Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Անցնելով ահա ամեն մի սահման՝
Բազմապատկեցի արհավրալի ու
Անսփոփ վշտիս տագնապախռով
Ու մեծահառաչ ձայնը դառնահեծ,
Որ դու, ողորմա՜ծ,
Սկզբնահայրդ անհայտ ու գաղտնի
Ծածկությունների խոստովանության,
Որդիդ կենդանի Աստծո, տե՜ր Հիսուս,
Քաղցրությամբ նայես քավելու համար։
Իրոք կարող ես և ճշմարտապես
ձեռներեց, հասու.
Եթե կամենաս՝ ամենաճար ես.
Ինչ կամենում ես, կարողանում ես առավելաբար։
Հարստանում ես մեծապես տալով,
ոչ թե առնելով,
Ոչ թե կիտելով, այլ ցրելով են գանձերդ բազմանում.
Ունեցվածքներդ բազմապատկվում են
Սփռելով, ոչ թե խնայողությամբ.
Ոչ թե դիզելով, ամբարվելով են
Պաշարներդ աճում, այլ տարածելով։
Սրանց շնորհիվ հավատում եմ ես՝
Քեզնով գտնելու ելք ու փրկություն,
Հավատում եմ ես, անարգագույնս պատվականի հետ
Եվ Աբրահամի ու Աննայի պես հույս եմ փայփայում,
Որոնցից մեկը խոսքիդ հավատաց,
Իսկ մյուսն անսաց մեծիդ ընտրյալին,
Որի շնորհիվ և առաջինը խոր ծերության մեջ
Դարձավ անհամար որդիների հայր՝
Հուսալով տեսնել Սառայի արգանդն ամուլ ու զառամ՝
Բազում ազգերի սուրբ մարգարեներ
Ու թագավորներ արգասավորող
Բեղուն պտղաբեր օրհնյալ անդաստան,
Իսկ երկրորդը՝ հողն անմշակ՝ սենյակն իր որովայնի,
Բարգավաճեցրեց յոթ զավակներով.
Թի՜վ անբավության, որ աստվածային
Հավիտենություն է նշանակում,
Սահմանը նրա անիմանալի հարակայության
Եվ ավազանի նորածին որդոց հորդությունն անհատ։
Թիվն այս պանծալի, որ չունի իրեն
Զույգ ու հավասար, ո՛չ վերջ, ո՛չ վախճան,
Կուսություն է մի ընտրությամբ ուրույն,
միշտ նվիրական,
Հավիտենության անճառ, անմեկին
Խորհուրդը խորին, մեր մտքին անհաս։
Բ
Դառնահեծ սրտիս ամենավարան
Ու կողկողագին ձայնն այս համարիր՝
Փրկությունից զուրկ հուսահատ հոգուս
արդարացում, տե՜ր.
Աղերսախառն դավանությունն այս փոքր իմ հավատի
Ընդունելով ու դասելով հիշյալ
Երջանիկներին հար ու հավասար,
Որպեսզի ես էլ ապրեմ նրանց մոտ,
Բերկրեմ նրանց հետ՝ ապավինելով
Ոչ թե գործերիս, այլ շնորհներիդ,
Որոնք կրկնակի բարձր են, փառավոր,
Մտքի կշռության սահմաններից դուրս,
Աներկբայելի ու անվերապահ
Քավարաններ են ամենակարող,
Խաղաղարարներ հոգուս խռովքի:
Դրանց միջնորդ են՝ ահեղ արյանդ հետ՝
Նաև խնկելի ծնողդ մարմնավոր,
Առաքյալների խմբերն ու դասը մարգարեների,
Մարտիրոսների՝ հեծյալ, հետևակ,
Լոկ արիությամբ սպառազինված
Մերկամարտ կռվող գնդերն համորեն,
Գումարտակները մենակյացների,
Բանականների բույլերն ընտրագույն,
Բազմությունները բարեպաշտների,
Երկրի՝ երկնավոր հույլերն հոգեղեն,
Զորախմբերը մեզ կցորդակից վերնականների,
Երախայրիքներն ընծայաբերվող,
Մատուցումները զվարակների,
Ջահավառումներն ու խնկումները՝ օծված յուղերով,
Հաղթանակները փրկիչ նշանիդ,
Աստվածաբնակ սրբատների կառույցներն համակ,
Քահանաների ձեռքերն օրհնաբեր, շնորհամատույց։
Ամեն շարժման հետ հիշում ենք Աստծուդ.
Քայլեր փոխելիս, աջ կարկառելիս
Կամ տարածելիս բազուկներ ի վեր.
Բարության համար՝ գոհաբանություն,
Գայթման միջոցին՝ աղաչանքներ ենք
վերընծայում քեզ.
Թե՛ ընտանեկան մեր զրույցներում,
Թե՛ հասարակաց խոսակցության մեջ,
Թէ՛ մեր բնական ձայնարկումների,
Թե՛ մեր գործերի հաջողության ու
Առաքինական ջերմեռանդության պահերին, գթա՛ծ,
Գիշեր թե ցերեկ, արթմնի թե քուն,
Ամբողջ հոգեշահ մեր ընթացքի մեջ
Առաջնորդվում ենք միայն քեզանով.
Թե՛ ազգամիջյան պատերազմներում,
Թե՛ դևերի դեմ մարտեր մղելիս,
Թե՛ ընդհարվելիս հերձվածողի հետ,
Մեծ կամ փոքրի հետ վերաբերվելիս,
Կերակուրների, ըմպելիքների ճաշակման պահին,
Մի խոսքով, բոլոր հանգամանքներում,
Մեզ հաճելի, թե ծանր ու վշտառիթ,
Մի մասի համար աղոթում ենք, որ հենց
այդպես մնան,
Իսկ մյուսների՝ որ զերծ պահես դու
Անճառ, անսահման քո հնարքներով սքանչելապես.
Քանզի ամեն ոք հավատացած է,
Որ կարող ես դու, ամենքին հասու՝
Կաթնակեր մանկանց, պատանիներին,
Վայրասուններին գազանաբարո,
Բարձրահոն, գոռոզ ստամբակներին.
Նույնիսկ մոլեկան թատերախաղի տեսարաններում,
Խառնակույտերում խուռն ամբոխների,
Ամենազորիդ կամքին անհաճո
Կայթ ու կաքավման հանդեսների մեջ
Դու չես մոռացված։
Գ
Արդ, ամենքին էլ դու ես ստեղծել.
Բոլորն էլ քոնն են, միա՜յն բարերար,
Ուստի բոլորին պիտի ողորմես.
Եթե մինչևիսկ մեղանչած լինեն,
Քոնն են, քանի որ քո հաշվի մեջ են
Եվ ճանաչում են զորությունը քո,
Ըստ առակողի աղերսանքների,
Որին ինքս էլ եմ ձայնակից իմ այս խղճուկ խոսքերով՝
Որպես հանցավոր վկայելով այդ։
Համարձակվում եմ ասել թե նա, ով
Գովեստներով է դիմում բարձրյալիդ
Եվ ընդունում է, որ կաս աներկբա,
Եթե մինչևիսկ կրկնակի յոթն հեղ
Վարակված լինի հանցապարտությամբ,
Համաձայն փորձով հաստատված խոսքի,
Քոնը չէ՞ միթե։
Երբեմն արջնաթույր ագռավների մեջ
Տեսնում ենք նաև երամներ ճերմակ աղավնիների,
Ձիերի մեջ, գոռ, խրոխտ, անմաքուր՝
Որոջներ, խոնարհ, հանդարտաբարո,
Գազանանման շների թվում՝ նվիրյայ դառներ.
Դաժանության մեջ՝ բարեհոգություն,
Թերատության մեջ՝ կատարելություն,
Գոռոզության մեջ՝ հեզամտություն,
Ստահոդության մեջ՝ ճշմարտություն,
Խորամանկության մեջ՝ շիտակություն,
Խարդախության մեջ՝ ուղղամտություն,
Չարիքների մեջ՝ բարեբաստություն,
Լպիրշության մեջ՝ առաքինություն,
Անգթության մեջ՝ ողորմածություն,
Անհուսության մեջ՝ ապաշխարություն,
Մոլեգնության մեջ՝ քաղցրավարություն,
Թշնամության մեջ՝ հաշտասիրություն,
Խածանողության մեջ՝ անոխություն,
Լլկանքների մեջ՝ քաջալերություն,
Նետարձակման մեջ՝ բարեմաղթություն։
Ուստի և երբեք չկարողացա դատել ճշտապես՝
Երկրածիններից ո՞վ պիտի արդյոք
Արժանի դառնա քեզ ժառանգելու,
Զի դու կարող ես միայն կշտամբել անաչառորեն
Կամ արդարացնել իրավակշիռ
Ե՛վ մաքրագործված ամբարիշտներին,
Ե՛վ այն պոռնկին, որ զղջացել է:
Բոլորի հանդեպ բարեգործ ես դու,
Միա՜կ թագավոր, օրհնյալ ի բարձունս,
Հավիտյաններում բովանդակ, ամեն:
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Արդ, ես հետնյալս սկզբնադրյալ
արժանիքներից,
Համարելով ինձ անձամբ պատժապարտ,
Ողորմություն եմ քեզանից խնդրում՝
Բոլորին դարձրած ինձ հետ ձայնակից.
Վեհերոտներին ու նկուններին,
Թույլ ու փոքրերին,
Լքվածներին ու քամահրվածներին,
Վանվածներին ու քեզ դարձածներին,
Վարանածներին ու հաստվածներին,
Կործանվածներին ու հառնածներին,
Ընկճվածներին ու հաստատվածներին,
Տապալվածներին ու կանգնածներին,
Մերժվածներին ու ընդունվածներին,
Ատվածներին ու վեր կանչվածներին,
Ապշածներին ու սթափվածներին,
Անառակներին ու զսպվածներին,
Զատվածներին ու մոտեցվածներին,
Վտարվածներին ու սիրվածներին,
Պատկառածներին ու հրճվածներին,
Ամաչածներին ու բերկրածներին։
Սակայն ես այստեղ կպատմեմ դարձյալ
Ոչ թե մեղքերը Երուսաղեմի՝
Հրամանառու մարգարեի պես,
Կամ Հակոբի տան գործերն անօրեն,
Այլ շտապում եմ իմերը հայտնել.
Քանզի իմ մահվան աղետի վրա
Ավաղ ասելով, ըստ մարգարեի,
Պիտի նախատեմ ինքս ինձ անձամբ,
Ըստ սաղմոսողի, իմ իսկ խոսքերով,
Որպեսզի իմ այս հանձնառական ու
Համայնապատում խոստովանությամբ,
Պետք չունենալով այլևս կրկնելու,
Արարչիդ օրհնյալ հրամանով ես
Մեկ անգամ ընդմիշտ մաքրվեմ իսպառ։
Բ
Ես, որ խոնարհված՝ երկրին կառչեցի
Եվ անասնական գետնաքարշությամբ
Սողալով նվաստ մի սողունի պես՝
Կամովին ինքս ինձ գամեցի կյանքին այս կորստական,
Ահա ծնկաչոք կուչ եկած մեծիդ քաղցրության առաջ՝
Փռվում եմ գետնին, որ պատկերեմ քեզ,
Թե ինչպես եմ արդ ի մահ գլորվում։
Բայց ապավինած վերստին քեզ, տե՜ր,
Ասես թե կյանքի հաստատուն նեցուկ մի գավազանով,
Որ ընձյուղված է Դավթի արմատից
Եվ անճառորեն շաղկապված ահեղ քո աստվածության,
Պիտի կիսովին բարձրանամ ոտքի՝
Երախտիքներից քո ամոթահար, գետնահակ դեմքով,
Աչքերս հառած քո բարձունքներին,
Խղճալի հայացք ուղղած դեպի քեզ
Ու լիճը լույսիս լցրած արցունքով,
Ո՜վ ողորմություն, քաղցրություն համակ,
Որ կարեկից ես բոլոր վշտերին,
Հույսի պաղատանք առաքելու քեզ։
Լսի՜ր աննվազ ու ամենառատ
Բարեմտությամբ՝ քեզ դավանողիս.
Ըստ ամենայնի դու ես փրկության երաշխիք միայն,
Աստվա՜ծ բոլորի, անճառ մեծություն,
Անբավ բնություն, իսկություն անհաս,
Հզոր զորություն, անհատ լիություն,
Բարերարություն ամենակարող,
Անճառ վիճակ՝ մեր ճոխ ժառանգության,
Բարեհաճություն առատապարգև
Եվ իմաստություն անստվերաբիծ,
Տենչալի նվեր, անձկալի շնորհ,
Բաղձալի բերկրանք, անտխուր հանգիստ,
Անկասկած հնար, անկապտելի կյանք.
Անհատ ստացվածք, անփոխ բարձրություն,
Համաբույժ բժիշկ, անսասան հաստում,
Մոլորվածի դարձ, կորածի գտիչ,
Վստահողի հույս, խավարածի լույս,
Մեղսոտի քավիչ, փախածի պաշտպան,
Հուզվածի անդորր, մեռյալի Փրկիչ,
Գերու արձակիչ, մատնվածի թիկունք,
Սահածի սատար, գայթածի նեցուկ
Եվ համբերություն տարակուսածի,
Լույսի կերպարանք, ցնծության հանդես,
Օրհնության անձրև, կենսաշունչ հոգի,
Դեմքի զորություն, գլխի հովանի,
Շուրթերի շարժիչ, խոսքի ներազդում,
Անձի կառավար, ամբարձիչ բազկի,
Ձեռքի կարկառիչ, սրտի սանձակալ,
Ընտանի անուն ու ձայն մերձավոր,
Հարազատ կցորդ, հայրական խնամք,
Դավանված անուն, պաշտելի պատկեր,
Անպարագիր տիպ, երկրպագված տեր,
Բարեբանված հուշ, ուրախության մուտք,
Անվրեպ շավիդ, փառքի ճանապարհ,
Ճշմարտության դուռ, երկնաճեմ սանդուղք,
Եվ այլ բազմազան գովեստի խոսքեր,
Անհամար տողեր ու տներ անբավ,
Որոնք չեն կարող՝ ո՛չ արտաբերել երկրածին լեզուն,
Ո՛չ տանել ինչ-որ մարմնավոր գործիք,
Եվ ո՛չ էլ կշռել իղձերն հոգեղեն։
Գ
Ամեն տեսնողի աչք քեզ է նայում,
Աստվա՜ծ բոլորի,
Դո՛ւ ևս նայիր քեզ հառաչաձայն
Պաղատող բոլոր քո ծառաներին,
Աղախիններին, թե նրանցից էլ լինի աղերսող։
Ընդունի՛ր, Հիսո՜ւս, և ցանկասերիս
Լացող աչքերի արտասուքների ցողն ողբերգությամբ՝
Ոտքերին անեղծ մարդեղության քո
Եվ, խորհրդավոր օրինակով այն
Սեղսոտ, հանցավոր կնոջ մազերի,
Իմ դավանությունն ու դարձը առ քեզ,
Ու կենսափրկիչ հաղորդությունդ
Ճաշակող համբույրն իմ շրթունքների
Թող ինձ կապի քեզ համաշնչորեն՝ անլույծ միությամբ,
Եվ նույն գթությամբ ու ողորմությամբ
Ընդունեմ քեզնից, փոքր իմ հավատքի դիմաց,
բարերա՜ր,
Գրավականը քո մեծ պարգևի.
Թող որ զորությամբ գթառատ սիրուդ՝
ծառայիս հանդեպ,
Որ դավանում է անունդ անձկալի,
Ձմռան բքաշունչ հողմերը փոխվեն մեղմանուշ հովի,
Խոլ մրրիկները՝ ախորժ զեփյուռի,
Ահն ու տագնապներն այս չարակասկած՝
մեծ վստահության,
Աղետը պատժի՝ անանց բերկրության,
Վիշտն ու թախիծը՝ հոգևոր անհատ խրախճանության,
Ալեկոծությունն այս փոթորկահույզ՝
խոր խաղաղության,
Ու թևարկումներն հասցնեն անվրեպ՝
Ապահով, անդորր նավահանգստի։
Քեզանից հասած բոլոր բյուրավոր
այս բարիքներից
Թող որ մեծանա ամենազորիդ
Անունը խնկված ու խոստովանված,
Ամոթահարվի, քշված, հալածված, չարյաց բանսարկուն,
Կորչեն պարտքերիս մուրհակները ողջ,
Վարմերը խզվեն, որոգայթները լինեն ցանուցիր,
Կտրատվեն, քանդվեն կապանք ու շղթա,
Վիհը վերանա, վնասը վանվի,
Պարսվեն, չքանան պատրանքները նենգ,
Մեղքերը ջրվեն, պարտքերը ջնջվեն,
Լուծը խորտակվի, ու քեղիները քայքայվեն իսպառ։
Չար հանցանքների մռայյ մթության
Ու մեզ պաշարած դևերի խուժդուժ բանակների տեղ
Աջից ու ձախից, դեմից, թիկունքից
Փառքիդ արևը թող որ ճառագի՝
Լուսավորելու, փրկագործելու, կյանք տալու համար։
Իսկ նրանց վրա, ովքեր լիահույս
Սպասում են քո լույսի հայտնության,
Թող հոգուդ պայծառ ու գարնանաշունչ
Վաղորդայնի ջինջ ճաճանչը շողա։
Չկա ոչ մի բան քեզ անհնարին,
Եվ բարերար ես բոլորի հանդեպ,
Ցանկանում ես, որ ամենքը ապրեն,
Եվ փրկություն ես տենչում բոլորին։
Դ
Ամենապարգև ձե՜ռքդ Հիսուսի,
դարձի՛ր դեպի ինձ՝
Քո շնորհաձիր աջի կարկառմամբ,
Բնակվի՛ր իմ մեջ, ինձ հետ միացած,
Չհեռանալով քո սիրո սենյակ սրտից իմ անձուկ.
Եվ քո դրոշմը անեղծանելի,
Որը նշխարն է քրիստոնեական
Փրկավետ կոչման պանծալի լույսի,
Թող քո փոխարեն, միջնորդ լինելով,
Պահվի միշտ ինձ հետ՝
Երկնի արարիչ Հոգուդ ավետած
Հավիտենական կենաց մատյանի կտակարանում։
Եվ քեզ՝ միակի նախապատճառիդ,
Մյուսիդ, որը մի պատճառից է,
Եվ ունեցողիդ մի պատճառ, եռյակ անձնավորությանդ
Ու աստվածությանդ այդ միասնական՝
Վայել է փառք՝ վեհ երկնավորներից, սրբերի դասից՝
Հավիտյաններից հավիտյանս, ամեն։
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Բանաստեղծությունն այս պաշտամունքի,
Որ հոգուս խորքից ընծայում եմ քեզ,
Օրհնյա՜լ բարեգութ,
Միավորելով զուգամասնապես
Խնկաբեր կանանց նվիրումներին՝
Խառնիր բարեպաշտ Մարիամի յուղի
անուշության հետ։
Հավասարելով ինձ նույն երջանիկ
այդ պոռնիկներին,
Որոնց հարգանքով հավերժահրաշ դու ընդունեցիր,
Պարարվի՛ր, գթա՜ծ, մեծապես և իմ նվաստ խոսքերով՝
Անհասանելի ու բարեբանյալ
Բարձրյալիդ գլխին տեղ տալով նրանց,
Զերծ պահելով ինձ սաղմոսերգուի այս ամբաստանքից.
«Ցողն հանցավորի չպիտի օծի գագաթն հերապանծ»։
Օժտի՛ր մատյանն այս խոստովանության,
Օրհնյալ այն տան պես, բույրով համասփյուռ,
Ամենատարած ու աշխարհալիր,
Որ այն հասնելով՝ կրկնակ զորությամբ
Ազդի, ներգործի շատերի վրա
Եվ լինի նրա հիշատակի պես անմոռանալի։
Այն նույն տերն ես դու, որ զգաստացրիր
Նախկին չարախոհ մեղավոր կանանց՝
Օրինակ տալով նրանց կերպարը սուրբ մարգարեի,
Որ ճշմարտատիպ կրկնությունն էր քո,
Այդ ներգործությամբ ցուցադրելով
Անճառ շնորհիդ իրագործումը նաև իմ հանդեպ։
Դու անասնակեր գարու փոխարեն՝
Կենսատու հացի քո բազմահամբար
Ցորենի բերքը պարգևեցիր մեզ,
Ապականացու այն արծաթի տեղ՝ պատկերդ արքունի,
Ընդարմարար ու հիմարացուցիչ գինու փոխարեն՝
Բաժակն երկնավոր՝ արարչիդ արյան,
Հին ժողովրդի հայրատ կնոջից
Առած յուղի տեղ՝ շնորհն օծումիդ,
Վերցրած՝ գլխաշուք այն կտավի տեղ՝
անեղծ վերարկուդ,
Պերճապաճույճ այն ապարանջանի
Փոխարեն՝ թռիչք բարեմասնության՝
Քո օրենքով ու ավետարանով,
Այլև գործնական առաքինությամբ,
Վայելչազարդող գնդի փոխարեն՝
Հիշատակն անբիծ՝ տերունի ձայնիդ,
Կուրծքը պաճուճող այն մանյակի տեղ՝
Ավանդները քո ամենահավաք
Կրոնի քաղցր ու ճշմարիտ լծի:
Բ
Սակայն սրանով ինչո՞ւ պարծենալ,
Երբ հարկավոր է միայն ամաչել։
Եվ արդ, փոխելով ողբերգությունն այս
Այլ եղանակի, որ պատշաճ է ինձ,
Ըստ ամենայնի մեղապարտության
Պատիժն իմ ամբողջ պիտի հատուցեմ,
Պիտի մեջ բերեմ մարգարեներից
Համառոտակի ամբաստանական խոսքեր խստագույն,
Ուր կան հառաչներ, ձայներ հեծության,
Ցասման աղաղակ, սաստիկ լաց ու կոծ
Եվ նախատինքներ դառն ու խորտակիչ՝
Ոչ թե նրանց հետ պարով բերկրելու, հրճվելու համար,
Այլ լծակցելու նրանց ողբերին։
Սակայն մեծ Աստծուդ գութն ամենահաս
Կանխավ հույս տվեց ակնկալելու
Նաև զղջումներ, խոստովանություն,
Ավետիս, պարգև, երևում լույսի,
Խրախուսանքներ աստվածային ու փառքի ժառանգում,
Հրաշքների ու սքանչելիքի հայտնություն, տեսիլք,
Որոնց մի մասը հույս է ներշնչում,
Մի մասն առթում է խոր վհատություն,
Որի մեջ ընկա ինքս կամովին
Եվ կործանվելով՝ հասա կորստյան։
Եթե Եզեկիելն Աստծո զգեստ
Համարեց ծածկոց֊-վարագույրը այն,
Որով ժողովուրդն զգեստավորեց կարկատուն կուռքեր,
Եվ նրանց կողմից այդ պոռնկել է ինքը համարում,
Որքա՜ն ավելի խիստ պիտի լինի պատիժը պղծիս,
Որ արտաքուստ ու ներքուստ հենց իրեն՝
Աստծուն եմ հագել։
Զարմանում եմ, թե ինչպե՜ս չեմ կիզվում,
Սարսում, թե ինչպե՜ս չեմ այրվում հապա,
Ապշում, թե ինչպե՜ս չեմ բնաջնջվում՝
Տանջված, չարչարկված, լքված, ջախջախված,
Մանրված, խորտակված ու պատառոտված
Ժանտ ժանիքներից կորուսչի, ինչպես
ասված է Գրքում։
Սակայն պահված է ինձ համար նաև ՛
Փրկության հույսի հուշարար մի շող,
Այն, որ Հիսուսի ավետարանը կյանք է բացարձակ,
Ինչպես որ նաև բառն է ցույց տալիս,
Զի խոստանում է այն մեղքերին դարձ,
Պարտքերին՝ զիջում, եղծման՝ նորոգում,
Քավություն ամեն անօրենության,
Վերքերին՝ բուժում, տագնապին՝ անդորր,
Պատերազմներին՝ հանգիստ ու դադար,
Կրակին՝ անձրև, հանցանքին՝ ներում,
Պատժի տեղ՝ պարգև, սատակման տեղ՝ ձիր,
Մահվան փոխարեն՝ կյանքի փրկություն։
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Ահա իղձերը թշվառ իմ շնչի
Եվ դավանանքն իմ քեզ պատշաճական,
Որոնք թեպետև գրված են եղել արդեն նախապես
Եվ հայտնի են քեզ լիովին, սակայն կրկնում եմ նորից:
Իսկ մեծակուտակ բազմության առաջ
Գրաբանական բեմախոսության
Եվ ժողովրդին մեկնաբանումներ անելու համար
Այս աղերսներն եմ նվիրաբերում՝
Շարադրելով ահա հետևյալ
Գոհաբանական դրվագների մեջ:
Բ
Աղաչում եմ մեծ, անփոփոխելի
Ու ամենազոր տերության Հոգուդ,
Առաքի՜ր, գրա՜ծ, ցողդ քաղցրության,
Ներազդի՛ր հոգուս և զգայության տիրակալ մտքիս,
Օժտի՛ր բազմաձիր, առատապարգև
Ու ամենալիր քո շնորհներով:
Հերկի՛ր բանական անդաստանները
Իմ այս մարմնեղեն կարծրացած սրտի,
Որ կարող լինի պտղաբերելու սերմդ հոգևոր։
Խոստովանում ենք՝ քո ամենիմաստ
Էությամբ է, որ ծաղկում են մեր մեջ
Ու բարգավաճում պարգևներն համայն.
Դու ես ձեռնադրում առաքյալներին,
Մարգարեներին օժտում ներշնչմամբ,
Ուսուցանում ես վարդապետներին,
Բարբառել տալիս համրերին անխոս,
Բացում խուլերի ականջները փակ,
Ինչպես բոլորն այդ ազգակիցը քո՝
Հոր էակիցն ու անդրանիկ որդին
Քո գործակցությամբ իրագործելով՝
Քեզ հոր իսկության հավասարակից աստված հռչակեց։
Շնո՛րհ արա արդ և մեղավորիս,
Որ ես էլ խոսեմ համարձակությամբ,
Մեկնեմ կենսատու խորհուրդն ավետյաց
ավետարանիդ՝
Արագաթռիչ մտքի ընթացքով
Անցնելով անհուն ասպարեզները
Քեզնով ներշնչված կտակարանի:
Եվ երր ձեռնարկեմ այդ հանդիսավոր
մեկնաբանության,
Թող որ հասնի նախ գթությունը քո՝
Իր ժամանակին ներշնչելով ինձ
Այն, ինչ պիտանի, արժանավոր ու հաճելի է քեզ՝
Քո աստվածության, փառքի, գովեստի
Եվ Կաթողիկե սուրբ եկեղեցու
Կատարելության, շենության համար։
Կարկառի՛ր վրաս աջդ ամենամերձ
Եվ զորացրո՛ւ ինձ շնորհներով՝ մեծիդ գթության.
Փարատի՛ր մտքից իմ՝ մոռացության մեգը մթամած,
Ցրի՛ր նրա հետ նաև մեղքերի խավարը անհետ,
Որպեսզի մտքով և իմաստությամբ
Կարողանամ այս երկրավոր կյանքից
ի վեր բարձրանալ։
Թող որ ճառագի վերստին իմ մեջ
Ծագումն անստվեր քո աստվածային
հրաշք-գիտության.
Որպեսզի, որպես բարի օրինակ,
Արժանի լինեմ ուսուցանելու
Աստվածանվեր ունկնդիրներին։
Գ(Ը)
Արդ, գաղտնածածուկ խորհուրդները իմ
Պատկերելով այս ողբամատյանում՝
Ահա բարձրագոչ ընծա բերեցի,
Տե՛ր, ականջներին քո ամենալուր
Եվ դրանով էլ սպառազինված՝ մտա ասպարեզ.
Ոչ նրա համար, սակայն, որ կարիք ունես իմ ձայնին
Եվ դրանով դու պիտի մեծանաս
(Դեռ այն ժամանակ, երբ այս բոլորը չէիր ստեղծել՝
Ո՛չ երկինքն՝ անմահ փառաբաններով,
Ո՛չ երկիրն ու իր բանականներին
Փառավոր էիր արդեն դու ինքնին ամբողջ լրությամբ),
Այլ որպեսզի ինձ՝ մերժվածիս նույնպես
Արժանի անես քեզ ճաշակելու
Խոսքիս հաղորդմամբ, անճա՜ռ քաղցրություն:
Սակայն ի՞նչ օգուտ, որ կյանքի կանոն
Քո հրամանի համաձայն ասեմ «Ադոնայի տեր»,
Բայց չկատարեմ պատվիրանը քո
Ես, որ հենց իմ իսկ ձեռքով ջնջեցի,
Ո՛չ, ավելի ճիշտ, խորտակեցի ինձ՝
Քո մատով գրված ու սուրբ պատգամիդ
Նվիրված ոսկյա տախտակս խոսուն,
Իսկ այժմ ահա տխրատես մրով
Նրա այս երկրորդ նմանությունն եմ ջանում
հարդարել:
Արդ, քանզի բազում խանդաղատական
Այլ դրվագներով պաղատել եմ քեզ,
Որոնք գրված չեն այս ողբի կարգում,
Լսիր, բարեգո՛ւթ, այս խոսքերի հետ և այն բոլորին.
Թող աղերսագին այս աղոթքներն էլ հոդվեն
նրանց հետ.
Թերևս նվերն այս, որպես պան-բաղարջ
յուղազանգված հաց,
Մաքուրների ու կամարարներիդ
Ձեռքով մատուցվի փառքիդ սեղանին։
Դ(Թ)
Բայց դու, բարերա՜ր, համակ մարդասեր,
Մեկ Աստծո միակ Քրիստոս, հզոր և ամենակալ,
Որ խնամածու քաղցր գթությամբ
Գերազանցում ես ոչ միայն մարդկանց
(Որոնք, թեպետև էակից, սակայն,
Իրար նկատմամբ համակված են միշտ խռովումներով
Եվ բյուրապիսի թշնամանքներով ու ներհակությամբ),
Այլ նաև անախտ հրեշտակներին
Եվ սրանցից էլ նույնիսկ ավելի
Սրբասուններին, անբիծ, անարատ,
Որոնցից մեկն էր նաև Եղիան.
Բայց մինչևիսկ սա ուներ խստություն,
Որի նշաններն երևան եկան
Քորեբի վրա երեք ձևերով՝
Շարժմամբ ահավոր, ուժգին հողմով ու կրակով կիզիչ։
Իսկ հեզությունը քո երկայնամիտ
Հայտնվեց հանդարտ, հուշիկ, մեղմաշունչ
հովի քաղցրությամբ,
Զի դու ունես լոկ ողորմասեր կամք, համաձայն Գրքի։
Այնպես որ, թեև մերանյութերն այդ
Առաքինությամբ վերափոխվելով՝
Այլ՝ երկնային տեսք ստանալով՝
քեզ հաճելի դարձան,
Երկրածիններ են և նրանք, սակայն,
ընտրյալ մարդկանցից.
Իսկ դու չես կարող բնավ չարանալ,
Քանզի բարի ես ամբողջ իսկությամբ,
Համորեն օրհնյալ, համակ փրկություն,
Կատարյալ հանգիստ, ամենքի անդորր,
Ամենատեսակ ախտավորների առողջության դեղ
Եվ անմահական ջրի ակն-աղբյուր, ըստ Երեմիայի։
Դարձի՛ր դեպի ինձ քո ողորմությամբ,
անկարո՜տ Աստված,
Դու, որ փրկության իմ ծարավի ես այնքա՜ն
անձկայրյաց,
Որ մինչև անգամ երկնային անմահ
Ու օրհնաբանյալ զվարթուններիդ
Մարդկանց փրկության համար սահմանված՝
Քահանաների, քավչապետների
Հավիտենական պաշտոններ տվիր,
Որպեսզի ի դեմս երկրավորներիս՝
Թշվառ լքյալիս հաշտության համար
Մշտնջենապես պաղատեն օրհնյալ մեծիդ գթության՝
Լուսախորհուրդ այս խոսքով՝ «ողորմի՛ր
Երուսաղեմին».
Որ դու երկրավոր Երուսաղեմի
Ավետարանված սույն օրինակով՝
Ք՛ո մեծ հայտնությամբ՝ ողորմես վերին Երուսաղեմին
Եվ գահավիժած հրեշտակների տեղերը թափուր
Քեզ միաբանած մարդկանցով լցնես:
Ե(ժ)
Եվ դու, արդարն, լսեցիր, գթա՜ծ,
Անսացիր, արքա՜, ունկնդրեցիր, կյա՜նք,
Տեսար, ծածկագե՜տ, ի միտ առար, հո՜ւյս,
Հարգեցիր, հզո՜ր, նայեցիր, հոգա՜ծ, օգնեցիր, անճա՜ռ,
Խոնարհվեցիր, վեհ, իջար, ահավո՜ր,
Հայտնվեցիր, վսե՜մ, մարմնացար, անհո՜ւն,
Չափվեցիր, անհա՜ս, թանձրացար, ճաճա՜նչ,
Մարդացար, աննյո՜ւթ, զննվեցիր, անբա՜վ,
Կերպավորվեցիր, անտա՜րր-անորակ,
Իրագործեցիր, իրոք, բաղձանքներն աղաչողների:
Հրեշտակների թախանձանքներով եղար
թշվառիս՝
Բարի բարեխոս, կենդանի միջնորդ,
Անմահ պատարագ, սպանդ անվախճան,
Նվեր մաքրունակ, անծախ ողջակեզ, անսպառ բաժակ:
Ահա, ողորմա՜ծ, օրհնյալ, մարդասեր,
Թող որ մշտապես կամքովդ կենսատու
Բարեբաստ լինի հոգիս մեղապարտ.
Ո՜վ երկայնամիտ, քեզ վայել է փա՜ռք
հավիտյանս, ամեն:
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Արդ, տե՜ր զորության, մեծություն ահեղ,
Աներկբայելի տեսավորություն,
Կամք ամենաբաշխ և առատություն աննվազելի,
Ո՞վ կկարենա պարերգության ճոխ հանդեսով տոնել
Ցողի մի կաթիլն իսկ քո բարության,
Քո, որ շարունակ զբաղված ես ինձ
Փրկության միջոց, ճար պատրաստելով:
Բայց պիտի գրեմ մեծը առավել,
Որպեսզի պատմվի և ապագայում.
Հրեշտակասեր չանվանվեցիր դու,
Թեև հիմնեցիր պետությունները նրանց համորեն,
Ոչ էլ երբևէ ասացիր, թե քո մատների գործը՝
Երկինքն ես սիրում իր լապտերներով.
Որպես առավել մեծ գովեստների արժանի պատիվ՝
Մարդասիրությունը նախընտրեցիր,
Որով կրկնապես փառավորեցիր
Անունդ անճառ վսեմ խորհրդով:
Լուսակերպարան հրեշտակներին
Սպասավորներ կոչեցիր, հատուկ
Մատակարարման վերակացուներ,
Իսկ մահկանացու երկրածիններիս
Պերճազարդեցիր մեծիդ տիրական
Ու աստվածային պաշտելի անվամբ:
Չափի ու կշռի սահմաններն անցնող
Վերին ծայրագույն քո անապական
բարության ծորմամբ՝
Ներշնչեցիր՝ քեզ հորինել ճառ ու կտակներ անբավ:
Այլ նաև մեկդ էականներից,
Երբ որ մարդացար, զեղեցիր, ոմանց
Հենց իրենց համար, իսկ ոմանց՝ այլոց,
Առատաշնորհ կյանքի պարգևներ,
Հրաշքներ պես-պես,
Սքանչելիքներ աստվածագործ և
Նորանշաններ ճշմարտատեսիլ։
Եթե գթալով ողորմեցիր դու
Այն թերահավատ անդամալույծին՝
Տեսնելով, որ քեզ դիմում են նրան
Խնամողները հույս ու հավատով,
Որքա՜ն առավել զորավոր պիտի
Լինի խոսքը քո ամենակարող՝
Մաքրելու համար մարմինն ախտահար
Քեզ հառաչաձայն աղաղակողիս.
Քանզի առավել մեծ հրաշք է, տե՜ր,
Արդեն լվացված պատկերն անարատ
Զերծ պահել աղտի ներգործությունից,
Քան սրբագործել անմաքուր հոգին.
Մանավանդ նախորդն ավելանալով
Ավազանի լույս շնորհի վրա՝
Բարձրացնում է փառքը հայրենի:
Բ
Դո՛ւ ես, տե՜ր գթած, որ մաքրում ես մեզ,
Ինչպես նախօրոք, որպես օրինակ,
Ցուցաբերեցիր այդ քո ընտրյալի՝ Մովսեսի վրա.
Դո՛ւ էիր այն, որ անօրենության ու մեղքերի մեջ՝
Վերահսկեցիր Հակոբի տոհմին,
Երբ Եգիպտոսում ընտանում էին
Նրանք խավարին հեթանոսության:
Մեղավորներին լուսավորելով՝
Դո՛ւ ես բերում միշտ ճիշտ ճանապարհի,
Երգասաց Դավթի խոսքի համաձայն.
Դո՛ւ ես փոխարկում սրտի քարեղեն
Կարծրությունը՝ լույծ կակղության մարմնի,
Որ կարող լինի խոսքդ ընդունելու.
Դո՛ւ ես ընձեռել կարենում այլ սիրտ և մի ճանապարհ,
Որ ամբողջ կյանքում երկնչենք քեզնից.
Դո՛ւ ես ներշնչում երկյուղդ բոլոր խստամիտներին,
Որ ուշ դնեն քեզ, անսան հավատով,
Մարգարեների խոսքի համաձայն:
Գ
Քո աշխարհաստեղծ բերանի օրհնյալ
Շրթունքների սուրբ ու կենդանարար շիթն անձրևային,
Որպես բանալի, ցողի՛ր դռներին իմ լսողության
Եվ բուժի՛ր իսպառ թույնից խորամանկ,
նենգ բանսարկուի:
Դու, որ ամենքին շնորհում ես ձիրք
ընտիր խոսելու,
Ամենակարող ձեռքովդ օժտի՛ր ինձ ձայնի զորությամբ,
Որ պատշաճապես տիրապետելով խոսքի արվեստին,
Չլինի հանկարծ, մեր նախահոր պես,
Վայրախոսելով հանդուգն ու անկարգ,
Քո հույսից զրկված ու հաղթահարված որսողի կողմից,
Մատնվեմ լքման ու անբանության:
Կարկառելով քո աջը կենսաձիր՝
Լուսավորի՛ր, տե՜ր, կրկին՝ խավարած աչքերը հոգուս,
Որպեսզի հանկարծ վիշապի շնչից
Մարած լապտերով համարձակության՝
Չստորածածկվեմ գրվանի ներքո:
Հա՛ն արատներն ու չարությունն իմ ողջ,
Նետի՛ր, ընկղմի՛ր խորքերը ծովի,
Որ փոքր է անչափ քո աստվածային
մեծության հանդեպ:
Հաստատի՛ր հավատ ու վստահություն
կործանվածիս մեջ,
Որպեսզի կոթողն հուսահատության
Վեր չխոյանա՝ որպես ազդարար ծածուկ ախտերիս:
Բա՛ց, հզո՜ր, գթած, աչքերիս աոաջ
Կյանքի ուսմունքը քո ամենաբույժ,
Որ կորստական բողբոջներն իմ մեջ
Արմատից հնձես կամքիդ մանգաղով:
Պետրոսի նման, Աստվա՜ծ բոլորի,
Կամեցա քայլերս ուղղել դեպի քեզ,
Խորասուզվեցի, սակայն, աշխարհիս
Մեղսածուփ ծովի խոլ հորձանքներում.
Հասի՛ր օգնության ու սասանվածիս
Մեկնի՛ր ձեռքը քո ամենակեցույց:
Քանանուհու պես աղեխարշ ձայնով
Սրտիս խորքերից պաղատում եմ քեզ.
Որպես սովատանջ ամենաթշվառ կաղկանձող մի շան՝
Քո ամենազեղ ու ճոխ սեղանի
Հացի փշրանքից բաժին հան և ի՛նձ:
Դու, տե՜ր, որ եկար, որպեսզի փնտրես
Ու կյանք տաս նորից կորուսյալներին,
Փրկի՛ր նյութեղեն խորանն իմ վշտոտ,
դառնացած հոգու:
Քանի որ քոնն են և՛ մեծությունը,
Ե՛վ զորությունը, և՛ հաղթությունը,
Դու ես քավություն և բժշկություն,
Ե՛վ նորոգություն, և՛ երանություն.
Քեզ վայել է փառք, երկրպագություն
հավիտյանս. ամեն:
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Որքան էլ անթիվ լինեն պարտքերս,
Արգասիքները քո շնորհների
Չարչարանքներիդ հանձնառությունն ու
Հանդեսները, տե՜ր, որպես փրկանակ՝
Գերազանցում են նրանց մշտապես:
Հոգիներն համայն իր մեջ ամփոփող
Ափդ արարչագործ մահվան գործիքի՝
Խաչի նշանի վրա գամեցիր,
Որպեսզի ընդդեմ կամքիդ ծառացող ձեռքս թուլացնես:
Փրկիչ ոտքերիդ զույգը համընթաց
Իմ անսանձության պատճառով պատժի
փայտին փակցրիր,
Որպեսզի զսպես բարեգթությամբ
Վայրագությունը փախչող թշվառիս:
Բ
Չհրամայեցիր՝ օրհնյալ գագաթդ
Կռփողների ձեռքն իսկույն գոսանա,
Դու, որ թզենին այն չորացրիր մի ակնթարթում,
Որպեսզի կանխավ այդ օրինակով
Եվ ի՛նձ ներելդ ավետարանես:
Չսպառնացիր քեզ՝ դավանված Աստծուդ,
Գանահարող այն ապիրատներին,
Դու, որ արեգակն իսկ մթնեցրիր,
Որ մահացածիս բարությամբ հանդերձ
հանգիստ շնորհես:
Գունավորողդ պատկերը լուսնի
արյան երանգով՝
Կապտացնելով չպապանձեցիր
Հայհոյիչներիդ բերաններն անարգ, նենգ ու չարախոս,
Որ անհամարձակ լեզուս զորացնես գովեստիդ համար:
Չսաստեցիր քեզ նախատողների մոլեգնությունը,
Դու, որ տարերքներն իսկ սասանեցիր,
Որպեսզի թշվառ գլուխս օծես յուղով գթությանդ:
Աստվածասպաններն այն երբ բարձրյալիդ
Մոլորեցուցիչ էին համբավում,
Չբաժանեցիր, իրարից քակտած,
Նրանց ծնոտի հոդերն համորեն,
Դու, որ ճեղքեցիր ժայռերն ամրակոփ,
Որ բարիքներին անունակ հոգիս
Ընդունայնության հոժարությունից
Քո ողորմությամբ ետ կանգնեցնես:
Պահապանների սրերը իրենց
Պատյանների մեջ ետ չմխեցիր,
Դու, որ մատնեցիր որովայնն օձի հողին սողալու,
Որ ոսկորներն իմ տառապյալ մարմնի
Պահելով իբրև մի գանձարանում՝
Հարության կյանքին արժանացնես:
Երբ կնքում էին փականքները քո
կենսակիր շիրմի,
Նրանց նույն պահին թիկունքին փռած՝
Երկրի անդունդները չսուզեցիր,
Որպեսզի հոգուս տապանակի մեջ
Հանգրվանել տաս նշխարը լույսիդ:
Երբ քեզ կորած ու իբրև երկրավոր
Մարմին՝ գողացված էի համբավում,
Դու սերմը նրանց ծննդի անհետ
Ու սպառսպուռ բնաջինջ չարիր,
Որպեսզի բարի հիշատակության անարժանիս իսկ
Անկորնչելի, անխաթար պահած՝
Փրկվածների հետ բաժնեկից դարձնես:
Երբ գանձարանից հորդ տաճարի
Կողոպտում էին արծաթն համորեն՝
Մասն հանելով և քեզ մատնողներին, անարգողներին՝
Կրկնակապենքի, կաշառքի համար,
Ուրացողներին այդ մոլեգնոտած՝
Մովաբի հանին հասած՝ վաղեմի
Պատուհասների օրինակով դու
Չվերածեցիր քարե արձանի.
Որ վրիպյալիս հաստատությունից,
Մատնվածիս մահվան՝ քո արյամբ փրկած՝
Հաստատուն վեմիդ վրա ամրացնես:
Օրհնյա՜լդ կրկին, օրհնյա՜լ վերստին,
Օրհնաբանյա՜լդ միշտ, ամեն ինչում՝
Հավիտյաններից հավիտյանս, ամեն:
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Արդ, թեպետև ինձ բարերարելու
համար շնորհած
Հիշյալ բազմակույտ պարգևներից քո
Քչերը այստեղ հիշատակվեցին,
Ո՜վ ամենագութ բարերար, գովյալ և ամենազոր,
Սակայն բոլորն էլ արքայազուն են,
Ինքնակալ իշխան, զորության որդի,
Վեհերի ծնունդ, սքանչելափառ,
Լուսանորոգ ու հրաշապատիվ,
Բարեհռչակված ի վեր ամբարձած հաղթ դրոշներով.
Գեղազարդված ու պսակապաճույճ,
Իրենց հետ մեկտեղ բերելով նաև
Անթիվ օրհնաբան, հեզ, բարեհամբույր,
Երջանիկ, խաղաղ, աստվածահաճո
Հրեշտակներ հենց այն նահանգներից,
Որոնց մասին և մաղթեց մարգարեն.
«Արթնացրո՜ւ, տե՜ր, զորությունը քո,
ե՛կ մեզ փրկելու»:
Սրանք կարող են մեղքերն հալածել,
Հալել կարկուտը հուսահատության,
Փախցնել անհետ ավելի սաստիկ,
Քան վերին գնդի առաջամարտիկ զորավարը քաջ՝
Գիշերավարին այն խավարասեր,
Նախաներհակին բարերար Աստծո:
Անհնարին է թվել անհամար շնորհները այն,
Որ անձրևեցին բարձրյալիդ կողմից
Տկար, թշնամի ու երախտամոռ ծառայիս վրա.
Իսկ եթե մեկը համարձակություն առնի խոսելու,
Ապա թողնելով իսկությունն համակ՝
Բազմաթիվներից քչերը ասել կկարողանա,
Դրանց համեմատ՝ մտաբերելով
Նյութն այն աոաջին, որից ստեղծվեց,
Որպես մի տկար ու նկուն՝ պարտված
Մեծ զորությունից՝ պիտի պապանձվի:
Բ
Թեպետ, արդարև, այդպես գրեցի
Եվ դարձյալ նույնը պիտի հաստատեմ
Ամենաստեղծիդ կատարելության
Եվ հողանյութիս թերի խակության
Ու բարիքներիդ իսպառ անարժան լինելու մասին,—
Բայց ամենալույս ու բազմազեղուն,
աննախանձ, գովյալ
Քո արարչության զորության հանդեպ
Խափանվում է և ներգործությունը սկզբնաչարի,
Որ ջանում է միշտ հուսահատությամբ
Սիրտս քարի պես կարծրացնելով՝ խոպան դարձնել,
Սպառելով այս աղբյուրներս զույգ,
Որոնք եդեմում իմ զգայական
Տնկարարն ինքը հենց բխեցրեց,
Որ ոռոգվելով նրանցով՝ ծաղկի
Իմ մեջ մշտապես կենսատունկ դրախտ
բարեգործության:
Ուստի չլինի՛, որ պատրանքներով
աղանդահնար,
Խորամանկությամբ նենգ ու չարարվեստ
Արտասուքներս ցամաքեցնելով՝
Զրկի վերստին ինձ վայելչական նախկին վիճակից:
Իսկ երբ երևա Աստվածն համբարձյալ
իր հրաշքներով՝
Խաղաղարար ու հաշտության միջնորդ
աստվածների մեջ,
Շնորհաց կտակն իր հետ բերելով,
Բախվելով նրան, ինչպես ժայռակոփ ամրակուռ լեռան,
Կցնդի ամեն մի խարդախություն, նենգություն, չարիք,
Ամեն փոքրոգի կարճամտություն՝
Հողի գուղձի կամ մի բուռ ջրի պես:
Գ
Կշտամբանքներս գալիս են, ավա՜ղ,
Ըստ Հոբի խոսքի, ոչ թե մարդկանցից,
Այլ ամենատես աչքերից վերին հրամանի քո,
Որի երկյուղից սոսկում եմ, դողում՝
Խղճով վարանած ու տագնապահար.
Եվ արդ, սրտաբեկ ապավինում եմ
Հույսիդ հաստատուն, կենդանի, անեղծ,
Որպեսզի նայես ինձ ողորմությամբ՝
Իբրև կորստյան դատապարտվածի,
Երբ ներկայանամ երկնավոր մեծիդ բարերարության
Իսպառ անպաշար, ձեռնունայն, դատարկ,
Երախտիքները անպատում փառքիդ
Բերելով ինձ հետ՝ քեզ հիշեցնեմ,
Քեզ, որ չես նիրհում մոռացմամբ տարված,
Ոչ էլ երբևէ գեթ մի ակնթարթ
Հեծեծանքներն ես անտեսում վշտի:
Վերացրո՛ւ ինձնից, աղաչում եմ քեզ,
Խաչովդ լուսավոր՝ խեղդը վտանգիս,
Հոգածությամբ քո՝ տխրություններս ամենավարան,
Փշե պսակովդ՝ բողբոջը մեղքի,
Գանահարությամբ՝ հարվածը մահու,
Ապտակի հիշմամբ՝ տանջանքն ամոթի,
Թքի անարգմամբ՝ գարշություններս ամբաստանելի,
Լեղու ճաշակմամբ՝ դառնությունն հոգուս:
Քոնն են այս բոլոր բարությունները,
Միածի՜ն որդի միակ Աստծո,
Որոնց համեմատ չարություններն իմ հիշատակելով՝
Քո ամենօրհնյալ անվանն եմ դիմում արդ
բարձրաղաղակ
Պաղատանքներով մտքիս ու հոգուս:
Նայի՛ր այս զղջման խոստովանության
Մեղապարտությամբ ամոթահարիս.
Սատակման որդուս ողորմիր՝ անմահ մահով մեռնելու.
Որպեսզի անթիվ մեղքերիս չափով՝
Ողորմությունդ բազմապատկվելով աոավելապես՝
Կրկին ու կրկին ավետարանվի,
Բարեհռչակված հնչի վեհորեն
Թե՛ երկնքում և թե՛ երկրի վրա.
Եվ քեզ, քո հոր հ սուրբ Հոգուդ հետ
փա՜ռք հավիտյանս, ամեն:
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Ինչպես նախընթաց մի դրվագի մեջ
Պատկերեցի ես գլխավորագույն
Մեղքերի խավար ծնունդները, որ
Մարմնի բնության օրենքներով են պայմանավորված,
Որոնք տիրեցին մահու ժառանգիս,
Այնպես էլ այժմ այստեղ, այս գլխում
Կհիշատակեմ քիչը շատերից,
Ինչպես անսահման ծովի ջրերից առած մի կաթիլ,
Հոգևոր կյանքի օրենքները այն,
Որ ազատում են լուսածիններին տեր Քրիստոսով:
Բ
Կայսերական են դրանք, արդարև.
Բազմած վեհապանծ գահերի վրա
Եվ շնորհների պաշարով լցված ու հարստացած.
Թագավորը՝ իր սիրելիներով,
Արքան՝ խմբերով իր վսեմաշուք,
Պսակավորն՝ իր իշխանների հետ,
Բարեհռչակվածն՝ իր համբավներով,
Հաղթողն՝ իր փողով, գովյալն՝ իր փառքով,
Զորավարը՝ իր մարտիկների հետ,
Փեսան՝ բոլորված պարավորներով,
Դշխոն՝ իր անբիծ օրիորդների մեջ,
Փեսավերը՝ իր հանդերձավորմամբ,
Ազատությունը՝ իր շնորհներով,
Օգնությունն՝ աջով, պահպանությունն՝
իր ձեռքով հոգածու,
Խոստումն՝ իր քավմամբ, պարգևն՝ իր զարդով,
Կենաց նշանը՝ իր ամրապնդմամբ,
Կնիքը՝ դրոշմով, ամպն՝ իր հովանիով,
Արվեստն՝ իր անճառ հրաշագործմամբ,
Հոգին՝ սրբությամբ, ուխտն՝ իր լրումով, խոսքն՝
իր կատարմամբ,
Զորությունը՝ իր հրամաններով,
Լվացարանն՝ իր սքանչագործմամբ,
Մանանան՝ անխառն անապակությամբ,
Կենդանի վեմը՝ իր վտակներով,
Հրեղեն սյունը՝ իր ճառագայթմամբ,
Որոտն՝ ազդումով,
Երկնային հույսը՝ իր փրկության հետ,
Օրհնության ծառն՝ իր պտղառատութամբ
Եվ բարունակը՝ իր բարիքներով:
Սակայն որպեսզի ամբողջն ասելու
ցանկությամբ տարված՝
Չվրիպեմ ես հանկարծ բոլորից՝
Արևի պայծառ լույսից այլայլված
Ու տկարացած, շաղված աչքի պես,
Հրաժարվում եմ շատը ասելուց,
Որպեսզի գոնե սակավին հասնեմ՝
Բավարարվելով ամենապիկար իմ կարողությամբ:
Գ
Բայց ավաղ՜ հավետ այստեղ իմ թշվառ
եղկելի հոգուն,
Զի խոսքերիս կարգն ստիպում է ինձ,
Որ ավետաբեր ձայնին խառնեմ և գուժկան աղաղակ.
Քանզի սրանց հետ, սրանց առընթեր
Գալիս են նաև արդարությունը՝ իր կշիռներով,
Վճիռն՝ հատուցմամբ,
Քննությունը՝ իր լույսով երկնային,
Ամբաստանությունն՝ իր լապտերներով,
Մերկացումը՝ իր խայտառակությամբ,
Հայտնությունը՝ իր ամոթանքներով,
Անապականն՝ իր վաստակների հետ,
Իսկ թյուրընթացն՝ իր պատիժներով լոկ:
Դ
Դարձյալ ու դարձյալ ո՜ղբ ինձ՝
կրկնակի թշվառ եղկելուս,
Քանզի անպատում բարկությամբ ահա
Գալիս հասնում են հասակիս հասկին
Մանգաղն՝ հնձելու,
Դատավորն հզոր՝ ատյան տանելու,
Սպառնացողը՝ դատապարտելու
Պատժիչ մտրակը՝ պատուհասելու,
Սպառազենը՝ վրեժխնդրության,
Իսկ հովվապետը ընտրության համար:
Եվ քանզի վերջին օրը հատուցման
Դատապարտյալիս պիտի դատի քո
Հենց այն խոսքը, որ ինձ հաղորդեցիր,
Նախընծայելով քաղցրությունը քո՝
Կանխի՛ր, բարեգո՜ւթ, ամենավարան
Երկյուղիս նվաղ հեծեծանքները
Եվ մխիթարի՛ր, բժշկի՛ր, քավի՛ր
Ու կենագործի՛ր նախկին օգնությամբ՝
Ընձեռելով ինձ օրհնյալ քո ձեռքով
Զորություն վերջին տանգապիս պահին։
Քեզ վայել է փառք ըստ ամենայնի
Հավիտյաններից հավիտյանս, ամեն:
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Քանզի նախնական կերպարանքը իմ
Չարի սադրանքով և իմ ծուլությամբ
Ձեռքից բաց թողած՝ իսպառ կորցրի,
Պիտի ցույց տամ և նմանությունն այն,
Որ արդի պատկերս ունի հնի հետ.
Թախծալի հոգուս ողորմ հեծությամբ
Համայն ազգերի բազմության առաջ
Հրապարակավ անաչառորեն խայտառակելով՝
Պիտի մեծաձայն ու բարձրաղաղակ բոլորը պատմեմ։
Բ
Մի մատյան եմ ես, մատյան շնչավոր,
Ըստ Եզեկիելի տեսիլքի, բարդված ներսից ու դրսից
Հառաչանքներով, ողբ ու վայերով,
Քաղաք՝ անպատվար ու անմահարձան,
Տուն՝ առանց ամուր դռնափակերի,
Աղ՝ տեսքով միայն և ոչ թե համով,
Ջուր՝ դառնալեղի, անպետք ըմպելու,
Գետին՝ անօգուտ երկրագործության,
Դաշտ՝ լքված, դարձած լոկ հեղեղավայր
ճահճախոտերի,
Անդաստան՝ խոպան ու տատասկաբեր,
Աստվածախնամ հող եմ անձնավոր,
Մշակված, սակայն, պատրանքով դևի,
Ձիթենի՝ ամուլ ու պտղակորույս,
Կտրատելու ծառ՝ գոս, անբարեբեր,
Կրկնամեռ խոսուն տունկ հուսակորույս,
Լիովին մարած անլույս մի կանթեղ։
Արդ, սրա նման պիտի վերստին
Կրկնեմ և բազում այլ ավաղումներ,
Այն, որ պահված են հեգիս՝ ամոթի
դաժան պատուհաս,
Ատամնակրճում ու անհատնում լաց՝ եղկելուս աչքին,
Անողոքելի հայրական ցասում՝ դառնացած որդուս,
Մեղսամած մարմնիս՝ աննորոգելի ապականություն,
Ախտավոր հոգուն չարիք գտնողիս՝ նոր
կշտամբանքներ,
Թշվառ գերյալիս՝ տագնապալից ու տարտամ
տվայտանք,
Որ պիտի հասնեն երկնային զորքից օրհասիս պահին,
Երբ հայտարարեն, թե պիտի այրվեմ
Որոմների չոր խրձերի նման
Եվ ազդարարեն ահարկու ձայնով հուսալքվածիս՝
«Անբուժելի ես»։
Գ
Ահա, արդարև, այն պոռնկուհի քնարահարի
Խեղկատակային երգերն են սրանք,
Որ թափառելով, կուրծքը ծեծելով,
Հնչեցնում էր նա մեծ ճարտարությամբ՝
Կսկծեցուցիչ ու աղիողորմ,
Ըստ առակավոր խոսքի Եսայու՝
Տյուրոսի մասին գրած պատգամում։
Եթե նա դիպվածն այդքան աննշան՝
Անցքն ապագայի, պատկերացնելով որպես մոտավոր՝
Գանգատվում էր դառն ավաղումներով, պես-պես,
բազմակերպ՝
Կաքավումներով կոծող կանանց պես,
Հապա ես՝ գերիս, որ սպասելով
Տիրոջ գալստյան, ստույգ, անվրեպ՝
Մնացի այսպես լրիվ անպատրաստ,
Որչա՞փ, ինչպիսի՞ վհատեցուցիչ ողբեր մրմնջամ։
Եթե վերհիշեմ ահավորությունն
այն դատաստանի,
Միայն վշտերս պիտի սաստկացնեմ.
Եթե փորձությունն իսկությամբ ցույց տամ,
Երկյուղս կաճի.
Եթե կատարվող տեսարանները ճշտիվ պատկերեմ,
Հատուցումներս պիտի մեծանան.
Քանզի նախապես այդ իմանալով՝
Գոնե ուշացած չապաշավեցի։
Բայց խնայի՛ր ինձ, գթա՜ծ, մարդասեր, հզոր, բարերար,
Ամենապարգև արքա՜Քրիստոս,
Օրհնաբանյա՜լդ հավիտյանս, ամեն։
Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Ո՜վ ամենակալ Աստված բարերար,
հաստիչ բոլորի,
Լսի՛ր վշտաձայն հառաչանքներիս տագնապախռով
Եվ ապագայի կասկածներից ու երկյուղից փրկի՛ր՝
Կարող զորությամբ ազատելով ինձ պարտքերից բոլոր,
Քանզի մեծությամբ, իմաստությամբ քո,
անբավ, անսահման,
Ամենայն բանի զորավոր ես դու
Եվ ամեն ինչի հնարներ ունես։
Բ
Ահա մտովին դիտելով հեռվից
Ապագա հանդեսն ահավորափայլ՝
Այստեղ իսկ կանխավ տեսնում եմ արդեն
Սրբերի հույսի ցերեկը պայծառ
Եվ պատժապարտիս պատուհասների օրը մառնամուտ,
Որից փախուստի ապավինություն
Լինել չի կարող ոչինչ և ոչ ոք.
Ո՛չ անդունդները խորախոր և ո՛չ վիհերն անհատակ,
Ո՛չ բարձունքները լեռների և ո՛չ այր ու քարանձավ,
Ո՛չ կարծրությունը ապառաժների,
Ո՛չ խոռոչ ու ծերպ, ո՛չ փոս ու փապար,
Ո՛չ սորսորները հեղեղատների, ո՛չ բավիղ ու խորշ,
Ո՛չ շտեմարան ու ամբարներ տան,
Ո՛չ սենյակների ինչ-որ թաքստոց,
Ո՛չ հովիտների ձոր, ծմակ ու գոգ,
Ո՛չ ծործորները անանցանելի,
Ո՛չ բլուրների շարքը թանձրախիտ,
Ո՛չ շունչն հողմերի, ո՛չ ծովերն անծայր,
Ո՛չ սահանքները հորձանուտների,
Ո՛չ եզերքների հեռավորություն,
Ո՛չ ողբերի ձայն, ո՛չ արցունքների առատ հեղեղներ.
Ո՛չ մատների դող, ձեռքի ամբարձում,
Ո՛չ շրթունքների անզոր պաղատանք։
Գ
Այս բոլոր սաստիկ անճողոպրելի
փորձություններից
Լոկ դու կարող ես փրկել, տե՜ր Հիսուս,
Եվ ամենամեղ հոգուս շնորհել հանգիստ ու անդորր,
Ուստի և նայի՛ր դու, որ քաղցր ես բոլորի հանդեպ,
Ինձ շրջափակող անզերծանելի այս վտանգներին։
Կենազեն խաչիդ սրով հաղթական
Կտրատի՛ր վարմիս ցանցերը բոլոր,
Որոնք ամենուստ պարապատել են
մահապարտ գերուս.
Տո՛ւր հանգստություն թյուր ընթացողիս
ոտներին երեր.
Բուժի՛ր հրատապ տոչորումը բորբ մահախեղդ սրտիս,
Վանի՛ր դիվային ու չարահնար խռովքս հանցավոր.
Չարի կենակցիս մթամած հոգու
Անձկությունն անհույս հալածի՛ր անհետ.
Ցրի՛ր բռնակալ մեղքիս ծխամած թանձրությունն
անլույս.
Ջնջի՛ր, կորցրո՛ւ զազիր, թխատիպ
Ախտը կրքերիս ապականարար։
Նորոգի՛ր մեծ ու հզորիդ անվան
Պաշտելի փառքի լուսապատկերը պայծառ՝ հոգուս մեջ,
Հզորացրո՛ւ փայլը շնորհիդ՝
Հողազանգվածիս դիմազարդելու,
Մտատեսությամբ օժտելու համար.
Սուրբ ճաճանչումով պարզի՛ր մեղսամած
Այս մռայլն ու ինձ վայելչազարդի՛ր,
Որ պատկերը քո երևա իմ մեջ,
Եվ աստվածային կենսատու անեղծ
Երկնավոր լույսով ծածկի՛ր եռադեմ էությանն անձիս։
Զի դու ես միայն օրհնյալ հորդ հետ՝
ի գովք սուրբ Հոգուդ՝
Հավիտյաններից հավիտյանս ամեն։