Նարեկ - Մկրտիչ Խերանյան

Բան ՁԱ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Աստվածածնի մաղթանքների հետ ընդունիր, ո՜վ բարեգութ,
Ե՛վ աղերսագին խնդրանքներն, ահա՛, անմահ, լուսակերպ հրեշտակների,
Որոնք ինձ համար մաքուր բերանով գոչում են անլուռ
Հանապազօրյա բարեխոսությամբ:
Բարի են նրանք բարերարիցդ միշտ բարեգործված,
Եվ ամենիշխան Էիդ հրամանով ստեղծված՝ հավետ անընդել չարին:
Նրանք բարձրյալիդ զորքերն են հզոր՝ խոսքիդ միշտ պատրաստ.
Սուրբ են ու մաքուր, անարատ, օրհնյալ,
Վայելուչ, հաղթող և անպարտելի, Ե
վ արագաշարժ՝ մտքի տեսության ընթացքի նման:

Բ

Բարեխոսներ են նրանք, մատակարար և խնամակալ,–
Աշխարհիս այգում արմատավորված
Եվ երեք երկար ու ձիգ տարիներ դատարկ մնացած,
(Որ հավերժական ժամանակն է պարունակում իր մեջ՝
Անցյալը, ներկան ու ապառնին),
Այն թզենու, որ պտղազուրկ էր, պաճուճված միայն սին սաղարթներով,
Որ ճիշտ պատկերն է թշվառ մարդկության:
Նրանք մեր շուրջը դեգերում են միշտ, կարեկցելով մեզ
Եվ ուզում են, որ լինենք բախտավոր.
Եվ կենդանությամբ հավիտենական՝ աղոթում են մեր փրկության համար,
Այս խոսքն ասելով՝ «Քո ձեռքի գործը մի՛ անտեսիր դու»:
Արդարև մերն է այս աղաչանքը,
Բարերար Աստծուդ կողմից մեզ համար՝ նրանց սահմանված.
Զի նրանք ստեղծված են խոսքով,
Իսկ մենք ձեռքով ենք ստեղծագործված:
Նրանք հատուցման ահավոր դատաստանին գալու են որպես վկաներ՝
Միածնիդ հետ՝ ճշմարտաբան դատախազներ լինելու երկրայիններիս հանցանքներին,
Եվ ահավորի ատյանի առաջ՝ իրավախնդիր՝
Հաշվետու պիտի լինեն մեզ համար.
Թեև այնտեղ էլ մեզ կարեկցելով՝
Հնչեցնեն պիտի իրենց մշտանվեր երգն հառաչաձայն.–
«Ողորմիր, ո՜վ Տեր, դո՛ւ ստեղծեցիր, դու մի՛ կորցնի»:

Գ

Արդ, անմահների գոհաբանության խնդրանքների հետ
Մեր հեծություններն էլ հոտոտիր,
Արարի՛չ ամենայնի,
Որ քո գթությամբ գերազանցում ես երկնայիններին ու երկրայիններիս,
Զի դու ես բարերարում թե՛ մեզ և թե՛ նրանց:
Եվ արդ, անախտներն այդ ահա՛,
Հրակերպներն հրաշատեսիլ, մաքուրներն անխառն,
Անմեղներն ու բոցեղենները, հոգեղեններն ու անհաղթները,
Շնորհիվ իրենց անարատ բարեզարդության,
Բարձր ազնվության ամենազարգացած առավելությամբ
Եվ գերափայլ ու ճոխ գիտությամբ,
Որպես ջերմեռանդ աստվածասիրության ինքնաբուն տապի
Անցուրտ ջերմությամբ ջեռուցանողներ,
Իրենց պես և մեր սառը սրտերի անբորբոք շիջումն են հրահրում հար,
Որպեսզի նրանք այրվեն անաղոտ՝
Մեծախորհուրդ սուրբ սեղանի վրա՝ այս խորանի մեջ,
Առանց նիրհելու և դանդաղելու, սպասելով միշտ
Ամենաստեղծիդ կեցուցիչ կամքի երանելի հրամաններին,
Աստծուն միացած անբաժանելի՝ քերովբեական առաքինությամբ:
Պետություններ են նրանք երկնավոր,
Եվ զինվորներ են ահավոր, անբիծ,
Երկնավոր Աստծուդ պաշտոնյաներն են ազատազնյա,
Լուսեղեն ամպիցդ շողերի ցոլքեր:

Դ

Ուստի հողեղեն մեղավորիս էլ մարդասիրաբար ողորմիր, Հիսո՛ւս,
Աղաչանքներովն իմ հրեշտակի, դարձնելով ինձ, Տե՛ր,
Դեպի քո բարի, լուսավոր ճամփան,
Որպեսզի հոգուս ավանդը, որի պաշտպանությունը նրա տեսչությանը վստահացար,
Որը նա քեզնից ընդունեց այստեղ, այս աշխարհում դեռ,
Ինձնով բերկրալից և ուրախ սրտով, քեզնից օրհնված,
Անմեղադրելի, խնդալից դեմքով ու կենսազվարթ՝
Քեզ՝ անհաս փառքով բարձր արքայիդ,
Հավերժ կենդանի հրեշտակներիդ ամենաուրախ
խրախճանքներում Ընծայաբերի, գովյա՜լ ողորմած:
Քեզ՝ անքննելուդ, Հոր և Հոգու հետ անհաս և անճառ
Վայելում են փառք, պատիվ, երկրպագություն հավիտյանս. ամեն:

Բան ՁԲ

Սրտի խորքերից խոսք Աստոծո հետ

Ա

Տե՜ր Աստված բարերար, բազմապարգև թագավոր,
Կենաց պատսպարան, լուսո կերպարան, լայն հանգստարան.
Որ մեղավորիս համար մարմնացար,
Անպատում գործեր կատարեցիր դու ու շատ հրաշքներ,
Մինչև հասցրիր կատարելության՝ մարդեղությունդ
Քո ամենալիր աստվածության հետ:

Բ

Արդ, հանուն երկնաստեղծ ձեռքովդ ձեռնադրված
Եվ քո Սուրբ Հոգով օծված սրբազան առաքյալների,–
Որոնց արժանի գովեստն ես արի մի այլ գրվածքում, ըստ կարողությանս²⁷⁰Ակնարկություն՝ «Ներբողյան գովեստի ասացյալ ի համորեն գունդս առաքելոցն երկոտասանի» իր ճառի, որը գրել է նախքան «Մատյան ողբերգութ.»:,
Քո փառքի համար, Տե՜ր ամենայնի,–
Ի՛նձ էլ ողորմես, հիշելով սերըդ, որին դու նրանց արժանացրիր:
Նրանցով ելքի շավիղ ցույց տուր ինձ դեպի երանությունը փափագելի:
Նրանց հովվության բարի ձայնը թող քաղցր հնչի ինձ, զերթ կենաց ողջույն:
Անեղծ փրկության հույսի մեջ ե՛ս էլ բաժին ունենամ՝ 
Կյանքի առաջնորդների հետ,
Պատվի այդ շնորհն առաջին անգամ ստացողների,
Փառավորյալ խմբերի, Բանական գետերի,
Բարձրաձայն ավետողների,
Պանծալի իշխանների, Լուսապայծառ թագով պճնվածների,
Զորավոր շնորհի անկապուտ զարդով պայծառացածների,
Տիրական լույսի զվարթարար յուղով կատարյալների հետ:

Գ

Եվ արդ, ո՜վ բարձրյալ Քրիստոս Աստված,
Մեծ պատվիրանիդ աշակերտների հետ,
Հարգելով նրանց աղոթքներն հաճո և ընդունելի,
Եվ արյունընծա, վաստականվեր ու քրտնակնդրուկ
Աղերսանքները նահատակությամբ ընտիր ճանաչված մարտիրոսների,
Որոնք մահացու և մշտաչարչար մարմնով իրենց,
Վտանգավոր և ամենակիր անդամներով,
Երկրավոր և հողազանգված բնությամբ
Բոլոր նյութեղեն գոյությունների ու տարրերի հետ կռիվ մղելով՝
Պսակվեցին, բարձրացան և կենդանացան հոգեպես,
Եվ արիաբար ելնելով երկրից, ըստ մարգարեի²⁷¹Եղիայի (Բ. Թագ. Բ. 11),
Դարձան ճշմարիտ վկաներ ամենափորձ մահվան,
Եվ աշխարհում իսկ նրանք նկատել կարողացան պարզ՝
Իմանալի, անտեսանելի ու ծածուկ,
Բայց և աներկբա հույսով տեսնվող բարիքներն ամեն.
Նրանք՝ աշակերտ և չարչարակից առաքյալներին,
Իրենց գործերով, կատարյալ լրմամբ նրանց հավասար՝
Պարում են հիմա խրախճանքներում, անսահմանափակ երանության մեջ,–
Ընդունիր և ի՛նձ, որպեսզի ես էլ նրանց պես ընդմիշտ
Հաստատվեմ քո մեջ անեղծ փրկությամբ:

Դ

Նրանց հետ, որոնք արյունով ներկված՝ անցան կրակի ու սրի միջով՝
Կան քեզ հետևող, Որդի՛դ Աստուծո, և սրբակենցաղ հայրեր մենակյաց,
Որոնք անպարտելի քաջությամբ և անպատիր զգաստությամբ
Արիաբար մարտնչելով դժնյա և գոոռոզ մարմնի բռնության դեմ,
Անմարմին Բելիարին հալածեցին.
Եվ աշխարհային կյանքի ասպարիզում, մշտամարտ մրցությամբ,
Առանց ծանրաբեռնվածության տաղտկության,
Լայնածավալ աշխարհի ալեծուփ ծովից
Թռցնելով թեթև հոգիներն իրենց մարմնի ծանր տապանակով՝
Նավահանգի՜ստն հասան կյանքի.
Եվ, որպես վերին վիճակի սիրահարներ, առանց հետինների վրա մտածելու²⁷²Փիլիպ. Գ. 13,
Հաղթանակի թագն իրենց գլուխը դրին համարձակորեն,
Պճնված իսկապես պայծառ ճոխությամբ:
Այդ սուրբ հայրերի աղոթքներով արժանավոր և խնդրանքներով նվիրական,
Նրանց հետ՝ քեզ մոտ ընդունիր նաև ինձ՝ մեղավորիս:

Ե

Արդ, վերոհիշյալ երջանիկների փառաբանական աղերսների հետ,
Որոնք ինձ համար են գոչում, բարձրյա՜լ, քեզ ի հաճություն,
Ահա ես էլ իմ անմաքուր խոսքերն եմ խառնում՝ այնպես,
Ինչպես քաղցրության հետ տրված դառնություն,
Կամ փուշ՝ փափկության հետ,
Տգեղություն՝ վայելչության հետ,
Տիղմ՝ գեղեցիկ մարգարտի հետ,
Կամ հող՝ զուտ ոսկու հետ,
Կամ անարժեք քարեր՝ պայծառ արծաթի հետ,
Բացասություն ճշմարտության հետ,
Կամ ատամնառու ավազ՝ հացի փափուկ զանգվածի հետ:
Արդ, լսիր, հզո՛ր, ձեռնհաս, գովյալ,
Նրանցը ինձ համար, իմը՝ նրանց,
Նրանց ի գովեստ, ինձ ի փրկություն՝ քո փառքի համար,
Ամենագութ, բարերար, օրհնյալ և երկայնամիտ,
Կարող, անքնին, անեղծ, անստեղծ և անճառելի,
Քոնն են պարգևներն ու շնորհները,
Դու ես սկիզբն ու պատճառը բոլոր բարությունների:
Չե՛ս դատապարտիչ, այլ ազատարար.
Չե՛ս դու կորուսիչ, այլ գտնող.
Չե՛ս մահացուցիչ, այլ ապրեցնող.
Չե՛ս տարագրիչ, այլ ժողովող.
Չե՛ս մատնիչ, այլ փրկող.
Չե՛ս ընկղմիչ, այլ վեր հանող.
Չե՛ս գլորիչ, այլ կանգնեցնող.
Չե՛ս անիծիչ, այլ օրհնող.
Չե՛ս վրիժառու, այլ ներող.
Չե՛ս թշվառացուցիչ, այլ մխիթարող.
Չե՛ս ջնջում դու, այլ գրում ես.
Չե՛ս սասանեցնում, այլ հաստատում.
Չե՛ս ոտնահարում, այլ սփոփում.
Չե՛ս հորինում դու պատճառներ մահվան, այլ հնարներ ես փնտրում կենաց.
Չե՛ս ձգտում սատակեցնելու, այլ՝ փրկելու ողորմածաբար:
Չե՛ս մոռանում այցելությունդ,
Չե՛ս լքում բարին.
Չե՛ս արգելում գթությունդ.
Չե՛ս տալիս վճիռ կորստյան, այլ ազատության կտակ:
Չե՛ս թշնամանվում առատաձեռնությանդ համար,
Եվ շնորհներիդ համար չես բամբասվում.
Չե՛ս հայհոյվում պարգևներիդ համար,
Եվ ձրի ընծաներիդ համար չես նախատվում.
Չես անգոսնվում երկայնամտությանդ համար,
Եվ ներելուդ համար չես պարսավվում.
Չես բանսարկվում բարությանդ համար,
Եվ քաղցրությանդ համար չես անպատվվում.
Չես արհամարհվում հեզությանդ համար:
Եվ սրանց համար ոչ թե տրտունջներ,
Այլ անլռելի գոհաբանություններ են առաքվում քեզ:
Վերցրու մեղքերս, հզո՛ր.
Լուծիր անեծքներս, օրհնյա՜լ.
Քավիր պարտքերս, ողորմա՛ծ.
Ջնջիր հանցանքներս, գթա՛ծ.
Օգնիր ինձ մատովդ, և իսկույն պիտի լինեմ կատարյալ.
Ի՞նչ կա քեզ համար, Տե՛ր իմ, սրանցից ավելի դյուրին,
Եվ մեղապարտիս համար ավելի կարևորագույն:
Ուստի քո ստեղծած պատկերիս վրա, ո՜վ բարեխնամ,
Կենդանագրի՛ր դու նորոգող դարձյալ և լուսավորող,
Մաքրագործ շնորհիդ փչումն շնչի,
Բազմամեղ հոգին իմ պաշտպանելով:

Զ

Մի՛ արագացնի, ողորմա՜ծ, կարճ ժամանակում, օրս տարաժամ,
Որ չլինի թե անպաշար ու ձեռնունայն ընկնեմ ես երկար ու անվերջ ճամփա.
Մի՛ տար ինձ բաժակ դառնությամբ լեցուն՝ ծարաված ժամին.
Մի՛ փակիր իմ դեմ հաջողությունը հոգևոր օգտիս,
Եվ հանկարծադեպ ասպատակների նման ահավոր՝
Թող չպատահի մահվան գիշերն ինձ.
Տապը տոթակեզ, անպատրաստ պահին, թող չկտրատի արմատներս ու չչորացնի,
Ոչ էլ լուսնական դիպվածները թող վրաս հասնելով՝ գաղտնի վնասեն.
Թող իմ մեջ մեղքի սառույց չպահվի,
Ոչ էլ աշխարհիկ կյանքի ուղխերի հոսանքները ինձ ողողեն, տանեն,
Թող որ հանգիստն ինձ մահ չբերի,
Եվ ոչ էլ նինջը սատակման առաջնորդի.
Թող քունն ինձ կորստյան պատճառ չլինի,
Եվ ոչ էլ նիրհը ապականություն առաջ բերի.
Թող որ վախճանը անպատեհ ժամի չարշավի
վրաս, Եվ ոչ էլ շունչս վեր բարձրանալիս՝ ցած ընկնի ինչ-որ արգելքի առած:

Է

Դո՛ւ ես Տեր, դո՛ւ գթած, դո՛ւ բարերար,
Դո՛ւ երկայնամիտ, դո՛ւ ամենակարող,
Դո՛ւ անճառորեն զորավոր՝ ամեն անհուսության,
Քավելու, փրկելու, կենագործելու,
Լուսավորելու և վերստին ամրացնելու,
Գազանների գիշատիչ
ժանիքներից կամ վիշապների ատամներից ի կյանս կորզելու,
Խոր անդունդներից բերկրալից լույսին բերելու,
Եվ մեղքի հորձանքներում խեղդվելուց ազատելով՝
Երջանիկ արդարների հետ փառքով բազմեցնելու:
Ամենայն հոգի ակնկալու հույսով քեզ է սպասում՝ կարոտ քո շնորհին,
Թե՛ երկնայինները և թե՛ երկրավորները,
Թե՛ մեղքով ընկածները և թե՛ արդարությամբ ոտքի ելածները,
Թե՛ տեր, թե՛ ծառա, թե՛ տիրուհի և թե՛ աղախին.
Եվ քո ձեռքումն է բոլորի կենդանական շունչը:
Եվ քեզ՝ Հոր և Սուրբ Հոգու հետ՝ փա՜ռք հավիտյանս. ամեն:

Բան ՁԳ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Բարձրյալ անքնին, զորություն ահեղ, Տեր արարածոց,
Թագավոր երկնի, ստեղծիչ հրեշտակաց, մտքի գոյարան,
Հաստիչ հրեղենների, հոգիների բարի պետ,
Ապավինության աջ, հանգստավետ անդորրություն,
Լուսալիր տեսություն, պայծառություն բերկրալից,
Երանության ճամփա, կեդանության պատճառ,
Բանականության առիթ,
Անվտանգ փրկություն, Առաջնորդ խաղաղության,
Պարիսպ ամրության, պահպանության պատվար,
Ցանկապատ բոցեղեն՝ մեծագույն օրհնություն²⁷³Զաք. Բ. 5,
Անոխակալության սահման,
Այս ողբերգության մատյանում գրված խոսքերովն իմ խոստովանական՝
Մարդկային ազգի մեր թշնամիներին նույնպես բարությամբ հիշիր,
Եվ տո՛ւր կատարյալ քավություն նրանց և ողորմություն:
Մի՛ բարկանար, Տեր, դու նրանց վրա, որպես սրբերին բամբասողների,
Դեպ ինձ ունեցած մեծ սիրույդ համար և իմ պատճառով,
Այլ իբրև չարեր կշտամբողների և իրավաբար նախատողների՝
Ների՛ր նրանց հանցանքները:
Թե՛ ես, թե՛ նրանք եթե միասին ելնենք քո առաջ, ով արդարադատ,
Գուցե և ոմանց մեղքերը մեր դեմ շա՜տ սակավ լինեն
Եվ բամբասանքները՝ իրավացի.
Իսկ իմ՝ դեպի քեզ, ամենապարգև, ուխտազանցության օրինակները
Բազում են, անթիվ և անկշռելի:

Բ

Արդ, նայելով, Տեր, անարգիս վրա, հիշի՛ր մեծությունդ.
Եվ երբ քեզանից բարիք խնդրեմ ես իմ ատողներին,
Դու նրանց համար, որ քոնն են դարձյալ, ըստ քո մեծության,
Հրաշապես անճառ բարիքնե՛ր գործիր:
Չսատակեցնես ինձ խայթողներին, այլ ուղղի՛ր
նրանց, Գջլելով խոտան բարքերն երկրային,
Բարիներն արմատացնես դու թե՛ իմ և թե՛ նրանց մեջ:
Մանավանդ որ դու լույս ես ու հույս, Իսկ ես խավար ու խենթ.
Դու ի բնե բարի ու գովելի,
Իսկ ես՝ չար համակ ու ապիկար, Դու Տեր համորեն երկնի և երկրի,
Իսկ ես չեմ իշխում շնչիս և հոգուս
Դու բարձրյալ ազատ՝ կարիքներից զերծ,
Իսկ ես ենթակա տաժանքի, վշտի.
Դու վեր երկնային կրքերից բոլոր,
Իսկ ես կավ անարգ ու գարշելի.
Դու հար կմնաս անհասանելի բարձրության վրա, ըստ մարգարեի,
Իսկ ես, ըստ նույնի, կկորչեմ ընդմիշտ.
Քո մեջ նենգություն կամ խավար չկա,
Իսկ ես, որ ավանդն իմ չպահեցի, այդ բոլորն էլ եմ:
Հանի՛ր ինձ բանտից, արձակի՛ր կապանքներից,
Պոկի՛ր ինձ պրկող իմ շղթաներից, Փրկի՛ր խեղդվելուց,
Ազատի՛ր տագնապներից, քանդի՛ր երկաթներից,
Հա՛ն ինձ պաշարումներից, դուրս բեր երկմտությունից,
Հանգստացրու նեղություններից.
Փարատիր վշտերս, սփոփիր տխրություններս,
Հանդարտեցրու խռովություններս,
Ամոքիր լացս, ցրիր հեծություններս,
Հեռացրու ինձ իմ ողբերից ու կազդուրիր լալուց,
Աստվա՛ծ ողորմության և պարգևատու քաղցրության,
Հզորիդ արյան գնով փրկվածիս անտես առնելով՝ զուր մի՛ կորցնիր.
Կանգնեցրո՛ւ դու ինձ, որ բազմավտանգ հիվանդությունից մահվան ա՜փն եմ հասել:

Գ

Ահա՛ բարդվեցին և կուտակվեցին ընդունայն անցած տարիներն իմ ողջ
Ա՛յն օրից, երբ որ աշխարհ եկա ես, որպես անպիտան,
Դեռ անդաստանից իմ մոր արգանդի՝ մեղքերի դժնիկ փշեր ծլեցնելով.
Մի՛ լինիր ինձ խայթոց խոցոտիչ,
Ինչպես որ եղար Հուդայի տոհմին և կամ Եփրեմի զավակի համար²⁷⁴Ովսեե Ե. 12:
Եվ քանզի հոգուս մեջ բարեսերմ ցորենի փոխարեն
Խայթող, թունավոր ու թմրեցուցիչ խոտեր բուսցրի ու տնկեցի ես,–
Ըստ գրոց խոսքի՝ Ավետարանից էլ առաջ ասված,–
Ինչպե՞ս չկոչեմ անձն իմ գարշելի դաշտ ու անդաստան՝
Խեղդված՝ մեղքերի անիծաբեր փշերով:
Արդարություն չսերմանեցի ես, ըստ Ովսեի,
Էլ ինչպե՞ս պիտի հնձեմ կենաց բերքն ու այն
հավաքեմ, Մաքուր իմ հոգու կուսական ստինքները թառամեցին,
Ինչպես որ մարգարեն Իսրայելի համար է
ասում, Բայց դու կարող ես, Տեր, նրանց կրկին նախկին տեսքը տալ:
Հուդայի մոլի բարքի համաձայն
Ընդարձակեցի կամքիս մահիճը հոմանի դևերի համար²⁷⁵Եսայի ԾԷ. 8.
Քո ձեռքն է դարձյալ ամփոփել այն, Տե՛ր, նույն զգաստությամբ:
Եթե մարմնապես կցորդությունը տեսնողի հետ պոռնիկին դարձրեց անբիծ, անարատ²⁷⁶Ովսեե Ա. գլուխ,
Իսկ դու, փրկությո՛ւն, միանալով ինձ հոգեպես՝ կրկի՛ն կմաքրագործես:
Եթե արեգակն այս անկենդան,
Որ ստեղծել ես դու մատակարար մեր երկրի համար,
Ցամաքեցնում է ճահիճների ցեխն ու խակ պտուղներ է հասցնում,
Իսկ դու ստեղծի՛չդ ամենայնի, Հոգիդ Աստուծո,
Ո՜րքան ավելի պիտի կարենաս չարիքների
տիղմն աղտեղի Եվ մեր մեղքերի աղծապիղծ թարախն իսկույն սպառել:
Դրա համար է, որ ես խոսքերիս կարգին շտապեցի
Թշնամիներիս համար նույնպես բարին հայցել քեզանից,
Որպեսզի մահապարտությամբ հեռացված հանցավորիս
Չգցե՛ս հզորիդ ամենախնամ աչքից, օրհնյա՜լ գթություն:
Արդ, կենագործիր ամենամեղիս՝ մարմնիս անդամներով, հոգուս բնության հետ,
Որպեսզի ես միշտ քեզ վրա խորհեմ:
Բարեգործներին բարիք խնդրելը օրենք է բնության,
Եվ մենք այդ բանը անում ենք կամքով մեր անբռնադատ:
Քանզի արդարև այդ մի պատվերդ կարող է ամեն հասակ կատարել,
Իսկ երկրորդի գործադրումը նույն սիրով հոգատար՝
Նշանակում է նմանվել Աստծուդ:
Այդ իսկ պատճառով գերադասեցի թշնամիներիս բարիք ցանկանալ,
Քան երախտավոր բարերարներիս համար աղերսել:

Դ

Եվ արդ, մեկի տեղ կրկնակի անգամ հիշիր դու նրանց,
Որոնք անարժանիս քո բարձրագույն անունով ընդունեցին.
Եվ տուր դու նրանց, Տե՜ր ամենառատ, բարերար և անոխակալ,
Վարձը արդարի և մարգարեի²⁷⁷Մատթ. Ժ. 41,
Թեպետև զուրկ եմ ես բոլորովին արժանիքներից,
Բայց նրանք ըստ իրենց հավատքի և հուսալիր ակնկալության,
Ողջամիտ կամքով են նայում ինձ պես պատժապարտ գերուս,
Որպես թե հոգուս փակ պահարանում կեցուցիչ մասունքդ ունենամ լրիվ:
Եվ դու անսահման գթությամբ մոտենալով մեղավորիս,–
Որ անկարող է պահվել քո տեսողությունից
Եվ կամ խույս տալ կշեռքից ուղիղ, անխաբելի,– 
Մաքրե՜ս, որպեսզի չխայտառակվեմ մեծ դատաստանում:
Եվ ինչպես որ ինձ ուզում են պատվել վայելուչ շուքով սիրելիներդ քո անվան համար, Կրոնավորի զգեստիս բարեձևությանը նայելով,
Անգիտակ գաղտնի իմ արատներին՝ երանի են տալիս եղկելուս,- 
Դո՛ւ էլ, հնարավո՜ր, ամենապարգև, օրհնյալ
մարդասեր, Ողորմո՜ղդ բոլոր արարածներին հավասարապես,
Ամենաթշվառիս հեծության համար հաշտվիր
նրանց հետ, ըստ իրենց հավատքի,
Ընծայիր նրանց, տուր որպես պարգև մեծությունդ անեղծ
Եվ քո պսակը հավերժ անթառամ՝
Ամեն ինչ քննող ու պարզաբանող մեծ դատաստանի վերջին օրն ահեղ:

Ե

Ահատնում ու անվատնելի գանձերի մեծ ու փրկարար
Գրավականն ես դու ստրուկիս համար ու սովյալիս,
Եվ մենք այդ գանձերն հոգուդ երկնքի ի գործ դնելով՝ հարստանում ենք խոսքիդ համաձայն²⁷⁸Ղուկ. ԺԹ. 13:
Տեղ սահմանիր ինձ հանդարտ ջրի մոտ²⁷⁹Սաղմ. ԻԳ. 2,
Ամրացրո՛ւ իմ մեջ, անփոփո՜խ, հաստատուն վստահություն.
Կարգիր ինձ համար, օրհնաբանվա՛ծ, անկասկածելի հույսի ամրություն.
Տուր ինձ, ամենախնա՛մ, անաչառ պաշտպանություն,
Սասանյալիս՝ բարի անդորրություն,
Տարակուսյալիս՝ լուսո ապավինություն,
Ողբալուս՝ մեծ երջանկություն,
Վհատյալիս՝ կենաց օգնություն,
Լքյալիս՝ հաստատուն օժանդակություն,
Նահանջածիս՝ անսայթաք վերընթացություն:
Զի քոնն են բոլորն, ու դու ես տվիչն ամենայնի.
Եվ քո ձեռքով է բաշխվում այն ամենն, ինչ անհրաժեշտ է մեր կյանքի համար:

Բան ՁԴ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Երկնավո՛ր արքա, բարձրյալ թագավոր,
Տե՜ր դու բոլորի և ամենքի հույս,
Արարիչ տեսանելիների և հոգեղենների հաստիչ,
Պատճառ եղածների և կազմող լինելիների,
Տվիչ լույսի, առիթ առավոտի, պատրաստիչ վաղվա,
Երևացնո՛ղ երեկոյի, հորինող խավարի,
Արվեստավոր բարեհնար, իմաստության գործիչ,
Քավարան օրհնյալ, հալիչ մեղքերի, հալածիչ ցավերի,
Լուծիչ դառնության, պահպանարան հանգստի,
Հնարիչ նիրհի, կարգավորիչ քնի, պարգևիչ նինջի,
Կարգավորիչ շնչառության, զգայության տևողություն,
Ցրիչ ցնորքների, բարեկարգիչ անուրջների, փոխարկող զարհուրանքի,
Փոփոխիչ տխրություն, խափանիչ խայթումների,
Կասկածների փարատիչ, ծփանքների հանդարտիչ,
Ահաբեկություն խարդախների, դևերի հարվածիչ,
Ախտերի փախուցիչ և ընկղմիչ գայթակղությունների:

Բ

Պաշտպանի՛ր ձեռքովդ երկնաստեղծ,
Զորացրո՛ւ աջովդ բարձրացած,
Ամփոփի՛ր թևերովդ ամենակալ,
Ծածկի՛ր խնամքովդ աստվածային,
Ամրացրո՛ւ վերնայիններիդ վերակացությամբ,
Շուրջանակի պարսպիր անմահներիդ գումարտակներով,
Ընդդիմամարտին իմ վանիր զվարթուններիդ զինվորներով,
Պատսպարի՛ր սասանյալիս Աստվածածնիդ մաղթանքներով,
Անդրանիկներիդ բանակներն ինձ բարի պահապան կարգիր:
Բաց արա աչքերիս հետ նաև տեսանելիքները մտքիս,
Զգաստացրու շնչիս հետ նաև դանդաղությունը ծանրաբեռն իմ կրքերի,
Վերացրու թանձրամած հիմարությունն իմ զգայարանքների, Տե՛ր,
Վերցրու թանձրությունն իմ ծածկույթի²⁸⁰Մարմնի, միա՛կ բարեգործ:
Լույսը բացվելիս՝ ողորմությունդ էլ ծագիր ինձ վրա,
Եվ արևի հետ՝ քո արդարության արեգակը թող մտնի սիրտս նեղ.
Փառքիդ ճառագայթը մտքիս խորհրդարանում թող ջահավորվի.
Եվ խաչակնքումը խաչիդ՝ մարմնիս և հոգուս մեջ թող տարածվի՜ համասփյուռ:
Քեզ եմ հանձնում այսօր քո հորինած տաղավարը՝
Այնտեղ բնակվող պահապան հոգուս հետ միասին.
Զի դու ես Աստված անքնին,
Ամենակարողդ ամենքի համար և ամեն բանում բովանդակապես,
Օրհնյա՜լ հավիտյանս. ամեն:

Բան ՁԵ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Եվ քանզի զվարթ արթնությունը մեր նինջ ես համարում,
Իսկ լռությունը խոր թմրության մեջ՝ ի քեզ ունեցած
Ուղիղ հավատքի համար՝ աչքերի ակնթարթ բացություն,–
Ուստի հոգուդ իմաստությամբ ուղղի՛ր հաջողվածքն իմ ձեռնարկածի,
Որի համար ահա աղոթում եմ ես մաղթանքներիս հեծեծագին ձայնով:
Զորացրու ինձ, Տե՛ր, ճգնավորական բարենպատակ իմ վաստակի մեջ,
Կարեկից եղիր իմ տկարությանն ու թեթևացրու սկիզբն աշխատանքիս:
Արագացրու առաջադրված այս ձեռակերտս, մշտապե՜ս կարող,
Դյուրացրու նրա ընթացքը դեպի ավարտում լրիվ:
Բերկրությամբ հասցրու ինձ գործի վախճանին,
Արա՛ այնպես, որ ժամանակին հասնեմ նպատակիս,
Ուղեկից եղիր իմ ճանապարհին,
Բարձր թռիչքով դեպի օգտակարն ինձ շտապեցրու,
Աջ կողմս կանգնիր ամենածանր վտանգի դեպքում,
Լսեցրու ձայնդ անձկությանս պահին,
Կորստյան ժամին ձեռքովդ փրկիր,
Ներգործիր մատովդ, երբ որ նեղն ընկնեմ.
Հարթիր արգելքներն ամենաչար խափանման,
Հոգեղենիդ առաքմամբ, ինչպես Ամբակումին, ի՛նձ էլ ճար արա,
Խոսք շնորհիր ինձ ատյանում, կանգնած՝ բազմության առաջ,
Իմաստություն դիր իմ մեջ, երբ դեմ-հանդիման կանգնեմ քննության:
Կամքիդ ամպով հովանի եղիր ինձ հրաշապես,
Ու հանդարտեցրու քո կենաց փայտով մրրիկն
իմ ծովի, Սանձիր երկրային կենցաղի պատկերը քո հրամանով.
Զի եթե դու, Տե՛ր, ողոմությունդ կամենաս ցույց տալ,
Կոհակներն այդ լույծ կարծր կլինեն ավելի, քան քար,
Իսկ եթե զլանաս խնամքդ ցամաքում՝
Ամուր գետինը, որպես անկայուն, փուլ կգա իսկույն մեր ոտքերի տակ:

Բ

Ընդունի՛ր, Հիսուս, ձեռնարկությունն այս պաղատանքներիս՝ քեզ ի հաճություն,
Եվ ամենակասկածելի սայթաքումն իմ փոխարկիր մեծ վստահության:
Ինչպես ջրհեղեղի ամենակործան դարում,
Ովքեր գետնի հարթ տարածության վրա ապրում էին անհոգ, առանց երկյուղի,
Ողորմությունիցդ զուրկ մնալով՝ կորստյան մատնվեցին.
Իսկ հովանավոր լաստի երերուն հատակի վրա
Գթածիդ անվամբ ապավինվածներ պահպանվեցին,-
Այդպես, նրանց հետ և ինձ մշտերեր աղաչավորիս
Մարդասիրաբար ազատիր և տար դեպի խաղաղ նավահանգիստ:
Հոգևոր շահի վարձն ինձ հետ բերելով,
Եվ իմ բազմաթիվ և ստորաքարշ մեղքերս թողած,
Քո առակավոր խոսքի համաձայն, քեզ եմ գալիս, Տե՛ր,
Միանալով քեզ հավերժ անբաժան, օրհնյա՜լդ համակ:
Եվ կցորդելով այս մաղթանքներին հոգեղեններն ամենամաքուր
Մարտիրոսների հետ այն հողեղեն, որոնք փորձվեցին հրով ու ջրով,
Եվ մեր փոխարեն խնդրեցին քեզ այս աշխարհից ելնելիս,
Եվ մեզ հիշատակ թողին օգտակար,–
Մեզ ձայնակցելով, միայն ասեն՝ թող լինի՛, լինի՛:

Բան ՁԶ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Բազմազանորեն շարահյուսված այս հառաչագին ու տխրաթախիծ ողբերի փոխարեն
Ողորմի՛ր բոլոր հոգիներին դու, թագավո՛ր գովյալ և երկայնամիտ,
Եվ առավել ևս նրանց, որ չունեն կենաց փրկության ակնկալություն,
Ինչպես և նրանց, որոնք ննջեցին ի մահ անպատրաստ՝ յուղի պակասից հանգած լապտերով:
Ուստի և հիշի՛ր, Տեր իմ գթառատ, և այդ պատճառով տուր ինձ իրավունք,
Թե ի փառս ահավոր և սքանչելի մեծիդ՝
Մարդու կազմվածքը բաղադրեցիր դու իրար հակառակ տարբեր տարրերով՝
Մեկը ծանր և մյուսը թեթև, մեկը սառն և մյուսը ջերմ,
Որպեսզի մենք այդ ներհակություններն հարթ պահելով միշտ՝
Նրանց համերաշխ հավասարությամբ կոչվենք արդար:
Եվ այսպես, առաքինաբար, երբ հոգու հետ բարձրանանք,
Չմոռանանք և մեր խոնարհությունը կավի վերաբերմամբ
Եվ ընդունենք պսակ ճգնավորական:
Եվ սակայն, ուխտազանց եղանք այս կանոնի դեմ,
Զիջելով կառուցվածքին մեր հողեղեն՝ անասնորեն սողալով կպանք երկրին՝
Մեկն իր ախտերով, մեկն անգթությամբ,
Մյուսն ամենաբաղձ կերակուրների իր մոլությունով,
Որպես մշտաբույծ գազան շարունակ կապված մնալով մեր բնության հետ:
Պատահում է մերթ, որ մեկը այդ չորս տարրերից մեր մեջ,
Անողոքելի, անզուսպ սլացքով ոստնելով ի դուրս,
Ամբարտավանում է վայրենապես:
Եվ այսպես եթե տաքանանք մենք քո սիրո ջերմությամբ,
Մեր մեջ գտնվող բոցի նշխարով,
Ցուրտը առընթեր և կենակից նրան՝ կասեցնելով այն, ընդմիջում է բարուն:
Եթե էությամբ հրեշտակային օդաճեմ դեպի քեզ թևել ուզենք,
Այս առաջնաստեղծ հողեղեն նյութի ծանրությունը հոծ
Մեզ քաշելով՝ կխափանի մեր թռիչքը իսկույն:

Բ

Արդ, ամեն կողմից պարտված ու լքված,
Որպես ապիկար, հաշմված՝ մերժվեցի, կորա, քշվեցի.
Եվ մաշված իսպառ բազում մեղքերից ի մահ գլորվեցի.
Որի համար էլ պարգևներից զուրկ՝ ողորմության կողմն եմ նայում,
Եվ ամոթահար երեսով ե՛ս էլ, որ տեր եմ ամեն տեսակ մեղքերի,
Աղերսում եմ քեզ բոլոր կենդանի մեռյալների հետ,
Զի կարող ես միշտ մի հնար անել ինձ նման մեռած ու կորածներին.
Ամեն ինչի մեջ զորավոր ես դու.
Եվ մանավանդ որ կարենալուդ հետ՝ և՛ կամենալն է քեզ ախորժելի:

Գ

Եվ արդ բարգավաճ ու կենսանորոգ շնորհներն այս երկու,–
Կամենալն ու կարենալը իրար մոտ գալով,
Կվերանա անհույս վհատությունը բոլոր մեղավորների
Եվ կգա այնժամ, կհասնի շուտով հոգիներ բուժող
Քո հրամանի լույսն ավետավոր, Տե՜ր ամենայնի,
Օրհնյալ հավիտյանս. ամեն:

Բան ՁԷ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Եվ ահա, քանզի այս ողբերգության կտակը համեստ հասել է իր ավարտին,
Արա՛ այնպես, Տե՜ր, որ ինքնանախատ կշտամբանքների այս խոսքերիս հետ
Վերջ գտնեն նաև ու դադար առնեն սովորություններն իմ չար:
Դու ինքդ հուսադրեցիր դատապարտյալիս, ասելով՝
«Հայրս չի ուզում, որ կորչի մեկն իսկ այս փոքրիկներից»,
Եվ դարձյալ, թե՝ «Հորս կամքն է, որ չկորցնեմ բոլոր ինձ հանձնվածներին»:

Բ

Ահա՛ օրհնված ես դու գթության մեջ,
Բարեբանված միշտ՝ քաղցրության մեջ,
Խոստովանված՝ երկայնամտության մեջ,
Եվ ճանաչված ես այցելության մեջ.
Քարոզված Տեր ես դու փրկության մեջ,
Եվ ներբողված ես առատության մեջ,
Պատվված ես պաշտպանության մեջ,
Փառավորված ես փրկության մեջ,
Երկրպագված՝ անբավ բարձրության մեջ,
Պաշտված ես անքննության մեջ,
Գովյա՜լդ միակ՝ հաղթության մեջ,
Հռչակված՝ հզորության մեջ,
Խնկավորված ես ողորմության մեջ,
Համբուրված՝ անճառ հեզության մեջ,
Ճաշակված ես դու խոնարհության մեջ:
Եվ քեզ հետ նաև ծնողդ երկնավոր՝
Աստված բոլորի մխիթարության,
Ընդ որում և Սուրբ ու Բարի Հոգիդ,
Դու, որ սահմանեցիր չանտեսել ընկած գրաստը թշնամու
Եվ անբանությամբ սայթաքած մարդուն:
Հզորիդ ինձ ցույց տված երախտիքներն ու առաքինությունը մեծիդ՝
Փառաբանողներն անվերջ անդադար տոնում
են բարձրում, Որոնց հետ, ուշադրությանդ արժանացնելով և այս ձայնն աղերսական՝
Ընդունե՜ս այն դու մարտիրոսների պաղատանքներով,
Իբրև հաճելի և անուշ բուրմունք,
Եվ այս հաշտարար խոսքի փրկանքով՝
Պարտքերը նախնյաց և աներևույթ վերքերը բոլոր,
Հոգին ու մարմինը մահացնող միջիններով ու վերջիններով,
Ներքիններն ու արտաքինները, դրոշմներն ու բիծերը²⁸¹Միջին՝ ներկա, վերջին՝ ապագա, ներքին՝ հոգեկան, արտաքին՝ մարմնական և մյուսները:
Եվ հատվածների խարանները ողջ բժշկիր, ամենակարո՛ղ,
Ողորմությանդ դեղերով ջնջելով ու մաքրելով
Բազմապիսի խայթվածքների հետքերը ամեն,
Որոնք քեզ համար հաճելիների հետ նմանապես
Ցույց կտան նաև գարշելիները մեր բնության մեջ:

Գ

Եվ եթե հասնեմ խորին ծերության քո առաջնորդությամբ՝ մահվան արժանիս,
Մի՛ լքիր ինձ տկարությանս մեջ և մի՛ անարգիր մազերս սպիտակ,
Մի՛ կորացնիր կործանվածին և կքյալին մի իջեցնի,
Մի՛ ցած բերի խոնարհվածին և առկայծյալին հողմի շնչին մի՛ մատնիր,
Մի՛ բաց թողնի դեդևողին և մի՛ մրսածին՝ անվերարկու
Թող չմնա տագնապյալն անդարման, ոչ էլ խարխլված տունը՝ անխնամ.
Թող չանպատվվի պատկերն հնացած, և պարարտությունը չանհամանա.
Թող որ չանարգվի շուքը շնորհի, և հնությունը չքամահրվի,
Թող չալեկոծվի հոգուս նավն, ու հույսի երկարությունը չկտրվի,
Թող ուղղալարը չխզվի, ու չխանգարվի հիշողությունը,
Թող չքայքայվի մարմնի կազմությունն, ու բարձրացող թևերը չփետտվեն,
Զվարթ գեղեցկությունը չտգեղանա, չքաղվի պայծառ ճաճանչը շողի,
Պատուհաններն աչքերիս չփակվեն և ոչ էլ նրանց լույսը խափանվի,
Թող չընկնի պատկերը խոսուն:
Աղաչում եմ քեզ, բարեգո՛ւթ, ու պաղատում եմ բոլոր սրբերով,
Լսիր այս ամենն իսկ հիմիկվանից, որպեսզի վերջում չմոռանաս:
Դու եղար ինձ առաջնորդ և ազատարար, ըստ սաղմոսողի,
Հանիր նաև ինձ Երգողի հետ, Տե՜ր, կասկածանքներից ու վարանքներից,
Որոնցից սաստիկ վախենում եմ ես:
Թեև արժանի չեմ սովորական կերակուրն անգամ ստանալու քեզանից որպես վարձք,
Բայց դու սովոր ես և կարող նույնպես ապերախտների՛ն էլ բարեգործել,
Քոնն են ամենայն բարիքներն անճառ ու զարմանալի
Հրաշագործդ միայն՝ կատարյալ երկայնամտությամբ:
Օրհնյա՜լ ես դու Հոր և Սուրբ Հոգուդ հետ հավիտյանս. ամեն:

Բան ՁԸ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Եվ ահավասիկ, կոտրված հոգով, սաստիկ հուսահատ,
Խորտակված սրտով առջևդ եմ թափում ջուրը իմ կամքի, կաթիլն արցունքի,
Հիշեցնելով արեմաթացի Սամուել մարգարեին²⁸²Ա. Թագ. Է. 6,
Որ առնելով ջուրն սկավառակից՝ թափեց քո առջև, ո՜վ ամենատես,
Ցույց տալու համար ժողովրդին, թե խոստովանությամբ և հնազանդությամբ
Պետք է ընկնել գարշապարներիդ կենդանարար:

Բ

Եվ արդ, ընդունի՜ր այս աղիողորմ հեծեծանքներով հյուսված խոսքերը,
Եվ այս բանավոր անարյուն զոհի նվերն հոտոտիր, թագավո՛ր երկնի.
Սրբիր օրհնությամբ գիրը մատյանի այս ողբերգության,
Եվ դրոշմիր գրվածքն այս որպես արձան մշտնջենական՝
Քեզ համար հաճո մյուս միջնորդական մաղթանքների հետ:
Թող որ նա ընդմիշտ մնա քո առաջ և ականջներիդ հնչի շարունակ.
Եվ շրթունքներով ընտրյալներիդ բարբառի՛ թող նա
Ու հրեշտակներիդ բերանով խոսի.
Թող որ տարածվի աթոռիդ հանդեպ և ընծայվի սուրբ սրահի մեջ քո.
Քո անվան նվիրված տաճարում խնկարկվի և բուրի՜ փառքիդ սեղանի վրա.
Թող պահվի հարուստ քո գանձարանում և թող ամբարվի ստացվածքիդ մեջ.
Թող որ պատմվի ազգերին ի լուր և ժողովրդի համար քարոզվի.
Պատկերվի՛ թող որ մտքի դռներին և զգայարանքների սեմերին տպվի.
Իբրև կենդանի՝ թող պատմի նա իմ գործերն անօրեն ու խոստովանի.
Եվ թեպետ որպես մահացու պիտի վախճանվեմ ես,
Սակայն այս համեստ մատյանովս միշտ անմեռ կմնամ:
Քո կամքով՝ թող այն անեղծ մնա, Տե՜ր,
Եվ պատժապարտիս հանդեպ դատավոր դառնալով անդուլ,
Անաչառ կշտամբիչ, համարձակ հանդիմանիչ,
Անխնա պախարակիչ, անողոք պարսավիչ,
Անհամբույր ծանակիչ, անմարդասեր մատնիչ,
Անփրկելի տանջարար, անկաշառ գլխատիչ,
Խստասիրտ հրապարակող, աշխարհալուր բողոքող,-
Մեծաձայն փողով, առանց լռելու, անդուլ-ան-
դադար՝ Իմ հանցանքնե՜րը թող խոստովանի:

Գ

Այս գիրքն իմ ձայնով իմ փոխարեն պիտի աղաղակի,
Ծածկվածները պիտի բանա և գաղտնիքներն հրապարակի,
Կատարվածները բարձրաձայն ողբա, մոռացվածները հնչեցնի,
Աներևույթները պիտի հայտնի, բարուրվածները բարբառի,
Դուրս պիտի հանի խորքում եղածներն ու մեղքերը պատմի,
Անտեսները պիտի մերկացնի, թաքցրածները ցուցահանի,
Սրանով որսերը պիտի շոշափվեն, գայթակղությունները գտնվեն,
Անպատմելիներն հանդես պիտի գան և ճզմվեն չարի մնացորդները:
Քո ողորմության շնորհիվ, Քրիստո՛ս, կյանքը պիտի թագավորի
Իմ ցամաքած ոսկորների գանձարանի պահեստում,
Որով կենդանության գարնանամտի արշալույսին, օրը պայծառ նորոգության,
Շնորհիվ քո ցողի հոգիս աճելով անմահ փրկությամբ
Եվ անթառամ վերամբարձությամբ իմանալի բարիքների ճյուղեր ընձյուղելով,
Պիտի նորից նոր դալարեմ դարձյալ և կրկի՜ն ծաղկեմ,
Ըստ ներշնչումովդ գրված գրքերի հուսադրության:
Եվ քեզ՝ միակ փրկչիդ և Հոգուդ՝ իսկակցին քո Հոր
Միասնական Տերությանդ և Երրորդությանդ անճառելի
Խորհրդական գովեստով՝ փա՜ռք և երկրպագություն հավիտյանս. ամեն:

Բան ՁԹ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Աստված և Տեր, կյանք և Արարիչ,
Ողորմած, գթած, լույս երկայնամիտ,
Անոխակալ, մարդասեր, ամենագութ,
Պարգևատու, փրկիչ,
Օրհնյա՜լ, գովյալ և բարեբանյալ:
Ամուր պահարան, վստահելի պատսպարան,
Բարություն՝ առանց նենգության, Ճառագայթ՝ առանց խավարի,
Քավիչ մեղքերի, բուժիչ վերքերի,
Անհասներին՝ հնարք, անմերձներին՝ մոտիկ, Անհուսության ելք,
Անունդ խոստովանված՝ Աստուծո Որդի:
Քեզ և ահավոր ու հզոր Հորդ
Եվ քեզ հետ երկրպագելի ամենակալ Հոգուդ
Փա՜ռք ու պաշտոն գոհաբանության Հավիտյանս. ամեն:

Բան Ղ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Բարեբանյալ Աստվա՛ծ, երկնավոր, միա՜կ Արարիչ,
Տեր ամենակալ, մեծություն ահեղ, գթություն օրհնաբանելի,
Ողորմություն խոստովանելի, բարերարություն երկրպագելի,
Խնամակալություն պաշտելի, մարդասիրություն տոնելի,
Պահպանություն խնկելի, բարձրյալ անքննելի,
Մերձավոր կամարար, ապավեն անկասկածելի,
Մխիթարիչ սրտերի, փարատիչ վշտերի, ապաքինիչ ցավերի,
Վստահության վախճան, վերացումն պարտքերի,
Փոխարկիչ կարիքների, կարգավորիչ կրքերի,
Հարմարիչ խոսքերի, սանձահարիչ լեզվի,
Պարփակումն շնչի, հաստատիչ հագագի,
Ամփոփիչ խորհուրդների, կրթարան կամքի,
Հանգստացնող հուզմունքների, հանդարտիչ մրրիկների,
Եվ խաղաղությո՜ւն դու ծփանքների,
Որ բռնում ես իմ՝ իշխանականիս թևերը ամեն ուղղությամբ թռչող
Եվ իմաստությամբ նվաճելով՝ դեպի քեզ դարձնում:

Բ

Երախտավո՛րդ միշտ գովաբանված,
Դու, որ անհպարտ և երկայնամիտ հեզությամբ համբեր՝
Անճառ հրաշքով տենչում ես հանգչել մաքուրների մեջ.
Թագավո՛ր բոլոր արարածների, ըստ ամենայնի ճանաչված, գթած,
Սկզբնահայր և նախաշավիղ՝ սիրո ընթացքի
Կյանքի՛ ճանապարհ, Որ քաղցրությա՜մբ ես առաջնորդում երկնային
լույսիդ դիմողիս. Պաշտպա՛ն վստահելի,
Որ չես թողնում ինձ՝ սայթաքողս երբեք ի վայր տապալվեմ.
Հույսի՛ կերպարանք,
Որ ճշմարտագույն գրավականով երևում ես պարզ քեզ խնդրողներին.
Ապահո՛վ ապավինություն,
Որ չես մատնում երբեք դատապարտության պատժին.
Ազատությո՛ւն շնորհաձիր,
Որ տալիս ես լիապես առանց փրկանքի ու փոխհատուցման.
Աննախա՛նձ առատաձեռնություն,
Որ ճոխացնում ես հողանյութս անարգ քո ամենասքանչ փառավորությամբ.
Պայծառությո՛ւն անստվեր,
Որ բարձր ու վսեմ ճառագայթներով պարածածկելով թշվառիս՝ դարձնում ես կրկին բարգավաճ.
Քավի՛չ մեղքերի ամենատեսակ,
Որ փրկությունից մերժվածիս նախկին պայծառությամբ նորոգելով՝ դարձնում ես վերստին վայելուչ.
Մեծակարո՛ղ դյուրահաս,
Որ բոլոր անբավ բարձրություններից առաջ ես անցնում.
Ապահո՛վ ճամփա՝ դեպի խոստացված վայելքներ տանող.
Անձկալի՛ երանություն,
Որի համար հաճելի է թողնել շունչս կենդանության, որպեսզի գտնեմ քեզ, մի՜շտ կենդանի.
Կամք անփոխելի, գովյա՜լ զորավոր՝ քավելու գերուս.
Կյանքի անսխալ դեղ-սպեղանի,
Որ իսպառ եղծված մեռելներին իսկ կյանքի ես կոչում սքանչելապես.
Աներկբայելի՛ դու ամենաստեղծ,
Որ հրով կիզվածին, հողմով հոսածին և գազանների ժանիքներով հոշոտվածին
Մի ակնթարթում միևնույն մարմնով անպակաս դարձյալ կկենդանացնես.
Անզուգակա՛ն համարձակություն,
Որի համար աստվածանվեր պարծանքով պարծենալն է իրավացի:

Գ

Զվարթ քաղցրությամբ նայիր ինձ վրա երկնքիցդ, Տե՜ր,
Ինձ, որ նեղված եմ ամենակործան վտանգների մեջ,
Եվ հանգստացրո՛ւ սիրտս դյուրապես՝ իր բազմատագնապ հեծություններից:
Վրաս հարձակվող սատակիչներին՝
Դիվական դժնյա հնարքներով սպառազինված թշնամիներ լինեն նրանք,
Թե տգեղագույն և քեզ ատելի այլանդակ մեղքեր,
Եվ կամ սպառիչ ու կորստաբեր ցավ ու ախտերի հետքեր մնացորդ,–
Մերժե՜ս, դուրս հանես, կտրես, խափանես, հալածես հեռու,
Վռնդես իսպառ և անդառնալի կերպով կորստյան մատնես վերստին.
Եվ կառուցես, կանգնես դու կյանքի որպես նպատակ ամուր մահարձան՝
Նշանը խաչիդ քեզ ապավինածիս, ո՜վ փրկություն.
Եվ ահավոր քո մեծության այս անպարտելի և անպատիր և անհերքելի հրաշքների շնորհիվ
Թող քանդվեն բոլոր սատանայական որոգայթները գաղտնածածուկ.
Մեքենայությունները մերկացվեն և չքվեն գայթակղությունք,
Թակարդ լարողները խայտառակվեն,
Թող երևան գան խայծերն ու ծուղակները նենգավորի,
Վերանան ցանցի ծածկույթները, որոմների ծիլերը վառվեն,
Եվ թո՛ղ նզովվեն չարաբանությունները բռնավորի,
Թող կտրվի լարը խաբեության ի մահ որսացողի,
Թող կորչեն բանսարկությունները պատրողի,
Թող պակասեն զենքերը զրպարտչի,
Թող ընկնեն սրերը մահաբերների ձեռքից,
Թող սուզվեն սարքերը սադրողի,
Թող արձակվեն պարանները տագնապեցնողի:
Թող այլայլվի կերպարանքը սուտ՝ կեղծավորի,
Թող սանձահարվեն խիստ հարձակումները խրոխտների,
Թող ցրվեն միաբանություններն ուտիչների,
Թող տրոհվեն տոհմերն ավազակների,
Թող քայքայվեն բույլերը բարբարոսների,
Թող քանդվեն ամրոցներն ապստամբների,
Թող արգելակվեն ամպրոպներն հանդուգնների,
Թող փարատվեն անձրևները փորձողի,
Թող հալվի և ցամաքի եղյամն աղանդավորի:
Թող խորտակվի եղջյուրը գոռոզի,
Թող մանրվեն ձողափայտերը կուռքերի դրոշների,
Թող փշրվեն ամբարհավաճություններն հպարտացողների,
Թող նահանջեն գրոհները ճակատողների,
Թող քանդվի՛ միաբանությունը
Բելիարի թե՛ անմարմին և թե՛ մարմնավոր զորքերի,
Մի արահետով եկողները թող յոթ ճամփաներով փախչեն շվարած²⁸³Բ. Օրինաց ԻԸ. 7.
Այն գուբը, որ ինձ համար փորեցին, իրե՛նք թող ընկնեն:
Թող ձանձրացողի ձմեռներն ամառվան փոխվեն,
Թող կտրվի կցորդիչ կապը մշտաջան ավազակի,
Շողոքորթի համբույրն իմ ճակատին թվա թող նողկալի,
Թող ընդհատվեն և հեռանան նետաձգությունները նեղչի,
Թող սասանման մեջ մնա խարդախի նավը մշտապես
Եվ խածանողի ատամները թող արմատից քաշվեն:

Դ

Շնորհիվ օրհնյալ քո կենաց փայտի, որին պրկվեցիր,
Աստվա՜ծդ անբռնելի,
Բևեռներիդ հիշատակով, որոնցով մահվան գործիքի վրա գամվեցիր,
Արարի՛չդ երկնի և երկրի,
Արյամբդ տերունական, որով որսացիր հսկա վիշապին, կարթելով նրան,
Դառն լեղիով, որը խմելով՝ ի դուրս թափեցիր կորուսչի տված թույնը մահաբեր,
Քո սարսափելի չարչարանքների բաղձալի պատմությամբ,
Որով լրբությունն հակառակորդի լռեցնելով՝ ամաչեցրիր նրան,
Անմեկնելուդ ըստ ամենայնի անհասկանալի անունով,
Որից դողում են ու դատապարտվում՝ սոսկալով սաստիկ սարսափումով
Երևելի և աներևույթ էություններն ամեն,-

Շնորհիդ պարգևներն այս բոլոր խոստովանողիս համար
Պաշտպանություն, բժշկություն և քավությո՜ւն լինեն:
Իսկ մահաբեր ու դառնաթույն այն օձի համար,
Որի միջոցով տեղի ունեցավ չարությունը տիեզերադավ՝
Սատակման պատճառ թող լինեն նրանք.
Նույն ինքը դրանցով՝ կորուստի և անբուժելի հարվածի
Տանջանքներին մատնվի թող, կապվի և բռնվի:
Ստեղծողիդ ողորմությունն ինձ հետ թող լինի,
Եվ շունչն իմ ոգու միանա քեզ հետ անբաժանորեն ամրապինդ կերպով:

Ե

Եվ ով որ կարդա այս աղերսաձայն մաղթանքների աղոթքները խնդրողական,
Ծեր թե երեխա, կույս թե երիտասարդ և կամ աղախին,
Ամեն ոք, ով որ աստվածասիրաբար ի քեզ պաղատի,
Թող որ անխտիր, հավասարապես երանության մա՜սը ընդունեն քեզնից,
Եվ ազատվելով իրենց պարտքերից, արատներից զերծ՝
Վերահաստատվեն նոր մաքրության մեջ.
Իրենց հոգու մեջ անփոփոխ կերպով նկարելով քո պատկերը դարձյալ:
Ուստի, տիրապես՝ կարող, զորավոր, անպատում, անհաս, անիմանալի,
Տե՛ս ահա, լսիր հառաչանքներն իմ այս հեծեծագին և աղերսաձայն,
Որոնք բոլորի շուրթերից քեզ են ընծայաբերվում՝
Ի սեր բարերար երկնավոր քո Հոր և քո Սուրբ Հոգու
Կենդանատուիդ և փառակցին քո,
Աստվածածնի բարեխոսությամբ և աղաչանքով բոլոր սրբերի:
Քանզի բոլորին դո՛ւ ստեղծեցիր և ամենայն ինչ քեզանով եղավ,
Եվ ամեն ինչի դու ինքդ ես տիրում:
Եվ քեզ, որ մեկն ես անժամանակ Երրորդության իսկությունից,
Հավասարապես փառավորված ընդմիշտ, Փա՜ռք հավիտյանս հավիտենից.
ամեն: