՝
Եդովմայեցի ու փղշտացի
Եվ այլ բարբարոս ազգերի պատժեց.
Քանի որ նրանց պատուհասները կարճատև եղան,
Մինչդեռ պատիժն իմ ո՛չ սահման ունի և ո՛չ էլ վախճան.
Ահ, գուբ, որոգայթ անճողոպրելի,
Ըստ մարգարեի ու առակողի,
Դռանս հասած, տագնապելով ինձ,
Գծագրում են այստեղ իսկ ամոթն հավիտենական։
Արդ, դու, միայն դու կարող ես դեղեր հրաշագործել՝
Կյանք տալու համար այն հոգիներին.
Որոնք մատնվել են ամենավարան
Վտանգների ու տարակուսանքի,
Ամենաքավի՜չ, անպատում փառքով հավիտյան գովյալ՝
Անհասանելի քո բարձունքներում։
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Արդ, երբ սրտիդ մեջ շարունակ պահած
Բաղձանքը դարձիդ դեպի Եգիպտոս՝
Խոսքով, հոդավոր շուրթերով ես լոկ
Ուղերձներ կարդում բարձրյալ Աստծուն,
Որը գործով է գրավվում միայն
Եվ չի կաշառվում բանաստեղծությամբ, -
Քեզ հարմար, նման ի՞նչ օրինակներ
Բերեմ ես այստեղ, ա՜նձն իմ հանցավոր։
Պատժակից ես դու ավեր Սոդոմին,
Լալկված՝ Նինվեի դատախազի պես,
Բիրտ ու բարբարոս շատ ավելի, քան տիկինն հարավի,–
Քանանից վատթար և Ամաղեկից համառ, կամակոր,
Կուռքերի քաղաք անամոքելի,
Հին Իսրայելի ապստամբության ողբալի բեկոր,
Հիշատակարան պահված՝ Հուդայի ուխտազանցության։
Հանդիմանված ես Ծուրից ավելի,
Ծայդանից էլ խիստ լքված, տարամերժ,
Գալիլիայից՝ խարդախաբարո,
Անհավատ ու պիղծ Կափառնաումից՝ անարժան ներման,
Պարսավելի ես Քորազինի պես,
Բեթսայիդայի հետ՝ նախատելի,
Եփրեմի ճերմակ մազերն ես, ծաղկած անպարկեշտությամբ։
Մեղմաբարո ես, ինչպես աղավնի,
Բայց ոչ հեզությամբ, այլ հիմարությամբ,
Օձ ես բանական, առյուծից սերված եղեռնական օձ.
Տեսքով՝ քարբի ձու, ժանտությամբ լցված։
Երուսաղեմի վերջին ավերման կերպարանքն ունես,
Ըստ տիրոջ խոսքի, մարգարեների կանխատեսության.
Խորտակված դռնով ու փականքներով՝
Կործանման հասած մի տաղավար ես, մերժված ու լքված,
Բազմիցս աղտոտված մի շինվածք խոսուն,
ժառանգություն ես թեև վայելուչ, սակայն բարձիթող,
Աստվածակերտ տուն, սակայն մոռացված,
Մովսեսի, Դավթի ու Երեմիայի
Նախագրական խոսքի համաձայն.
Բանական շենք ես, որ վարակված է ժանտ բորոտությամբ,
Ենթարկված իսպառ քերվելու պատժին,
Ապա կազդուրված նորից օրենքով
Ու ծեփված կավով ողոք հեզության,
Բայց չենթարկվելով բուժման որևէ ճար ու հնարքի՝
Կրկին ավերված շինողի ձեռքով
Եվ, հրամանով ամենազորի, արդար հատուցմամբ,
Դուրս նետված, քշված ու տարագրված հեռու, շա՜տ հեռու,
Անողոքաբար ձգված անսուրբ տեղ։
Դու այն դրամն ես, որ թաղվեց հողում
Ավետարանի ավանդակորույս դրժողի ձեռքով։
Բ
Լսի՛ր ինձ, Աստվա՜ծ,
Աստվա՜ծդ ամենայն մարմնի ու հոգու,
Ըստ դավանության տիրաշնորհի,
Ըստ սուրբ Հովնանի, բարեմիտ, գթած ու բազումողորմ,
Շնո՛րհ արա ինձ, որ օրհնյալ կամքիդ բարեհաճությամբ՝
Սկզբնավորված աղերսամատյանն
Այս ողբերգության հասնի ավարտին։
Եվ մինչ այժմ, երր ես ոտք եմ դրել այն ճանապարհին,
Որը տանում է դեպի պատրաստած օթևաններդ,
Արցունքներով եմ խոսքս սերմանում,
Երբ հասնի ժամը հնձի հավաքման,
Թող որ կատարյալ քավությամբ դառնամ գոհ ու բերկրայից՝
Ընտիր խրձերի երջանիկ բերքով։
Չտա՛ս ինձ սրտի անորդի արգանդ, Իսրայելի պես,
Ո՛չ էլ աչքերի ցամաք ստինքներ, ո՜վ ամենագութ։
Լսի՛ր բանական աղաչավորիս, հզո՜ր ողորմած,
Նախքան երկնքին, երկինքը՝ երկրին,
Եվ սա՝ ցորենին, ձեթին ու գինուն,
Իսկ սրանք բոլորն էլ՝ Իսրայելին.
Երկնավորների աղերսն, ուղղված քեզ,
Թող որ ավելի ազդի իմ հոգուն,
Քան թե տարրերին ապականացու։
Դու ստեղծող ես, իսկ ես՝ միայն կավ»
Տարակուսածիս այս հեծեծագին
Աղերսանքների սկզբի՛ց հայտնիր կամքդ բարեգութ,
Որ կարողանամ զորանալ այստեղ,
Որպեսզի, երբ որ երկինքը վերին իմ առաջ բացվի,
Չլինի՜ հանկարծ, լույս վայելելուն անվարժ, անընտել,
Մի մոմի նման հալվելով իսպառ ջնջվեմ մեջտեղից։
Սի՛րտ տուր զրկվածիս, ինչպես ասողն է գոչել աղոթքով,
Ուժ՝ թալկացածիս և կյանք՝ մաժվածիս խղճի խայթերից,
Ոչ թե անձկությամբ ու տառապանքով քեզ որոնելուց.
Ա՛ռ ավանդն իմ այս աղերսանքների
Եվ ողորմության շնորհնե՛րդ տուր.
Ընդունի՛ր փոքրն այս տկարիցս
Եվ հզորիցդ մե՛ծը ընծայիր.
Զորավո՛ր դարձրու խոսքերս զղջման՝
Ուղարկելով մեզ հոգի բարձունքից՝
Քո աստվածաշունչ այն պատգամներով,
Որ զետեղել եմ այս մատյանի մեջ։
Լուսավորությամբ քո ճշմարտելով առակն Եսայու՝
Հաճի՛ր, բարերա՜ր պարգևել մահվան արժանավորիս՝
Իմ անարգաձայն պղնձի տեղակ՝ շնորհիդ ոսկին,
Անզարդ սևաթույր իմ երկաթի տեղ՝
Հրաշեկ պղինձն այն Լիբանանի,
Որ օրինակն է առաքինության։
Ինչո՞ւ կարծրացնես սիրտը եղկելուս, անճա՜ռ ահավոր.
Որ չթափանցի երկյուղդ այնտեղ։
Թող որ անվաստակ չմնամ փոքր իմ այս աշխատանքից,
Ինչպես զրաջան սերմնացան՝ ամուլ, ամբերրի հողի,
Թող չպատահի ինձ հանկարծ՝ երկնել, սակայն չծնել,
Ողբալ՝ չարտասվել, խորհել՝ չհառաչել,
Ամպել՝ չանձրևել, գնալ՝ չհասնել,
Քեզ ձայն տալ, և դու ձայնս չլսես,
Պաղատել, սակայն անտեսված մնալ,
Կողկողել, սակայն դու չողորմես,
Աղաչել քեզ, բայց չշահել ոչինչ,
Զոհեր մատուցեյ, բայց չճենճերել,
Քեզ տեսնել, սակայն ձեռնունայն դուրս գալ։
Լսի՛ր ինձ, նախքան ես կդիմեմ քեզ, ո՜վ միակ հզոր.
Մեղքերով ապրած օրերիս չափով
Անվճար թողած տույժն՝ հանցապարտիս
Նոր տանջանքներով վճարել մի՛ տուր։
Փրկի՛ր ինձ, գթա՜ծ, լսի՛ր, ողորմա՜ծ,
Մարդասե՛ր եղիր իմ հանդեպ, ներո՜ղ,
Խնայո՛ղ եղիր, ո՜վ երկայնամիտ,
Պաշտպանի՚ր, հզո՜ր, օգնի՛ր, ապավե՜ն,
Ազատի՛ր, կարո՜ղ, կյա՛նք տուր, կենարա՜ր,
Նորոգի՛ր, վսե՜մ, լուսավորի՛ր, վե՜հ,
Բուժի՛ր, ձեռնհա՜ս, քավի՛ր, անքնի՜ն,
Պարգևի՛ր, առա՜տ, շնորհազարդի՛ր, ամենազեղո՜ւն,
Հաշտվի՛ր, անարա՜տ, ընդունի՛ր, անո՜խ,
Մաքրի՛ր պարտքերից, ո՛վ ամենօրհնյալ։
Երբ թշվառության պահին աչքերս սևեռած լինեմ
Ինձ սպառնացող զույգ վտանգներին,
Թող որ տեսնեմ քո փրկությունը, հո՛ւյս ու խնամակալ.
Եթե հայացքս դեպի վեր հառած՝
Դիտելու լինեմ ամենագրավ ուղին սոսկալի,
Թող խաղաղության հրեշտակդ ինձ պատահի սիրով։
Վերջին օրը, տե՜ր, շունչս արձակելիս,
Ցո՛ւյց տուր երկնային երջանիկներից
Մի լուսաթռիչ ու մաքուր հոգի,
Որ հասնի ինձ մոտ սիրուդ պարգևով.
Նաև վախճանված արդարներից ինձ կարեկից հասցրո՛ւ.
Հուսահատ օրս չարագործիս, տե՜ր,
Քո անակնկալ բարին շնորհի՛ր։
Ո՜վ բարեբանյալ փրկիչ բոլորի,
Հիվանդ ոչխարիս որպես ուղեկից
Չլինի՜ որ տաս դժնդակ գազան.
Մեղքով մեռածիս պարգևի՚ր, գթա՜ծ, անապական կյանք
Ու կործանվածիս ծանր պարտքերից՝ փրկությունը քո։
Գ
Պիտի մոռանա՞ս բարերարելդ, ակնկալությո՜ւն.
Գթասիրելդ պիտի անտեսե՛ս, ո՜վ խնամակալ.
Պիտի այլայլե՞ս մարդասիրելդ, անխոտորելի՜ .
Կենագործելուց պիտի ե՞տ կանգնես, անվախճանակա՜ն.
Պիտի ձե՞ռ քաշես ողորմությունից, երջանի՜կ պտուղ.
Աղարտե՞ս պիտի ծաղիկը խնկլալ
Ու բարեշնորհ՝ մեծիդ քաղցրության.
Պիտի անպատվե՞ս քո հարստության նյութը պանծալի.
Մթագնե՞ս պիտի փառքը վարսերի քո վսեմության.
Պիտի չպահե՞ս վայելուչ զարդը պայծառ պսակիդ։
Եթե երանին ողորմածներն են միայն ստանում,
Հապա դու, դո՜ւ, որ արքայություն ես համակ, սիրով լի,
Մի՞թե կատարյալ փրկություն պիտի ինձ չպարգևես,
Չմատուցե՞ս ո՛չ դեղ իմ վերքերին,
Ո՛չ խոցվածքներիս՝ բուժիչ բալասան
Եվ ո՛չ էլ դարման՝ տկարությանս.
Չպիտի՞ ծագի լույսդ խավարում՝
Զորությանդ լոկ ապավինածիս,
Ո՛վ կենսապարգև համայն տիեզերքի,
Կրո՜ղդ միակ ինքնագո անանց
Մշտնջենական ճշմարիտ փառքի,
Օրհնյա՜լ, փառավոր երիցս հավիտյան
Եվ իմանալի հավիտենության
Սահմաններից էլ դեռ այն կողմ, ամեն։
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Տե՜ր պարգևատու, ինքնաբուն բարի,
Ամենքին իշխող հավասարապես,
Միակ արարիչ ամեն գոյության՝ անգոյությունից,
Ո՜վ փառավորյալ, անքնին, ահեղ,
Սոսկալի, սաստիկ, ահարկու, հզոր,
Անպարփակելի, անմերձենալի,
Անըմբռնելի, անիմանալի, անճառ, անպատում,
Անտեսանելի ու անզննելի,
Անշոշափելի, անորոնելի,
Անսկիզբ-անվերջ ու անժամանակ,
Գիտություն անմեգ, տեսություն անգայթ,
Էականություն անկասկածելի,
Դու բարձր ու խոնարհ, օրհնյալ գոյություն,
Անստվեր ծագում, բազմափայլ ճաճանչ, խոստովանված լույս,
Անխարդախ նեցուկ, անվրդով հանգիստ,
անխաթար կնիք,
Անսահման տեսիլ, վկայված անուն,
ճաշակ քաղցրության, բաժակ բերկրության,
Հոգին հաստող հաց, մթան օտար սեր, աներկբա խոստում,
Ծածկույթ ցանկալի, զգեստ անկապուտ,
Օթոց բաղձալի, զարդ վայելչափառ,
Մեծ խնամակալ, գովյալ ապավեն,
Աննվազ շնորհ ու անհատնում գանձ,
Անապակ անձրև, արփիացնցուղ ցող,
Ամենազոր գեղ, անվճար բուժում ու կրկնաձիր կյանք,
Վեհագույն խրախույս, անպատիր կոչում, հանուր ավետիս,
Դու աղքատասեր պաշտպան, թագավոր ստրկամեծար,
Մշտառատ տվիչ, անմերժ ընդունում, աննահանջ հրաման,
Հավերժական հույս, աչք ամենատես,
Ամենաբաշխ աջ, անզղջական տուրք,
Անկողմնակալ ձեռք, անաչառ հայացք,
Մխիթարիչ ձայն, սփոփանքի լուր, բերկրանքի աղբյուր.
Անուն կենդանի, նախախնամ մատ,
Անսայթաք ուղի, անխափան ընթացք,
Կենդանարար կամք, անխարդախ խրատ, աննախանձ պատիվ,
Անսպառ հնարք, անփոփոխ պայման,
Անգտնելի հետք ու անտես շավիղ,
Անեզրական չափ, աննման տիպար, անպարփակ պատկեր,
Անզուգական գութ, բազմազեղ գորով,
Տոնելի խոնարհ, փրկարար համբույր։
Կան դեռ ավելի վայելուչ խոսքեր
Աստվածությունդ փառաբանելու.
Օրհնյալ, ներբողյալ, գովյալ, քարոզյալ,
Ավետարանված, հնչված, հռչակված,
Պատմված, աղաչված կամքով անպատիր։
Եվ դեռ ինչե՜ր կան քո կողմից մեր մեջ
Կայլակող անլուռ՝ անուշ հոսանքով,
Որ պիտի ասվեն ու լուսաբանվեն հաջորդ մասերում։
Դրա շնորհիվ, ո՜վ երանություն,
Ինձ փրկելով՝ դու կզվարթանաս,
Հանց ախորժատենչ մի ճաշակումից.
Ո՛չ, անշուշտ, շոյված սնոտիապատվաստ
Երգերիս դատարկ փառաբանությամբ,
Այլ իմ փրկությամբ, որ պիտի գործես՝
Առիթ դարձնելով աղերսն այս փոքրիկ։
Բ
Նորակերտ մատյանն այս ողբերգության, .
Ուր պատկերված են, նշավակվելով,
Ամենատարբեր կրքերն ամենքի,
Իբրև ամենայն վիշտ ու ցավերի
Մասնակից, հաղորդ, մեծապես գիտակ
Ճշմարտացի մի պատվեր, ավանդ,
Հանձնարարվում է այս երկրի վրա
Հաստատված բոլոր բանականներին,
Համայնատարած քրիստոնյաների
Տիեզերագումար ամբողջ բազմության,
Նրանց, որ նոր են միայն կյանք մտնում,
Որոնք հասել են արդեն արբունքի,
Որ սպասում են վախճանի օրվան՝ անկար ծերությամբ,
Լինեն մեղավոր, թե արդարամիտ,
Ինքնապանծ գոռոզ, թե սխալներին հասու անձնադատ,
Անչար ու բարի, թե եղեռնագործ,
Նկուն, թե խիզախ,
Ստրուկ, հպատակ, թե իշխանավոր կամ գերաշխարհիկ,
Շինական, միջակ, թե բարետոհմիկ, սեպուհ, պայազատ,
Թե՛ արու, թե՛ էգ,
Թե՛ հրամայող և թե՛ հնազանդ,
Թե՛ վեհ ու վսեմ, թե՛ փոքր ու նվաստ,
Արգո, թե անարգ, ասպետ, թե ռամիկ,
Թե՛ գյուղաբնակ, թե՛ քաղաքացի,
Թե՛ ահավորի սանձով բռնված գոռոզ բռնակալ.
Վերնականների հետ հաղորդակից մենակյացներին,
Նվիրյալներին, զգաստ ու պարկեշտ,
Քահանաներին, ընտիր ու մաքուր,
Առաջնորդներին, վարքով բարեզարդ
Ու սրբանվեր նախաթոռակալ գահերեցներին։
Նրանցից ոմանց աղերս-աղաչանք,
Իսկ ոմանց համար բարի խրատներ
Աղոթքի ձևով ներկայացրի ես այս մատյանում,
Որ ձեռնարկել եմ հոգուդ զորությամբ,
Շարադրելով ինձ բազմապիսի աղերս-մաղթանքներ,
Իսկ այն բոլորին խնդրանքներ բազում՝
Հանապազ մեծիդ բարեգթության դիմելու համար։
Գ
Արա՛ այս մատյանն ընթերցողներին սրտերով հստակ,
Հոգով բժշկված, հանցանքից մաքուր,
Անպարտ, ազատված մեղքի կապանքից։
Թող առատորեն արցունքներ բխեն
Սրանով կրթված մարդկանց աչքերից,
Սրա շնորհիվ ապաշավի իղձ պարգևվի նրանց.
Թող որ նրանց հետ քեզնից շնորհվի և ինձ զղջման կամք,
Նրանց՝ իմ ձայնով՝ շունչ բարեհամբույր.
Թող այս մատյանով նվիրվեն նրանց
Պաղատանքները նաև ինձ համար,
Եվ իմ խոսքերով՝ հեծեծանքները
Նրանց խնկվեն քեզ և ի՛մ փոխարեն։
Ողբերգությունն այս սիրով, հաճությամբ
Ճաշակողների սրտերում թող որ
Լույսիդ շնորհը մտած բնակվի։
Եթե պատահի, որ բարեպաշտներ
Քեզ ընծայաբեր լինեն սրանով,
Նրանց հետ, գթա՜ծ, որոնք քեզ համար
Կենդանի են միշտ, ընդունի՛ր և ինձ.
Եթե ախտաջինջ արցունքներ կաթեն
Սրա միջոցով մեկի աչքերից,
Թող որ քո կողմից, ո՜վ խնամակալ,
Անձրևեն դրանք նաև ինձ վրա.
Հաղորդակիցներն այս կենաց գրքի
Եթե արժանի դառնան փրկության,
Քո կամքով, օրհնյա՜լ, թող որ նան ես փրկված համարվեմ։
Սրա շնորհիվ թե մեկի սրտի գաղտնարաններից
Աստվածահաճո հեծեծանք դուրս գա,
Թող որ նրա հետ քեզանով, բարձրյա՜լ, օգտվեմ նաև ես.
Եթե մաքուր ձեռք անուշ խնկարկմամբ կարկառվի առ քեզ,
Թող որ հասնի իմ ձայնին միացած՝
Մատուցելով և աղերսանքները աղաչողների։
Եթե իմոնց հետ նաև բազմազան
Այլ պաղատանքներ ծնվելու լինեն,
Թող քեզ նվիրված լինեմ կրկնակի՝ և դրանց համար.
Եթե հաճությամբ հարգվի քո կողմից
Նվիրաբերումն իմ այս բանական,
Թող ինձ հետ նաև, ինձանից առաջ, այլոցն ընծայվի։
Եթե վշտերից լքված, հոգնաբեկ՝ մեկը նվաղի,
Թող ամրապնդված հառնի վերստին
Հառաչանքների այս հաստարանով՝ հուսալով ի քեզ։
Եթե ամբարտակն ապահովության մեղքով խորտակվի,
Թող որ քարերով այս, շնորհաձիր
Աջովդ հարմարված, կառուցվի դարձյալ։
Եթե հանցանքի սուսերով հույսի լարը կտրվի,
Ամենակալիդ բարեհաճությամբ՝
Ամուր պատվաստմամբ՝ թող կցվի նորեն։
Եթե հոգեկան մահաբեր մի ցավ պաշարի մեկին,
Թող որ սրանով, աղոթելով քեզ,
Ստանա կյանքի հույս ու փրկություն։
Թե տագնապահար ու տարակուսված խոցոտվի մի սիրտ,
Սրանով փրկված՝ թող ապաքինվի՝ մեծիդ քաղցրությամբ:
Թե անքավելի մեղանչումներից մեկը կործանված՝
Ընկղմված լինի խորքն անդունդների,
Թող որ այս կարթով դեպի լույս ելնի՝ քո աջակցությամբ։
Եթե թմրությամբ խաբեպատիր ու խավար գործերի
Մեկը թալկացած լինի կարեվեր,
Թող որ զորանա նորից քեզ համար,
Միակ զորավիգ, ապավինած քեզ։
Եթե պահպանակն ապահովության լքի մի մարդու,
Թող ձեռքդ նրան ընդունի նորեն
Ու ամրապնդի այս միջնորդությամբ։
Եթե անտեսված դեգերի մի մարդ, լքված ու մոլոր,
Թող որ սրանով հույս առնի դարձյալ քո հոգածության։
Եթե սարսուռը դիվային ջերմի
Խռովի մեկին տենդով մոլեկան,
Թող որ սթափվի այս նույն նշանով
Երկրպագությամբ խոստովանելով խաչիդ խորհրդին։
Եթե մրրիկը անօրենության խորտակիչ հողմի
Աշխարհիս ծովում մարդու մարմնեղեն
Շինվածքն հարվածի ալեբախությամբ,
Թող որ խաղաղվի կրկին այս ղեկով՝ ուղղված դեպի քեզ։
Դ
Թող ողբերգության մատյանն այս, բարձրյա՜լ,
Որ սկսել եմ գրել հանուն քո,
Կենաց դեղ լինի արարածներիդ
Մարմնի ու հոգու վիշտն ու ցավերը բուժելու համար։
Սկսածս դո՛ւ հասցրու ավարտին.
Թող որ քո հոգին խառնվի սրա հետ,
Մեծիդ ներգործող շունչը միանա
Քո՝ ինձ շնորհած բանաստեղծության,
Քանզի դու ես լոկ տալիս զորություն վհատ սրտերին
Եվ ընդունում փառք ամենքից. ամեն։
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Արդ, քանզի խոսել սկսեցի քեզ հետ,
Որիդ ձեռքում է կենդանի շունչը բազմամեղ հոգուս,
Ահից սահմռկած՝ սարսում եմ, դողում սաստիկ տագնապով,
Քանզի, արարի՜չդ երկնի ու երկրի,
Մտաբերումն իսկ դատաստանի քո,
Անճողոպրելի, ահեղ, անաչառ,
Ուր հանցագործս պիտի կշտամբվի,
Անտանելի է, ահավոր, խոսքի սահմաններից դուրս։
Առավել ես, որ չկա բուժում
Սաստիկ վերքերիս, անողջանալի ու բազմավտանգ,
Որոնք ստացա կործանարարիս դժնի, մահաբեր
Ժանիքների խայթ-խածոտումներից։
Իսկ «պատերազմի օրն» այդ ահարկու,
Ըստ առակողի, ո՛չ պաշտպանվելու ինչ-որ միջոց կա
Եվ ո՛չ էլ խոսքով արդարանալու.
Ո՛չ հնար կլինի պատսպարվելու վերարկուի տակ,
Ո՛չ դիմակներով ծածկված, կեղծելու.
Ո՛չ մոտենալու՝ խոսքով երեսպաշտ,
Ո՛չ խաբխբելու՝ կերպարանելով,
Ո՛չ կմկմալով ստախոսելու,
Ո՛չ ճողոպրելով փախչելու հապճեպ,
Ո՛չ էլ ծլկելու՝ թիկունք դարձնելով,
Ո՛չ երեսն ի վար գետնին կառչելու,
Ո՛չ հաստատվելու՝ բերանով հողին,
Ո՛չ թաքնվելու երկրի խորքերում։
Զի ծածկվածները մերկ են քեզ համար,
Իսկ անտեսները հայտնի, անսքող.
Արդարությունս նվաղել է ու չքացել իսպառ.
Մեղքերս բացվել են ու բազմապատկվել.
Չարիքները իմ մնացական են, ես՝ կորստական.
Թեթևացել է սաստիկ նժարը իրավունքներիս,
Անիրավության կողմը՝ ծանրացել.
Հալվել, ցնդել է բերքը բարիքիս,
Իսկ սխալներս՝ հաստատվել ամուր.
Ավանդը կորցրել, դատակնիքն եմ գտել այժմեն իսկ.
Մահվան մուրհակս գրված է արդեն,
Իսկ ավետիքի կտակը՝ ջնջված։
Երախտավորը տխրել է սաստիկ,
Իսկ նենգ բանսարկուն ցնծում է ուրախ.
Թախծում է գունդը հրեշտակների,
Սատանան՝ պարում լիրբ հռհռոցով.
Ողբերի մեջ է զորքը վերնական,
Ստորինները բերկրում են զվարթ.
Մահ տարածողի մթերանոցը լցված է բերքով,
Եվ կողոպտված է գանձն ստեղծողի.
Օտարի կողմը անպակաս է, իսկ
Տիրոջ պարգևը տրված է քամուն.
Շնորհն հաստողի մոռացվել է, իսկ
Կորստաբերի վարմերը՝ պահվել.
Երախտիքները փրկչի հեգնելով՝
Զվարճանում է Բելիարը նենգ.
Կենաց աղբյուրս խցվել է անդարձ,
Գոռոզի ժանգն է ժամանել ժանտիս։
Բ
Ավելի լավ չէ՞ր, ինչպես որ Գիրքն է ասել նախօրոք,
Ո՛չ սաղմնավորվել բնավ արգանդում,
Ո՛չ ձևավորվել որովայնի մեջ,
Ո՛չ ծնունդ առնել, ո՛չ լույս աշխարհ գալ,
Ո՛չ մարդկանց թվում երբևէ գրվել,
Ո՛չ հասակ առնել, աճել զարգանալ,
Ո՛չ գեղապատկեր դեմքով զարդարվել,
Ո՛չ օժտվել խոսքով, բանականությամբ,
Քան թե ենթարկվել այսքան սաստկագույն
Ու սարսափելի տառապանքների,
Որոնց դիմանալ կարծրակոփ ժայռերն անգամ չեն կարող,
Ո՞ւր մնաց տկար մարմինները լույծ։
Գ
Տո՜ւր ինձ, բարեգո՜ւթ, աղաչում եմ քեզ,տո՛ւր ողորմություն.
Չէ՛ որ դու ինքդ քո խոսքով այդպես մեզ պատվիրեցիր
Ասելով՝ տվեք այդ նվերն Աստծուն՝
Ի փրկություն ձեր և մաքրագործվեք.
Զի ես ձեզանից ողորմություն եմ ուզում, ոչ թե զոհ։
Ահա բարձրացի՛ր վերստին՝ խնկված այդ խոսքն հիշելով,
Դու որ ամեն ինչ ունես լիապես
Եվ ամեն ինչի աղբյուրն ես միակ.
Բոլորից քեզ փա՜ռք հավիտյանս, ամեն։
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Արդ, ես որ մարդ եմ, մի մարդ երկրածին,
Անկայուն կյանքի հոգսերով տարված
Եվ հիմարաբար հարբած, մտաթափ պատրական գինուց՝
Շարունակ ստում ն ճշմարտություն չեմ ասում երբեք։
Վերոհիշյալ այն բոլոր խայտառակ
Ախտանիշները կրելով իմ մեջ՝
Ի՞նչ, ի՜նչ երեսով պիտի հանդգնեմ
Ներկայանալ քո մեծ դատաստանին,
Ո՜վ իրավադատ, ահավոր, անճառ,
Անպատում, հզոր Աստված բոլորի։
Եվ այստեղ որքան շատ համեմատեմ
Ապերախտությունն անձիս մեղսագործ՝
Երախտիքիդ հետ, այնքան ավելի
Պիտի երևա, որ արդար ես դու,
Իսկ ես՝ անիրավ, հավետ մեղապարտ։
Դու ստեղծեցիր ինձ քո պանծալի
Պատկերով, վեհիդ նմանողությամբ,
Օժանդակելով անուժ տկարիս։
Բ
Բարեզարդեցիր խոսելու ձիրքով,
Շունչ ներարկելով՝ փայլ տվեցիր ինձ,
Մտքով ճոխացրիր, աճեցրիր խելքով և իմաստությամբ,
Հանճարով օժտած՝ զատորոշեցիր շնչավորներից,
Համադրեցիր բանական ոգով,
Պճնեցիր գոյով անձնիշխանական։
Ծնեցիր հոր պես, հոգատար եղար դայակի նման
Եվ խնամեցիր որպես ստեղծող։
Ինձ՝ ամբարշտիս, տնկած գավթիդ մեջ,
Ոռոգեցիր քո կենսատու ջրով,
Ավազաններիդ ցողով մաքրեցիր,
Արմատացրիր վտակով կենաց,
Կերակրեցիր հացովդ երկնային,
Ըմպել տվեցիր արյունդ աստծո։
Ընտանեցրիր անմերձենալի անհասների հետ,
Թույլ տվեցիր, որ աչքս երկրային
Համարձակորեն նայի դեպի քեզ,
Պարածածկեցիր քո փառքի լույսով,
Քեզ մոտեցրիր անմաքուր ձեռքիս մատներն հողանյութ,
Մահացու մոխրիս հարգեցիր որպես լույսի ճառագայթ,
Քո հորը հզոր, օրհնյալ, ահավոր,
Մարդասիրաբար հայր կնքեցիր և անարժան անձիս։
Չայրեցիր բերանս, լցված նանրությամբ,
Երբ ժառանգակից կոչեցի ինձ քեզ.
Չկշտամբեցիր, երբ հանդգնեցի քեզ կցորդվելու.
Չմթագնեցիր լույսը աչքերիս,
Երբ որ հայացքս քեզ էի հառել.
Մահապարտների հետ շղթայակապ չտարագրեցիր.
Չխորտակեցիր դաստակը բազկիս,
Երբ անմաքրապես քեզ էր կարկառվում.
Չկոտրատեցիր մատներս, երբ ես
Շոշոփում էի պատգամդ կենաց։
Նվիրման ժամին խավար չպատեց շուրջս, ահավո՜ր.
Չփշրտեցիր շարքն ատամներիս
Քեզ ըմբոշխնելիս, անսահմանելի՜.
Չնայեցիր ինձ բարկությամբ խոտոր,
Ինչպես վարվեցիր Իսրայելի հետ,
Երբ խոտորնակի քեզ հետևեցի.
Խայտառակ չարիր հարսնարանիդ մեջ
Ինձ՝ անարժանիս քո պարերգության.
Ո՛չ հանդերձներս գծուծ տեսնելով՝
Անօրինյալիս հանդիմանեցիր,
Ո՛չ ձեռք ու ոտս ամուր կապկպած՝
Ի կուր խավարի՝ վռնդեցիր դուրս։
Գ
Քեզնից ստացած արժանիքներն ու բարիքներն այդ ողջ,
Համբերությունը քո ներողամիտ,
Օրհնյա՜լ, բարերար ու ամենագութ,
Վնասապարտս փոխարինեցի
Անթիվ այլազան ու բազմապիսի անօրենության,
Այլև մարմնական, հոգեկան բոլոր
Ախտ ու կրքերով տոգոր բազմածուփ
Երկրաքարշ հույզ ու մտորումների
Եվ, իմաստությունն իսպառ մոռացած
Ու սիրահարված խելահեղության,
Ինչպես Մովսեսն է հանդիմանաբար ասել առակով,
Այդ բոլորի տեղ, Աստվա՜ծ իմ և տեր,
Քեզ չարիքներով փոխհատուցեցի։
Երախտիքներն ու բարիքները քո
Անմիտ ընթացքով վատնեցի իսպառ.
Բարձրյալիդ կողմից հոգատարությամբ
Ինձ վրա բարդված անճառ լուսավոր շնորհները ողջ
Խելագարության մրրկով ցնդեցրի։
Թեպետ շատ անգամ հոգածու ձեռքդ կարկառելով ինձ՝
Ուզեցիր ձգել դեպի քեզ, սակայն ես չցանկացա,
Իսրայելի պես, ըստ մարգարեի ամբաստանության.
Թեև խոստացա քեզ հաճո լինել,
Սակայն այդ ուխտը նույնպես դրժեցի,
Նույն չարիքները նյութեցի դարձյալ,
Վերադառնալով նախկին կենցաղիս։
Անդաստանները սրտիս հերկեցի
Միայն մեղքերի փշերի համար,
Որ որոմն այնտեղ արգասավորվի։
Ինձ են պատշաճում առակները ողջ
Աստվածարյալ սուրբ մարգարեների.
Քանզի դու ինձնից հուսացիր խաղող,
Փոխարենը ես ընձյուղեցի փուշ.
Խորթացած այգիս դառն ու անախորժ պտուղներ տվի։
Ապավինեցի անհաստատ հողմին,
Որից հարածուփ տատանումներով
Այս ու այն կողմ եմ միշտ տարուբերվում։
Ըստ Հոբի խոսքի, գնացի անդարձ մի ճանապարհով.
Հիմարի նման շենքս շինեցի ավազի վրա.
Խաբված՝ կարծեցի լայն արահետով
Կարող եմ հասնել անձկալի կյանքին.
Ինքս փակեցի ելքը ճամփեքիս.
Կամովին բացի վիհս կորստյան։
Իմ լսելիքի պատուհանները խցեցի ամուր,
Որ կենդանարար խոսքդ չլսեմ.
Գոցեցի նայվածքն հոգուս աչքերի,
Որ չնկատեմ դեղս փրկության.
Վեր չցատկեցի մտքիս լքումից ու թմրությունից՝
Ի լուր պատգամիդ ահավոր փողի.
Մեծ դատաստանի հրափորձ օրվա
Գուժաբեր ձայնից չաչալրջացա.
Չարթնացա երբեք կորստի տանող մահաբեր քնից։
Հանգիստ չտվի հոգուդ՝ մարմնեղեն տաղավարիս մեջ.
Բանական շնչիս հետ չխառնեցի
Մասը՝ պարգևած քո շնորհների.
Ըստ առակողի, ինքս իմ ձեռքով կանչեցի կորուստ`
Կենդանի հոգիս մատնելու մահվան։
Դ
Բայց ինձ ի՞նչ օգուտ այս նվազ, խղճուկ ու կսկծալի
Չափաբերականն իզուր ոգելուց,
Երբ որ ամեն չափ անցել է արդեն,
Ու անհնար է որևէ բուժում։
Արդ, դու կարող ես լոկ կյանք ընձեռել հոգով մեռածիս
Եվ անոխակալ ձեռքդ կարկառել
Դատապարտյալիս օգնելու համար,
Որդի՜ կենսատու Աստծո, քեզ փա՜ռք հավիտյանս, ամեն։
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Ի՞նչ շահ սրանից, կամ ինձ ի՞նչ օգուտ,
Որ արձակելով այսպես շարունակ
Ողբ ու հեծություն՝ ինքս վհատվեմ
Ու դուրս չթափեմ խոսքիս խարանով
Մահացու վերքիս շարավս ամբարված
Կամ ծանրությանը, որ մթերված է սրտիս խորքերում,
Առաջ բերելով հոգեկան սաստիկ ցավատանջ խիթեր.
Նողկանք պատճառող մատնամխությամբ չփսխեմ իսպառ:
Բ
Քանզի արժանի չգտնվեցի
Սրբերի փառքով հպարտանալու,
Որոնց շուրթերը լի են ցնծությամբ,
Իսկ բերանները՝ խինդ ու ծիծաղով,
Ըստ առակողի ու սաղմոսողի
Ուստի և երկրորդ կարգին դիմեցի.
Այստեղ միայն այդ ինձ նմաններին հիշատակելով,
Թեև սրանք էլ, անբարի բարքիս
Թերությունների համեմատությամբ, բարձր են ինձանից,
Ինչպես որ, ասենք, ապաշավողը չապաշավողից։
Այսպես՝ տոնելի եղավ Մանասեն՝
Լինելով ինձնից պակաս հանցավոր.
Պատիվ ստացավ և փարիսեցին՝
Իմ դժնաբարո ամբարշտության համեմատությամբ.
Գովաբանվեց և անառակ որդին,
Զի չեղավ ինձ պես անդարձ ուխտազանց.
Հիշարժան դարձավ և Ամասիայի որդին կեղծավոր,
Քանի որ նա էլ ինձ չափ ապերախտ շնորհուրաց չէր.
Օրհնաբանվեց և ավազակն՝ իբրև
Անհավատների ոսոխ, ամբաստան.
Պոռնիկ կինն անգամ պատիվ ստացավ՝
Որպես նախամայր զղջացողների։
Իսկ ես ոչ պակաս քան փարավոնը՝ սիրտս կարծրացրի.
Ալեկոծվեցի խոլ մրրիկներից հուզված ծովի պես.
Չսարսափեցի հրամաններից քո ահեղասաստ
Գեթ այնքան, որքան ծովի ալիքներն իրենց ափերից։
Գործերիս, թվի, չափի ու կշռի համեմատությամբ՝
Քիչ եղան անգամ կույտերն ավազի.
Բավական չեղան նրանց անհատնում շեղջերը նույնիսկ՝
Բոլոր անօրեն իմ արարքները հաշվելու համար։
Գ
Թեպետ չափազանց շատ են ծովափնյա՝
Շեղջերով դիզված ավազներն ու այլ մանրուքներն ամեն,
Բայց տարանջատ են և չունեն բնավ ծնունդ ու աճում,
Ինչպես անհամար, մտովին անգամ անընդգրկելի
Չարագործ ախտ ու արատները իմ.
Մեկն իր ծնունդով, մեկն իր սերունդով,
Մեկն իր ծիլերով, մեկն իր բերքերով,
Մեկն իր փշերով, մեկն արմատներով,
Մեկն իր կազմությամբ, իսկ մեկ ուրիշը՝ իր պտուղներով,
Մեկն իր մասերով, մեկն իր ճյուղերով,
Մեկն իր ոստերով, մեկն ընձյուղներով,
Մեկն իր ճանկերով, մեկն իր մատներով,
Մեկն իր խլրտմամբ, մեկն իր ներգործմամբ,
Մեկն ազդակներով, մեկն իր բծերով,
Մեկն իր հետքերով, մեկն արդյունքներով,
Մեկն ստվերներով, մեկն իր մթությամբ,
Մեկն իր պատրանքով, մեկն հակումներով,
Մեկն հնարքներով, մեկն իր հարձակմամբ,
Մեկն արշավներով, մեկն իր չափերով,
Մեկն իր կայծերով, մեկն իր կրքերով,
Մեկն իր խորքերով, մեկն իր գարշությամբ,
Մեկն իր մթերմամբ, մեկն իր գանձերով,
Մեկն աղբյուրներով, մեկն իր գետերով, մեկն իր ցնցղմամբ,
Մեկն իր շանթերով, մեկն հրդեհներով, մեկն ամոթներով,
Մեկն իր վիհերով, մեկն անդունդներով,
Մեկն իր բորբոքմամբ, մեկն իր խավարով,
Մեկն ամպրոպներով, մեկն իր կայլակմամբ,
Մեկն հոսանքներով, մեկն հեղեղներով, մեկն իր սառնությամբ,
Մեկն իր դոներով, մեկն ուղիներով,
Հնոցն իր բոցով, հրատն իր տապով,
Ճարպի հալոցն իր ծխոտ ճենճերմամբ,
Օշինդրն իր ժանտ դառնություններով,
Կործանիչը իր հպատակներով,
Բռնակալը իր ելուզակներով,
Ամբարտավանն իր հրոսակներով,
Ավազակապետն իր ոհմակներով,
Ամեհի գազանն իր կորյուններով,
Խածոտողը իր խայթ ու խոցերով
Եվ պղծագործև իր նմանների հետ։
Դ
Սրանք են պետ ու գլխավորները
Բոլորի հոգու ապականարար պղծագործների`
Իրենց ենթակա ու ստորադաս տարբեր մասերով,
Յուրաքանչյուրը որոնցից նույնպես իր հերթին ունի
Հազար-հազարներ, բյուրավոր բյուրեր,
Իսկ ամբողջական թիվը բոլորի
Կարող է միայն նա ճիշտ իմանալ,
Որը տեսնում է մեր կողմից անէ
Համարվածները որպես գոյություն,
Որպես կատարված իրողություններ։
Արդ, եթե մեկը չխաբի իրեն,
Չձևացնի կերպարանելով
Եվ չանհավատի կեղծավորաբար,
Ճանաչի նաև իրեն որպես մարդ,
Զգա, որ ինքը բնությամբ նույնպես
Մահկանացու է մի սովորական,
Իրեն էլ դիտի որպես երկրածին
Ու մնա պատշաճ չափ ու սահմանում,—
Կիմանա, անշուշտ, որ վերոգրյալ
Պատուհասների գլխավորները
Մտացածին չեն, ավելին, դեռ ես
Ամբողջ իսկությամբ չպատկերեցի
Բազմազան, պես-պես արատները այն,
Որոնք հածում են մեր բնության մեջ,
Այլ չարիքների բյուր պտուղների
Միայն մի փոքրիկ մասը ցույց տվի.
Մնացածները թողնելով, որ դուք
Սրանց միջոցով ուսումնասիրեք,
Թեպետ ոչ լրիվ ու ամբողջությամբ։
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Եվ արդ, որպեսզի իսպառ չկտրեմ հույսը փրկության
Ու չմատնվեմ, դառնալով անզեն,
Այնքան ահարկու պատկերների մեջ՝
Վերևում հիշված այն աներևույթ դիմամարտներին,
Որոնք այլ բան չեն, քան թե ընտանի
Ինքնածին բուսած անարգ ոսոխներ,
Ընդդեմ բազմամբոխ ամեհի ու խոլ այդ մարտիկների՝
Կցուցադրեմ և աստվածային
Զորավոր, անպարտ ու ամենահաղթ, սեգ ախոյաններ,
Թեկուզ պատճառի այդ անմատչելի
Ու դժվարակութ ծառերի պտուղ քաղելու կսկիծ,
Անկոխ ճամփեքի չարաչար տաժանք։
Քանզի չարագունդ զորքերը բոլոր նենգ բանսարկուի
Կչորացնի աչքերից կաթած սակավ մի արցունք,
Ինչպես լպրծուն ու բազմոտանի,
Տկար խլրտմամբ՝ գետնասող զեռուն ու ճիճուներին՝
Վրան ծորացած ձեթի մի կաթիլ
Կամ սատակչական թույնի չնչին շիթ.
Եվ հոգուց ելած դառնահեծ սրտի մի թույլ հառաչանք,
Արևատոչոր խորշակի նման,
Կարող է հալել սառույցը դժնի։
Ճիճուների պես, որքան լինում են սրանք հեշտածին,
Դիմադրությամբ՝ նույնքան լինում են նաև դյուրամեռ։
Բ
Այսպես, չպիտի դադարեմ երբեք
Կսկծեցուցիչ խոսքով դատելուց դատապարտյալիս
Եվ քարկոծելուց անձս հանցապարտ՝
Իբրև չարագործ անհամոզելի, փրկությունից զուրկ.
Քանզի թեպետև ինձ նեղողների
Մի փոքր մասին ոչնչացնում եմ,
Բայց մյուսներին նոր ուժ եմ տալիս, որ կենդանանան՝
Անդարձ կորստյան մատնելով հոգիս,
Տունկս դառնության, որ ծաղկեցրի
Անառակ վարքիս գարշությունը լոկ
Եվ բարունակս ապականաբեր ու մահողկուզյան,
Որ իմ կորստյան գինին երկնեցի,
Զավակս Քանանի, ոչ թե Հուդայի,
Մեծն Դանիելի խոսքի համաձայն,
Որդիս գեհենի, ոչ արքայության,
Ժառանգս դժոխքի, և ոչ թե անանց փառքի անձկալի,
Նյութս տանջանքի, ոչ թե հանգստյան.
Երախտուրացս՝ երախտավորիդ,
Ապաշնորհս՝ բազմապարգևիդ,
Մեղանչականս՝ ներողիդ հանդեպ.
Դառնացուցիչս քաղցրության մեծիդ,
Ծառաս չար ու վատ, ըստ տերունական հանդիմանության,
Իմաստուն՝ չարիք գործելու համար,
Ինչպես Եսային մարգարեացավ,
Ժիրս՝ զազրելի ժանտագործության,
Փութկոտս՝ տիրոջ բարկացնելու մեջ,
Մշտաշարժս՝ պիղծ սատանայական գյուտարարության։
Հանապազորդյան վիշտս արարչին,
Տկարս՝ բարի, վեհ թռիչքների,
Ծույլ՝ երանական վիճակ ընտրելու,
Հեղգ՝ խոստացածին հասնելու համար.
Երկչոտ՝ կարևոր, պիտանի գործեր կատարելու մեջ,
Ծառաս՝ տիրադրուժ, երախտամոռաց։
Գ
Վա՜յ մեղավորիս, որ բարկացրի ինձ ստեղծողին.
Կորստյան որդուս, որ անմահության ձիրը մոռացա,
Վա՜յ պարտապանիս անհամար ու բյուր այն քանքարների,
Որոնք հատուցել չկարողացա,
Վա՜յ բեռնակրիս դժնի մեղքերի,
Զի անկարող եմ հանգստարարի մոտ վերադառնալ,
Վա՜յ հանցապարտիս տիրոջ նկատմամբ,
Որ հնար չունեմ այլևս հզորին ներկայանալու,
Եղեգնախռիվ դյուրավառ նյութիս,
Որ գեհենի մեջ պիտի տոչորվեմ,
Վա՜յ, որ մտքիս մեջ շողում են անդուլ
Աստծո բարկության նետերն հրեղեն,
Վա՜յ հիմարիս, որ չմտառեցի
Հանդեսն այն, որտեղ ծածկությունները
Հրապարակավ պիտի տարփողվեն.
Վա՜յ ամբարշտիս, որ միշտ, անդադրում
Չարությունների ոստայն հյուսեցի,
Վա՜յ ինձ, որ մարմինն իմ պարարեցի
Անմահ որդերին իբրև կերակուր.
Ինչպե՞ս թունավոր այդ կտտողներին տոկամ, դիմանամ
Վա՜յ ինձ, երբ մահվան բաժակը ըմպեմ.
Ինչպե՞ս կրեմ այդ տույժն հավերժական.
Վա՜յ, երբ եղկելի մարմնիցս ելնի անարժան հոգիս.
Ինչպես ճշմարիտ դատավորին ես պիտի երևամ.
Վա՜յ, երբ սպառվի յուղը լապտերիս.
Զի եթե մարեց, չի վառվի այլևս.
Վա՜յ ինձ բռնելիք այն խուճապահար
Ու տագնապալի ահ ու սարսափին,
Երբ առագաստի մուտքը կփակվի.
Վա՜յ, երբ երկնավոր արքայի վճռով
Կնքված ահարկու, սահմռկեցուցիչ այո խոսքը լսեմ`
«Քեզ չեմ ճանաչում»։
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Ի՞նչ պիտի անես, ա՛նձն իմ կորուսյալ,
Ո՞ւր պիտի թաքնվես, կամ ինչպե՞ս փրկվես,
Ինչպե՞ս ազատվես մեղքերի բանտից.
Պարտքերդ շատ են, տալիքներդ՝ անթիվ,
Կշտամբանքը՝ դառն, ամբաստանքն՝ անվերջ,
Հրեշտակները՝ խիստ ու անողորմ,
Իսկ դատավորը՝ անկաշառելի,
Ատյանը՝ հզոր, բեմը՝ անաչառ,
Սաստը՝ ահարկու, վճիռն՝ անողոք,
Հրամանն՝ ահեղ, պարսավանքները՝ մերկապարանոց,
Գետերն՝ հրեղեն, վտակներն՝ անանց,
Խավարն՝ արջնամառ, մշուշն՝ անթափանց,
Գուբը՝ մահախեղղ, տագնապն՝ հարագո,
Տարտարոսն՝ անհագ ու ամենակալ,
Սառնամանիքը՝ անզերծանելի։
Ահա այդ բոլոր դառնությունները
Հենց քեզ համար են մթերված, իրոք,
Որպես դժնդակ ու տաժանական
Օթևաններ քո ծանր, անտանելի պատուհասների,
Ո՜վ դու անարժան անձն իմ հանցավոր,
Չարագործ, պոռնիկ, բազմաբիծ, համակ
Ապականության անդ ու անդաստան։
Քո իսկ գործերի արդյունքն ես ահա
ժառանգելու դու,
Զի խոտորվեցիր ճշմարտությունից,
Մաքրությունից քո զազրացար իսպառ,
Տարագրվեցիր արդարությունից
Ու պարկեշտության կարգից հեռացար,
Ունա՜յնդ հոգեձիր հարստությունից
Եվ նախանձարկուդ քեզ բարերարող ամենակալի։
Բ
Ինքդ քո ձեռքով կառուցեցիր քեզ
անել արգելան
Ու որոգայթներ անճողոպրելի,
Խոստովանելով անձամբ, որ վերքերդ՝ անբժշկական,
Իսկ տանջանքներդ անօրինակ են,
Հաստատելով, որ անբուժելի է կործանումը քո,
Ո՜վ չարագործդ բարիների մեջ,
Դառնդ՝ քաղցրերի,
Խավարակերպդ՝ լուսազարմների,
Կողոպտվածդ՝ ճոխ պաճուճվածների,
Պախարակվածդ՝ գովյալների մեջ,
Ո՜վ ամբարիշտդ՝ բարեպաշտների,
Անբանականդ՝ բանականների,
Անմտականդ՝ մտավորների,
Ապաշնորհդ՝ իմաստունների
Եվ անմաքուրդ ընտրյալների մեջ.
Մեռած՝ ողջերի, զազիր՝ սրբերի, ՛
Զեխ՝ պարկեշտների, կեղծ՝ արդարների,
Իսպառ անպիտան՝ պիտանիների,
Նվաստ՝ վեհերի, նվազ՝ մեծերի,
Գերի՝ գերերի, զուրկ՝ ընչեղների
Եվ անարժանդ՝ փրկվածների մեջ,
Տնանկդ՝ հոգևոր հարստությունից ու
բարձրությունից
Եվ օրհնյալներից զատվածդ անեծքով։
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Արդ, քեզ արժանի նախատինքների ի՞նչ խոսքեր գրեմ
Մաղթանքներիս այս կտակամատյան ողբերգության մեջ,
Ո՜վ անձն իմ թշվառ, իսպառ անպատկառ,
Պատասխան տալու համար անբարբառ,
Անպիտան՝ Աստծո և սրբերի հետ հաղորդակցելու:
Զի եթե մի լիճ, ծովե՜րը նույնիսկ թանաքի փոխեմ,
Թե բազմասպարեզ դաշտերն իրենց ողջ
Անսահմանությամբ դարձնեմ մագաղաթ
Եվ եղեգների շամբ ու պուրակներն, անտառներն ամբողջ
Կտրելով միայն գրիչներ շինեմ,
Դաձյալ չեմ կարող բարդված իմ անթիվ անօրենության
Մի չնչին մասնիկն իսկ գրի առնել:
Եթե անգամ ողջ մայրի անտառներն այն Լիբանանի
Զոդելով դարձնեմ կշեռքի լծակ
Եվ մի նժարին իբրև կշռաքար
Արարատ լեռը դնելու լինեմ,
Դարձյալ չի կարող նա իր ծանրությամբ
Իջնելով հասնել, համազուգակցել ու հավասարվել
Մյուս նժարի հանցանքներիս հետ:
Բ
Դու ծառ ես, մի ծառ, շքեղ, բարձրուղեշ,
Ստվար ճյուղերով ու տերևալից,
Սակայն պտղազուրկ,
Ճիշտ հար ու նման այն թզենուն, որ տերը չորացրեց:
Քանզի վարսագեղ քո սաղարթներով,
Այսինքն՝ արտաքին տեսքով, բարեշուք,
Ասես պաճուճված ինչ-որ պսակով,
Հեռավորներին թովում ես, գերում,
Սակայն տնկողդ եթե մոտենա բերքդ քաղելու,
Պիտի գտնի քեզ անպտուղ, ունայն,
Գեղեցկությունից զուրկ ու գարշելի,
Որպես տեսնողի նշավակության,
Նախատինքի ու ծաղրի առարկա:
Եթե հերապանծ անպտուղ տունկն այն, անշունչ, անկենդան,
Չնչին պատկերն այդ անպատրաստ մարդու,
Տարաժամ, անդեպ, չսպասված պահին անեծք ընդունեց,
Կամ եթե հողը, ցողով ոռոգված,
Երկրագործների ջանքերի դիմաց
Բազմապատիկ բերք չմատուցելով
Լքվում, մատնվում է անհուշ մոռացման,
Հապա դո՛ւ, դո՛ւ, ո՜վ անձն իմ եղկելի,
Դո՛ւ, բանական հող, դո՜ւ, կենդանի տունկ,
Որ ժամանակին պտուղ չես տվել, ,
Ինչպե՞ս չես կրում պատիժ նրանց պես.
Չէ՛ որ սկսած առաջին մարդուց
Մինչև վախճանը մարդկային ցեղի՝
Քեզ ստեղծողին՝ Աստծուն ատելի, անախորժելի՝
Արդեն կատարված ու կատարվելիք
Նանիր գործերի արդյունքն համորեն առել ես քո մեջ:
Գ
Ահա մտքերիս սևեռուն հայացքն ուղղած դեպի քեզ
Որպես թիրախի, ա՜նձն իմ անպիտան,
Խոսքիս քարերով, ինչպես անընտել վայրի գազանի,
Անողորմաբար պիտի քարկոծեմ։
Թեկուզ դրանով չարժանանամ իսկ արդար կոչվելու,
Բայց, իմաստունի խոսքի համաձայն,
Ինքնակամորեն, ինչպես մի ոսոխ
Պիտի ոգորեմ ինքս իմ անձի դեմ
Եվ բոլոր գաղտնի հույզ ու մտքերն իմ
Խոստովանելով որպես կատարված չարագործություն՝
Պիտի անսքող հրապարակեմ,
Սփռեմ քո առաջ, Աստվա՜ծ իմ և տեր:
Քանզի որքան շատ պարսավեմ ինքս ինձ,
Այնքան ավելի կարժանանամ քո անհատ գթության,
Ստանալով իմ անթիվ մեծամեծ պարտքերի դիմաց՝
Առավել առատ շնորհները քո:
Որքան ավելի ճարակված լինեմ
Անբժշկելի, ծանր ու անամոք վերք ու ցավերով,
Դրա համեմատ՝ այնքան առավել ու կրկնապատիկ
Բարձրյալ բժշկիդ իմաստությունը ամենահնար
Ցուցադրվելով պիտի հռչակվի.
Ըստ իմ պարտքերի առավելության
Եվ փոխատվիդ շռայլությունը, շնորհաբաշխմամբ,
Բարեբանվելով պիտի պսակվի,
Ըստ առակի քո խնկելի ու սուրբ:
Զի քո ձեռքում է փրկությունը, տե՜ր,
Եվ քեզանից է լինում քավություն.
Աջովդ նորոգում ու զորություն ես ընձեռում մատով.
Արդարությունը հրամանիցդ է,
Ազատությունը՝ քո գթությունից.
Դեմքդ տալիս է լուսավորություն, երեսդ՝ բերկրանք,
Բարությունը քո հոգով է լինում,
Սփոփանքը՝ քո սուրբ յուղի օծմամբ,
Զվարթությունը՝ շնորհիդ ցողով.
Դու ես պարգևում մխիթարություն,
Վհատությունը հանձնում մոռացման,
Վշտի խավարը փարատում անհետ,
Ողբն ու հառաչը փոխում ծիծաղի:
Քեզ վայելում է օրհնաբանություն
Գովությամբ հանդերձ՝ ի վերին երկինք՝
Նախահայրերից ու սերունդներից բոլոր ապագա,
Հավիտյաններից հավիտյանս, ամեն:
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Թե՛ զղջումն ուժգին, թե՛ մեղանչումը անսանձ, մոլագար,
Կորստաբեր են հավասարապես.
Թեպետև դրանք օտարածին են
Ու երևույթով իրարից տարբեր,
Բայց ըստ էության զուգադրելիս
Կնկատենք, որ երկուսն էլ մարդուն
Մղում, հասցնում են նույն վհատության,
Քանի որ մեկը թերհավատում է հզորի ձեռքին՝
Համարելով այն ապիկար, անզոր,
Իսկ մյուսն, անբան ու չորքոտանի
Անասունի պես անզգայացած,
Իսպառ կտրում է առասանն հույսի.
Ուստի առաջնից փաղաքշվելով՝
Չարախնդում է, հրճվում սատանան,
Իսկ երկրորդով, միշտ լիզելով արյունն իբրև կերակուր,
Պարարտանում է դժոխորովայն մի գազանի պես:
Բ
Արդ, ինչպես մեկը, որ բազմահարված հեծանով ծեծված՝
Հասել է մինչև ափունքը մահու,
Դարձյալ փոքր-ինչ շունչ ու կենդանության
Ոգի առնելով՝ պետք է զորանալ,
Կազդուրվել նորից ու ելնել ոտքի,
Հառնել կորստից անկենդանական
Օժանդակությամբ Հիսուսի աջի,
Որ բարեգութ է բոլորի հանդեպ.
Ձեռք բերելով և երկնավոր հորից
Բազմախտավորիս, մեռյալիս համար
Բժշկության ու փրկության պտուղ՝
Սկզբնավորմամբ այս աղերսական ողբամատյանի
Ես հավատքի շենք պիտի կառուցեմ:
Քանի որ մեկը նախահայրերից
Սրանով զինված, իսկապես, իսկույն
Անցավ երկնային կյանքն անմահական.
Ապաշխարության դեղն ընդունելով՝
Զղջման միջոցով նա անեղծության
Գրավականն իր ժառանգեց այստեղ, ՛
Նույնիսկ ավելի, քան նրանք, որոնց
Հիշատակում է առաքյալն իր հետ,
Թեպետև սրանք ապագայի ու
Երկնավոր հույսի հավատով լցված՝
Երկրում հանձն առան ճգնակեցական ամեն փորձություն
Ու փարթամացան անտես անպատում ամեն ճոխությամբ:
Եթե հիշենք և սրա հետ տիրոջ
Խրախուսական խոսքը պաշտելի՝
«Ով հավատում է, հնարավոր է նրան ամեն բան»,
Ապա ընտրագույն աստվածահաճո
Բարեմասնությանց չափն ու արժեքը որոշելիս՝ միշտ
Հավատը պիտի գտնենք ամենից բարձր ու գերազանց,
Քանզի նրանով կարելի է լոկ
Մերձենալ բոլոր սրբություններին:
Առանց հավատի փառքի տերն անգամ
Չհաճեց ցույց տալ իր հրաշագործ զորությունը մեզ,
Այլ նախ և առաջ, որպես լծորդ իր բարերարության,
Մեզնից անսասան հավատ պահանջեց:
Լինելով տիրոջն առընթեր՝ սա և զորություն ունի
Ինքնիշխանորեն կյանք ընձեռելու,
Ինչպես վկայեց հենց օրհնաբանյալ բերանն Աստծո,
Թե՝ «Քո հավատը միայն քեզ փրկեց»:
Քանզի, արդարև, տեսությունն հստակ,
Իմաստությունը կատարելագույն,
Մտերմությունը երկնավորի հետ,
Ճանաչումն Աստծո՝ մասն են հավատքի,
Այդ երջանիկ ու ընտիր անվան, որ
Հարաձգվելով՝ մնում է հավետ անեղծ, անխափան՝
Որպես պատվակից սիրո և հույսի:
Իսկապես, եթե մանանեխի մի
Փոքրիկ, աննշան սերմնահատի չափ
Հավատն անվրեպ կարող է ծովի
Խորքը փոխադրել մեծամեծ լեռներ,
Ապա իզուր չենք ընդունել մենք այն
Որպես ուղեցույց առաջնորդ կյանքի,
Աստծո աներկմիտ երկրպագության.
Նա է աներկբա՝ հոգու աչքերով
Տեսնում ապագան, ամեն ծածկություն,
Մեծարգված անվամբ փառատրելի սուրբ Երրորդության՝
Որպես դասակից սիրո և հույսի:
Եթե առանձին երեք մասերն այս
Դիտես միևնույն խորհրդով, ապա
Նրանց շնորհիվ Աստծով պիտի հավետ ճոխանաս.
Քանի որ եթե հավատաս նրան, նաև կսիրես,
Որով կհուսաս և աներևույթ իր պարգևներին.
Եվ նրան փա՜ռք միշտ, հավիտյանս, ամեն: