Նարեկ - Մկրտիչ Խերանյան

Բան ԿԱ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Եվ ինչո՞ւ համար պիտի մեջ բերեմ և իմ տավիղով երգեմ անդադար,
Սաղմոսարանի խոսքերն այն բոլոր,
Որոնք իմ դեմ են միշտ և շարունակ, որպես նախատինք և որպես նզովք:
Ինչպե՞ս կարող եմ շուքը երջանկի հարմարեցնել ինձ դատապարտվածիս,
Այսպես ասելով նրա հետ մեկտեղ, թե՝ նենգամիտը ինձ չմոտեցավ:
Եվ ինչպե՞ս դարձյալ զարհուրեցուցիչ, հաջորդ տողերում կարգով թվարկված՝
Բարեմասնություններն այն բոլոր, որոնք հին օրենքի թագավորի, զինվորական մարգարեի
Եվ մարմնական հրամանատարի նկարագիր գծերն են,
Երկնայիններին անգամ ցանկալի՝ կրկնեմ և կյանքից չհուսահատվեմ,
Ես, որ նոր օրենքի ավետարանիչ և շնորհների աշակերտ լինելով հանդերձ
Այդ երկնահաճո արժանիքներից անմասն եմ իսպառ:
Ըստ իրավախոհ արդարի՝ ինչպե՞ս պիտի զինվեմ մեղավորների դեմ,
Պատրաստ լինելով առավոտյան վաղ արթնացածի¹⁶⁴Սաղմ. ՃԱ. 8 պես
Սպանել նրանց, ըստ առակողի:
Ես, որ իմ մարմնի անդամներն անգամ գանահարելով չխրատեցի:
Ինչպե՞ս արդ մեծի արիությունը օրինակելով՝
Կարենամ ջնջել անօրեններին Տիրոջ քաղաքից,
Երբ իմ հոգու մեջ բուսած մեղքերն իսկ չմեռցրի ես:
Ինչպե՞ս սուտ խոսեմ նրա մոտ, որին ծածկվածները հայտնի են արդեն,
Ասելով՝ «Մոխիրն իբրև հաց կերա».
Ես, որ Երգողի աղբերակների հստակ արցունքին
Իմ հուզումներից պղտոր մի կաթիլ իսկ չմիացրի,
Ինչպե՞ս նրա հետ կարող եմ ասել՝
«Ըմպելիքս խառնեցի ես արտասուքներով Եվ անկողինս արցունքներով թրջեցի»:
Եվ ապա, որո՞նք վերագրեմ ես ինձ՝ մեղքերով մահացյալիս,
Երբ աստվածասերն ի բոլոր սրտե նախնյաց հանցանքներն
Իրենն է համարում, ասելով այսպես.–
«Մենք մեղանչեցինք մեր հայրերի հետ, անօրինացանք և հանցանք գործեցինք»,
Եվ այս սաղմոսի հետագա բոլոր տողերը, որոնք
Իրավամբ ինձ են հարմար ավելի, քան Իսրայելին:
Ինչո՞վ արժանի լինեմ դասվելու բարիների հետ,
Երբ չգտնվեց իմ մեջ այն դեղն իսկ, որ հարգվեց որպես մարդկային մի գյուտ,
Այսինքն գարշելով կերակուրներից՝ մահու չափ քաղցել,
Եվ երկարատև ճգնություններով՝ հոգով նվաղել,
Ըստ տարակրոն հրեաների և հեթանոսների երբեմնի սովորության:
Արդարությունն իմ ինչպե՞ս կարող է մնալ հավիտյան, որը ես երբեք ի գործ չդրի:

Բ

Բայց, որպեսզի երկարաբանությամբ չդառնամ տաղտկալի,
Պիտի աշխատեմ խոսքս համառոտել:
Ի՞նչ կարող ես ասել այն խոսքերի տեղ,
Որոնք նվագեց օրհներգ ու Դավթի ձայնն աստվածաշունչ, Թե՝
«Բոլոր սրտովս ես քեզ փնտրեցի»:
Ինչպե՞ս սրա հետ ասեմ ավելին,
Թե՝ «Ամեն տեսակ չար ճամփաներից ոտքս կտրեցի»:
Ինչպե՞ս սրա հետ ասեմ ավելին,
Թե՝ «Իմ սրտի մեջ պահեցի խոսքերդ, որպեսզի քո դեմ չմեղանչեմ»:
Ինչպե՞ս ունայնություններս որպես կատարելություններ ճառեմ մաքուրների հետ,
Թե՝ «Քո պատվերներից դաս առնելով, ատեցի բոլոր ճանապարհները չարագործների»:
Ինչպե՞ս ես հեզի ճշմարտությունը՝ իմ խաբեբայի մշտնջենական
Սուտ երդումների հետ համակարգեմ, ուխտելով հավատարմի հետ,
Թե՝ «Հաստատապես երդվեցի պահել դատաստանդ արդար»:
Ի՞նչպես կկնեմ ես այն պատգամը, թե՝
«Փրկությունը հեռու է մեղավորներից»:
Որը իմ վերջին վճռի մահագույժ հրեշտակն է:
Ինչպե՞ս չարս իրոք, բարիների պես,– 
Որոնք Տիրոջից առնում են իրենց հատուցումն
արդար, Հեղեղելով այս տողը ասեմ, թե՝ «Տերը բարիք
կանի ուղղամիտներին»:
Ինչպե՞ս այն անաչառ և կտրուկ փոխատրությունը մոլորյալիս,
Թե՝ «Սխալվածներին հափշտակելով կտանի նրանց հետ, ովքեր գործում են անօրենություն»:
Ինչպե՞ս պարծանքը Աստվածազգեստի պատվաստեմ ես ինձ՝ ամոթահարիս,
Նրա խոսքն ասելով. «Չբարձրացավ սիրտս,
Տեր, Եվ աչքերս երբեք չզվարճացան»:
Ինչպե՞ս ընդունեմ մարմնականից վեր խոսքն անճառելի,
Որպես քաջալեր հուսահատվածիս, գանձիս գեհենի,
Ասելով Աստուծո Հոգով օծյալի հետ,
«Առաջուց տեսար, որ լեզվիս վրա նենգություն չկա»,
Եվ սաղմոսի այս մարգարեական գլխի սկզբից մինչև վերջ գրված խոսքերը բոլոր:
Եվ ինչպե՞ս ինքս, որ համաբան եմ դժնասիրտ մարդկանց և դասակից նրանց,
Ես, որդիս մահով ջնջվելու արժան՝ բարեշնորհի խոսքը բարբառեմ.–
«Չէ որ, ահա, Տե՛ր, քեզ ատողներին ես ատեցի»,–
Եվ մնացածներն ապա այս կարգի:
Ինչպե՞ս դու, ա՛նձն իմ, որ աշխարհի ամենեն աշխարելին ես,
Տոնելի Վեհի վստահությամբ
Չստուգված հոգիդ առաջ մղելով, պանծաս ինքնագով պսակվածի հետ,
Թե՝ «Փորձիր ինձ, Տեր, և տես՝ կա՞ միթե անօրենություն իմ ձեռքերի մեջ»,
Դրա հետ նաև հավելվածները:
Չար լինելով ես՝ ինչպե՞ս չարերից ազատվել մաղթեմ,
Իրենց հույսն Աստուծո վրա դրածներին ձայնակցելով,
Թե՝ «Պահիր ինձ, Տեր, մեղավոր և չար մարդու ձեռքերից»:
Ինչպե՞ս վեր կենամ՝ փառավորյալի հետ աղոթելու Աստծուն,
Թե՝ «Դու ես իմ հույսն ու բաժինը կենդանյաց երկրում»:
Ինչպե՞ս, իբրև թե ճգնավորի հետ մրցման դուրս եկած,
Հաղթանակի մրցանակը թագավորիդ մատուցելով,
Այս աննմանակ աղոթքն անեմ ես աղերսագին.-
«Արդարներդ պիտի սպասեն, մինչև դու հատուցես ինձ»:

Գ

Բարեբանյալ է նաև հոգևոր այս միտքը,
Որով ամեն ինչ արհամարհելով,
Արարածների սկզբնապատճառին է ընտրում միայն ասելով՝
«Երանի՛ այն ժողովրդին, որի տերը իր Աստվածն է».
Եվ այս նման է Տիրոջ վարմունքին, որով նա փորձչին հանդիմանեց նրա անպատկառության համար:
Մեծ է նաև այն շնորհը երանությամբ լի համարձակությունն այն երկյուղած,
Թե՝ «Քո սուրբերը պիտի օրհնեն քեզ»:
Ըղձալի է նաև հոգևոր հաղորդության ընտանությունն այն մտերիմ,
Որով մարդ իր հույսը դնում է միայն Աստուծո վրա
Եվ նրա մեջ էլ մնում հաստատուն սաղմոսի խոսքերով քաջալերական,
Թե՝ «Տերը կատարում է իր երկյուղածների կամքը»,
Եվ ապա թե՝ «Տերը պահում է բոլոր նրանց, ովքեր սիրում են նրան,
Եվ ջնջում բոլոր մեղավորներին»:
Պատգամներ տխուր և ուրախական
Սաղմոսարանի վերջին գլուխների մեջ,
Որոնք ցույց են տալիս արդարների ու մեղավորների վերջին հատուցման օրինակները:
Իմաստով միմյանց հաղորդակից են և ա՛յն երգվածները,
Թե՝ «Տերն հեզերին իր մոտ կընդունի
Եվ մինչև գետին կխոնարհեցնի ամբարտավաններին»:–
Ուրեմն որքա՜ն եղկություններ կան իմ առաջ:
Իսկ եթե՝ «Տերը սիրում է իր սուրբ ժողովրդին
Եվ հեզերին բարձրացնում է փրկելով նրանց»,–
Հապա ես զուրկս արժանիքներից՝ ի՞նչ հույսով ամրանամ:
Իսկ եթե Աստված սրբերից է օրհնվում իսկապես,
Հապա ես օտարս մաքրությունից՝ որո՞նց կարգը դասվեմ:
Իսկ եթե սրանց մոտ դնեմ իբրև հանդիմանության հիշատակարան,
Կանխերգածներից այս տողը, թե՝
«Սիրեցեք Տիրոջը, ո՜վ նրա սուրբեր,
Զի ուղղություն է ուզում նա և կրկնակի կպատժի գոռոզներին»,–
Հապա ո՞ր գնդում պիտի լինեմ ես,
Գերիս գրավված՝ գաղտնի մեղքերի գյուտարար չարին:
Քանզի, ինչպես որ կտատանվեն տագնապով տերևները եղևնու դալար տունկերի
Ու շարժվելով ուժգին հողմերից՝ կթափվեն գետին,–
Այդպես էլ ջանաց ջարդել չար ոգին իմ վարք ու բարքի
Բարեբեր ճյուղերն՝ ի վեր բարձրացած,
Եվ որոնք անեղ մշակիդ ձեռքով էին հորինված,
Կրկի՛ն ու կրկին արմատացնելով հաստատի՛ր ամուր
Նո՛ր անապական պտղավորությամբ զարդարելով այն
Քո խնամատար կամքին հանձնված՝ կյանքի անդաստանում,
Ամենապարգև թագավոր Քրիստոս, օրհնյա՛լ հավիտյան. ամեն:

Բան ԿԲ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Բայց արդ, ես ինչո՞ւ վերոհիշյալ կանխագուշակող սաղմոսի վրա
Մարգարեներից ուրիշ հատվածներ էլ չավելացնեմ:
Սակայն ի՞նչ ճաշակ ստանամ պիտի այն կերակուրից,
Որն ուտելու եմ ցավերիս մեջ անզգայացած.
Եվ կամ ի՞նչ օգուտ կտա սաղմոսն ինձ, եթե չըմբռնեմ իմաստը նրա:
Զի նզովում եմ ինքս ինձ նրանով՝ ու չեմ հասկանում,
Լվացվում եմ՝ ու չեմ պայծառանում,
Ծագում է արևն՝ ու չեմ լուսավորվում,
Մեղր եմ ճաշակում՝ ու չեմ քաղցրանում,
Դեղերով լցվում եմ՝ ու չեմ բժշկվում,
Դիմում եմ նույնին՝ ու դատարկ դուրս գալիս,
Ծաղրվում եմ միշտ՝ ու չեմ խրատվում,
Հորդորվում նույնպես՝ ու չեմ զգաստանում:

Բ

Արդարև՝ իմ մեջ են մեղքերն ու անօրենությունները,
Եվ ես նրանց մեջ մաշվում եմ,
Ինչպես որ մարգարեն է ասում ի դեմս հանցապարտների,
Մեկնաբանելով առակն հին տիկերի և նոր գինու¹⁶⁵Մատթ. Թ. 17:
Զի եթե, ինչպես Եսային է ասում՝
«Անօրեններն ու մեղավորները միասին պիտի սատակեն»,
Ապա և ինձ դժնիիս համար էլ նույնն է վիճակված:
Քանզի հիշում եմ սաղմոսի այն խոսքը, թե՝
«Կհատուցի նրանց, որոնք ավելի են գոռոզանում»:
Մյուս ընթերցվածն էլ կցում եմ սրան.-

«Տիրոջ օրն հպարտ և ամբարտավան մարդկանց
վրա է»¹⁶⁶Եսայի Բ. 12,
Ինչպես և՝ «Մեղավորներն իրենց մոր արգանդում իսկ օտարացան».
Եվ նմանիմաստ տողերն ըստ կարգի:
Կցում եմ սրան, թե՝ «Անօրենները երկրի պիտի կործանվեն»,
Եվ՝ «Ամբարիշտն երկրից պիտի վերանա», Եվ՝
«Պիտի մերժվեն անիրավները»:
Ողբացեք վրաս այս խոսքի համար,
Թե՝ «Ինչպես եղեգը կվառվի կրակների մեջ,
Այնպես էլ մեղավորները այրվեն պիտի բոցերում բորբոք»:
Լացեք սաղմոսի այս խոսքի համար,–
«Կրակի կայծեր պիտի թափես դու նրանց վրա»:
Ողբեր կարդացեք դուք աստվածային այն վճռի
համար, Որ մարգարեի բերանով է զարդարված.–
«Եթե չկամենաք լսել ինձ, սուրը ձեզ պիտի ուտի»:
Կոծեցեք այն սաղմոսի առթիվ,
Թե՝ «Մահը պիտի հովվի նրանց»:
Աղի արցունքներ խառնեցեք դուք իմ հեծություններին հառաչանքներով,
Երբ բարձրյալն ինքը՝ Իսրայելի հետ՝ սաղմոսի խոսքով նաև ինձ ասի.–
«Իմ ժողովուրդը ձայնս չլսեց»:
Ավաղ ասացեք դուք ինձ թշվառիս, երբ նույնն
էկրկնում մի այլ մարգարե.-

«Վա՜յ նրանց, զի հեռացան ինձնից»:
Տխրամած սրտով նոր աղաղակի փող հնչեցրեք
դուք, Երբ Աստուծո տեսանողը, ամաչեցնելով ինձ,
Կշտամբի սաստիկ Հակոբի տոհմի հետ ապերասան,
Թե՝ «Տեսեք, ո՜վ արհամարհոտներ, զարմացե՛ք և ջնջվեցե՛ք»:

Գ

Բայց դու, որիդ երեսից փախել եմ սարսափահար, հետ տար ինձանից
Եվ պատյան դիր ահավորիդ բարկության վրաս բարձրացած սուրն սպառնալից,
Եվ քո բարեբաշխ, խնամոտ աջովդ ինձ հասնելով,
Կյանքի օծումը պարգևիր ինձ՝ քեզ աղաչողիս:
Եվ քեզ փառք բարձր երկնայիններից և երկրային բոլոր մահկանացուներից,
Սահմանների մեջ բոլոր ազգերի, հավիտյանս. ամեն:

Բան ԿԳ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Բարերար և բազմագութ, մարդասեր և երկայնամիտ միակ թագավոր,
Հորըդ հետ պատվված և օրհնաբանված Տե՛ր ամենայնի,
Որդի՛դ կենդանի Աստուծո,
Դու, որ ինձ երբեք կորչելու տեղիք չես տալիս,
Եվ ամենևին չես փորձվում չարից.
Ու մեղավորի մահն իսկ չես ուզում,
Եվ կամքդ փրկություն է բերում բոլորին,
Մեղքի մրրիկը քավության մեղմաշունչ զեփյուռի ես փոխում դու
Եվ բարկության հուրը փոխարկում անձրևի:
Դու, որ քո բարի հրամանին չանսացող կնոջն հետ դարձրիր իր ընթացքից,
Նույն արձանի մեջ կերպավորելով զույգ գոյացությամբ երկու բնություն,–
Ո՛չ անմեղների և ո՛չ էլ իսպառ պատժվածների կարգը իրապես դասելով նրան:
Դու, որ ծովի լույծ ջրերն հորձանուտ՝ քարակույտի պես իրար վրա դիզեցիր բարդ - բարդ¹⁶⁷Ելից ԺԵ. 8
Եվ անապատի կարծրանյութ վեմն իբրև հոսող վտակ բխեցրիր¹⁶⁸Ելից ԺԷ. 6:
Դու, Հորդանանի սրընթաց վայրէջքը կանգնեցրիր հրաշապես,
Դարձնելով այն որպես լվացումի ավազան հեթանոսների հետնորդների համար:
Երիքովի պարիսպը պնդակուռ –
Սատանայի բռնության կործանման որպես օրինակ –
Թեթև հարդի պես օդ ցնդեցրիր դու,
Եվ այդ քաղաքի ջուրը վնասակար, այլաբանորեն,
Որպես օրինակ քանանացոց փրկությանը, դեպի բարին փոխվելուն՝
Դու խորհրդավոր աղով համեմելով՝ անուշացրիր:
Մեռայի դառնությունը-նշանակ անհավատության՝
Դու կենաց փայտով պիտանի դարձրիր, քաղցրացրիր քեզ պես3՝ միացնելով քեզ հետ:
Գետից առնված ջուրն ինչպես արյուն մակարդեցիր դու ցամաքի վրա,–
Իբրև նշանակ անհուն հաճությանդ, որի համաձայն,
Անփոփոխ պիտի գունավորվեր նոր երանգով բոսորային¹⁷⁰Ելից Դ. 9:
Անկենդան գավազանին անթույն վիշապի նմանություն ու տիպ տվեցիր,
Ի պատկերացումն քո ըստ մեզ ձևակերպմանն ու ընտրությանն օտար ազգերի:
Մովսեսի երջանիկ աջը պահպանելով անեղծ ու անփոփոխ՝
Ցույց տվիր դու մեզ նախապես ապագայի հրաշքներդ, բարձրյա՛լ,
Որոնք մարդեղությանդ ընթացքին պիտի կատարեիր,
Եվ ապա, քեզանով՝ ախտավոր մարմնիս մաքրագործվելը գուշակեցիր:
Եվ դու այս բոլորով, ահա՛, ամենուրեք,
Մեղավորներին կորստյան ենթակա, բարեխնամորեն,
Սիրույդ հրաշքով կատարվող անակնկալ գյուտը գուշակեցիր,
Օրհնյա՜լդ ամենագութ:

Բ

Ծլեցնում ես դու երկրից կանաչ խոտ ու կյանքի կոչում անշունչ մեռյալին,
Անշարժին կառավարում ես որպես ընթացող,
Անարգ արգանդից դուրս ես կոչում քեզ պատկերակիցներ,
Պատանիներին սեղանատամներ տալիս ըմբոշխնող
Եվ նրանց մաքուր այտերի վրա մազ ես աճեցնում,
Եվ սևասաղարթ վարսերը ձյան պես զարմանագործում,
Ցույց տալով, թե քո կարողությունը անցնում է ամեն սահմանից, հզո՜ր,
Շրթունքների բնազդական թոթովանքները, ինչպես Հոբն է ասում,
Փոխարկում ես դու հարազատ ու պարզ արտաբերության,
Սասանում ես դու երկրին ու նրա սյուները՝ հիմքից,
Ցույց տալով թե, դո՛ւ կմնաս միայն անկորնչելի:
Դու թավալում ես տարերքը, որպես անցավոր իրեր
Եվ դարձյալ նույն տեղ հաստատում դրանք որպես մնայուն.
Այսպես՝ հայտնելով, թե կարող ես դու նույն այդ դյուրությամբ
Կապել մեր բազում մեղքերը և կամ արձակել:
Անզգա էությունն արուսյակի սանձահարում
ես կարծես թե երասանով,
Այդպես՝ ցույց տալով, թե մեր բնության հակումները չար
Կարող ես դյուրավ դու հանդարտեցնել, երբ էլ կամենաս:
Անբարբառ լուսնի բոլորակը դու մերթ ունայն ես անում և մերթ պատարուն,
Ապացուցելով, որպես ավետիս, այդ տեսնողներիս,
Թե բարիքներից նվաղած մեր մեղապարտ մարմինները
Դու նախաստեղծ հարստությամբ կամբողջացնես դարձյալ:
Անխոս աստղերի բազմությունը դու իբրև փոքրաթիվ հոտերի խմբեր,
Բաժանում ես իրարից և հավաքում դարձյալ,
Ի խորհուրդ կենաց հաստատուն հույսի, ո՜վ քաղցրահայաց տեսություն,
Թե դու չաղաչող լեզուններին էլ կարող ես լրիվ նույնպես ողորմել:
Ծովում, դու կյանքի ու մահվան միջև ճամփա ես բացում ուղիղ ապահով,
Այդպիսով հաստատ հավաստիացնելով, թե վտանգավոր վայրում էլ նույնպես
Կարող ենք լինել անգայթակղելի՝ քեզնով պաշտպանված:
Ինչպես կաթսայում կրակի վրա եռացող ջուրը,
Այդպես՝ մեղքերի պղտոր մրրիկն էլ քո կամքի խոսքով կդադարեցնես:
Նայում ես երկրին ու շարժում ես այն,
Որպեսզի անբան այդ զանգվածով զգաստացնես մեզ՝ մտավորներիս:
Ալիքների վրա տատանվող փոքրիկ մակույկի նման
Դղրդում ես դու հողազանգվածի թանձրությունն անբավ,
Որով բովանդակ արարածներին ծանուցանում ես, թե կաս աներկբա,
Եվ որ քո զորեղ խոսքով ես հիմնել տիեզերքն համայն:
Սերմանում ես դու մեր անշնչացած մարմիններն հողում,
Եվ այնտեղ նրանց անկորուստ պահելով՝ կենդանացնում կրկին,
Ապականելին հողին պահ տալով անեղծն ստանում,
Դու մահկանացու նյութի հետ կենաց նշխարդ ես խառնում:
Դու քո ակնարկող մի հրամանով ստեղծվածներին ողջ անկերպարան
Փոքր-ինչ վայրկյանում ձևակերպեցիր ամեն մեկն իր պես:
Քոնն են զորությունն ու կարողությունը,
Զի դու օրերի հոլովումներով շրջանակում ես տարվա եղանակները,
Յուրաքանչյուրն իր ժամանակին, բազմապիսի գեղեցկությամբ՝ մեր տեսողության համար:
Անմռունչներին ձայն ես տալիս դու իբրև կենդանու.
Ներշնչում միայն, ու քայլում են նրանք.
Դո՛ւ ես լոկ հինում հնարագիտության անճառ արվեստով մեգն ու առավոտը:
Առաջնաստեղծ գոյացության նախակարգ հորինվածքից հետո,
Ըստ երանելի մի գրվածքի կանխահիաց զարմացման,–
Երբ դու մարդացար, կատարեցիր մեծամեծ փառավոր հրաշագործություններ,–
Որոնց թիվ չկա, ստեղծելով նոր ու նվիրական Մի ուրիշ աշխարհ ավելի անեղծ, քան առաջինը:

Գ

Դու, որ մեր հանցանքը քոնը համարեցիր և արդարությունդ շնորհեցիր մեզ,
Որ մեր հաշտության փրկանակն ինքդ քեզ վրա առար,
Որ դու չես դադարում ողորմելուց,–
Դարձրո՛ւ ամբարշտիս երկյուղածությանը բարեպաշտի,
Թմրածիս՝ զգաստացուցիչ արթնությանը սրտի,
Անմաքուրիս՝ պայծառ ու մաքուր կերպարանքի,
Բազմամեղիս՝ անբծությանն համեստ սուրբ պատկերի,
Կոտրվածիս՝ առողջության անխորտակելի,
Լացածիս՝ զվարթ ուրախությանն անտխրելի,
Հուսահատվածիս՝ միացնող սիրո անլուծելի,
Ամոթահարիս՝ հաստատուն վստահության անշարժելի,
ավարածիս՝ երանության լույսին անմեկնելի,
Մահվան գերուս՝ կյանքին անապականելի.
Որպեսզի խոստովանված անունդ, Հիսուս,
Փառավորվի Հոր և Սուրբ Հոգուդ հետ՝
Երկնքում և երկրի վրա և նրանց բոլոր բնակիչներից.
Հավիտյանս հավիտենից. ամեն:

Բան ԿԴ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Արդ, ամեն ինչում բացարձակապես ուղիղ ես, Աստվա՛ծ,
Իրավունքով դատում ես և արդարությամբ կշռում,
Ճշմարտությամբ չափում ես և օրհնությամբ հետևում,
Ընթանում ես ուղիղ և ստուգություն ես սիրում,
Հստակություն ես կամենում դու և լուսավորություն համբուրում,
Փորձելով հանդիմանում ես, երկայնամտությամբ քննում:
Չունես նենգություն և ոչ էլ գոռոզություն,
Այլ հեզություն համակ, հանդարտություն և ողորմություն:

Բ

Արդարացար, ո՜վ անայլայլ, վերին իմաստություն հանճարեղ քո Հոր,
Ինչպես որ անզիղջ գովեստով վկայեցին շնորհովդ քեզ որդեգրվածները,
Քո՝ մեզ պարգեած Ավետարանի այն սուրբ խոսքի համաձայն, թե՝
«Չողբացի ես, երբ կոծեցին, ոչ էլ կաքավեցի, երբ փող հնչեցրին»¹⁷¹Մատթ. ԺԱ. 16-17:
Մի՛ անօրինիր, ասացիր անօրենիս,
Բայց ես ամրացա նույն չարությունների մեջ.
Մի բարձրացնիր եղջյուրդ դեպի վեր, մեղավորիս ասացիր,
Եվ ես քեզ հակառակ գործեցի.
Չզգացի խոտորյալս երբեք, թե քո ձեռքումն են
Բարձրամիտ հպարտների եղջյուրներն արքայական
Խոնարհեցնել կամ բարձրացնել, ըստ Ամբակումի, Դավթի և Զաքարիայի.
Դու ինձ օրհնություն կամեցար, ողորմա՛ծ,
Իսկ ես անիծյալս՝ մեծ տարագրությամբ խոտորվեցի դեպի ինձ արժանին:
Սիրեցի բարկություն և ո՛չ բարություն.
Շոշափեցի խավարն ու ոչ թե լույսը.
Կենդանի ձայնիդ, գթա՜ծ, անզգամորեն պատասխանեցի.
«Որդն անմահ է» և «Կրակն անշեջ»¹⁷²Եսայի ԿԶ. 24,
Կշտամբանքն անվերջ, տեղը հավերժական, և օրինակը սոսկալի է, - ասացիր խոսքով Եսայու,
Եվ ես չիմացա, ըստ սաղմոսողի, ու չըմբռնեցի,
Այլ ընթացա մտավոր մռայլ կուրության մեջ:
Դու մարգարեի խոսքով ցույց տվիր,
Թե՝ օրհնություն կստանա նա, ով օրենք է դնում, Եվ ես փութացի այդ համառոտել:
Դավթին իր խոսքերով, Տե՜ր Հիսուս Քրիստոս,
Հոգևոր վեմի վրա քո մատով արձանագրված՝
Կանգնեցիր որպես հիշատակարան, ինչպես որ նաև ինքն է վկայում,
Թե՝ «Ես պահեցի քո օրենքները ամեն ժամանակ, հավիտյան».
Այդ միևնույնը հաստատում է նա երկրորդ անգամ՝
Վերջին բառի անդրադարձությամբ
«Եվ հավիտյանս հավիտենից».
Որոնց հետ և այլ պանծալի խոսքեր խրախուսեցին ինձ,
Բայց ես անզգա՝ աճապարեցի տոնին Բահաղու և ո՛չ Աստուծո,
Եվ երկմտությամբ զույգ ճամփաների վրա կաղացի,
Ձեռք վերցնելով բարի գործերից, ինչպես ծաղրելով ասում է Եղիան:
Ունեմ Մովսեսին իր օրենքներով՝ մեռելների աշխարհից եկած,
Նաև գրքերը մարգարեների՝ հոգուս մեջ գրված,
Եվ մատյանները առաքյալների, շարված իմ մտքի մատների վրա,
Եվ Տիրոջդ՝ բոլորովին հավասարապես՝ ավետյաց կտակով¹⁷³Ավետարանով,
Թաղվելուց հետ հարություն առած՝ անթիվ-ան- համար ննջեցյալներով:
Բայց ես ավելի՛ անհավատ, քան այն մեծատան եղբայրները հինգ¹⁷⁴Ղուկ. ԺԶ. 28,
Որոնք մի տեսակ իսկապես հարմար օրինակներ են
Ողորմելի հղփացածների զգայարանքներին,-
Դարբնի սալի պես մնացի անոստ իմ անչափ համառ քարացած սրտով.
Բելիարի նման և չապաշխարեցի:

Գ

Բայց դու վերստին շնորհի՛ր քո ողորմությունը լքվածիս,
Ո՜վ բարի, ահավոր, մարդասեր, խնամակալ,
Կենդանի, սուրբ, լուսավոր և անվախճան թագավոր,
Պանծալի խաչիդ խորհրդի ազդելով
Հիմար երիկամներիս և հուսալքված անպտուղ սրտիս
Մեղքերով կորդացած անբերրի անդաստանիս վրա,
Որպեսզի հզոր ամենակալիդ գթառատ կամքի օժանդակությամբ
Որոտա հոգիս, և վշտագնածիս աչքերից հորդեն,
Վազեն ոռոգող արտասուքների վարար վտակներ,
Եվ ինձ մեղքերից մաքրելով՝ փրկեն,
Քեզ մոտ հաճելի և ընդունելի լինելու համար,
Ամենապարգև Տե՜րդ բոլորի, փառավորյալդ հավիտյան. ամեն:

Բան ԿԵ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Եվ արդ, ես նախնիս ամբարիշտների,
Գլխավորս մեղավորների, պետս անիրավների,
Առաջինս պարտավորների, պատկերս հանցավորների, Ատտիկեցիս¹⁷⁵Ատտիկեցի կամ աթենացի հունաց համար նույնպես թե՛ ընտիր և թե՛ հոռի է նշանակում, որովհետև Ելլադայի ոստանիկ գավառի բնակիչները որքան անվանի էին իմաստությամբ և գիտությամբ, նույնքան էլ անառակ և անպարկեշտ վարք ու բարքով էին հայտնի: ըստ վատթարության և ո՛չ ըստ բարեբաստության,
Անպատումներն իմ պատմեցի ահա՛,
Ամոթալի արարքներս նշավակեցի,
Գաղտնիքներն հրապարակեցի,
Ծածուկներն հայտնեցի,
Թաքցրածներն ի ցույց հանեցի,
Ամփոփվածներն տարածեցի,
Դառնության մաղձը ժայթքեցի,
Գործակցությունս չարին՝ մատնեցի,
Վերքիս թարախն ամբարված՝ քամեցի,
Մեղքերիս խորությունը ծանուցեցի,
Կեղծիքների ծածկույթը մի կողմ քաշեցի
Տգեղության քողը վերցրի,
Ամոթանքի զգեստը մերկացրի,
Գարշելիներն ի հայտ հանեցի,
Մրուրը մահվան փսխեցի,
Պալարներն հոգուս խոցերի քահանայապետ Քրիստոսիդ բացի:
Անձս անխնա չարչարեցի,
Մարմնիս նկատմամբ սեր ցույց չտվի,
Հին արմատներն ի տես հանեցի,
Բնությանս կարիքներին չընդառաջեցի,
Միաբանության կապը նրանց հետ խզեցի,
Սրտիս դղյակը քանդեցի,
Որսացված կամքիս հետ, իբրև մահվան դարանակալի հետ, կռվեցի,
Պահուստն անհայտ իմ մեղքերի արտաքս հանեցի:
Մթերված ախտերի գանձը մեծիդ առջև դրեցի,
Դատախազին դատավորի հանդեպ կանգնեցրի,
Ապառնիների փորձն այժմից առա,
Կործանողի հետ դաշինքն իմ բեկանեցի,
Խաբեբայի հետ ուխտս խափանեցի,
Մարտի հաղթական ավարտը, Հիսուս, քե՜զ
վստահեցի, Ռազմիկ գնդերը շարժման մեջ դրի,
Հարձակումներին դիմադրելու հույսն
Աստուծո խոսքի վրա հիմնեցի,
Խավարասերների փաղանգը լուսեղենների զենքին մատնեցի:

Բ

Եվ արդ, ամենայն արարածների ստեղծիչ Քրիստոս,
Որդիդ բարձրյալ Աստուծո,
Մի՛ մեղադրիր ինձ՝ դատելով խստիվ մեծ օրն հատուցման,
Ինձ որ ա՛յժմ արդեն պարսավված եմ խիստ խոսքերով այսպես
Եվ ստացել եմ գանակոծության այսքա՜ն հարվածներ:
Ուրեմն, հզո՜ր, անքնին, անճառ. բարերար թագավոր անմահ.
Այսպիսի ամոթալից ինքնապարսավ խոնարհությանս համար,
Որով ինքըս ինձ անողոք կերպով դատափետեցի,–
Նվագներով այս մատյանի,
Ծածկի՛ր սատանայի դեմքն ամոթի անարգանքով
Եվ խաչիդ նշանով զորացրո՛ւ երեսն ամոթահարիս:
Լուսեղեն կնիքդ տեսքիս գեղեցկությանը թող միանա,
Նշանդ ամրության թող որ դրոշմվի իմ կերպարանքին,
Թող կենաց փայտիդ ձևը պատկերվի այտերիս վրա,
Արվեստն հրաշքներիդ որպես շուք թող որ տպվի ճակատիս,
Թո՛ղ չաղավաղվի քո լուսապաճույճ դրոշմն ինձ վրա,
Աչքիս բիբերից թող չվերցվի ճաճանչդ օրհնության,
Չհեռացվի գլխիցս քո վստահության առհավատչյան,
Տյառնագրությանդ փառքը բերանիս ամուր սեմերիցն թո՛ղ չսասանվի,
Երկրպագելի պահպանակդ թող միանա սրտիս զգայարանքին,
Գոյակցությանս չորս նյութերի մեջ քառաթևիդ լո՜ւյսը թող թափանցի,
Փրկչիդ իշխանությունն օժանդակի թող կարկառվող ձեռքիս,
Մատուցման համար ստեղծված մատներիս
Համարձակության խորհրդարանդ թո՛ղ բարեգործե:
Աշխարհից մեկնելիս՝ սրբությունդ ինձնից թող չհեռանա,
Երբ պատանեն պարտապանիս՝ պատիվս թող չպակասի,
Փրկությունդ անդավաճան թող չլքի հոգիս,
Ու չջնջվեն քոնը համարվող շնչիցս գրերն կենդանատուիդ,
Զորեղ արյունիդ նկարը թող չեղծվի խորանից իմ աստվածատիպ,
Եվ բնակվի ինձ հետ գերեզմանիս մեջ:
Թշվառ մարմնիս մաշվելուց հետո շնորհիդ օծումն ինձ մոտ թող պահվի,
Որ նորոգության օրը նրանով ես ներկայանամ փառաց փեսայիդ,
Ճանաչվեմ թող ես այդ նշաններովդ ու վաստակներովդ պճնվեմ,
Ու մեծագույնիդ երախտիքներով գնահատվե՛մ թող,
Եվ ողորմությամբդ քավված՝ ավազանի զգեստով պերճանա՜մ,
Տո՛ւր ինձ, բարեգութ, վերարկուդ անապական,
Որ տառապում եմ մարմնիս մեղքերով:
Թող որ քոնոնց դեմ չելնի՛ բանսարկուն,
Հոգիս հնացնողը թո՛ղ ոչնչանա,
Խավարաբնակների խաբկանքները թող հանդես չգան,
Թող քո անունով օրհնվի, գթա՛ծ, վիհն իմ հանգստյան,
Թող ողորմությամբդ լցվի լիուլի գուբն իմ գերության,
Թող որ քեզանով ընդարձակվի տեղն իմ թշվառության,
Թող խաղաղ լինի, խնամո՛ղ, ինձ համար բանտը բարկության,
Թող արգանդը մութ՝ սնի իր մեջ հանուն հարության,
Հույսովդ թող ինձ իր մեջ ամփոփի տունը անձկության,
Թող ես քո ձեռքով պահվեմ խշտյակում այդ տարտամության,
Թող որ ընդունվեմ ես քո թևերով տագնապի տան մեջ,
Եղի՛ր դու, գովյա՜լ, ինձ հետ վտանգով լեցուն սենյակում,
Ավա՜ղ ինձ այստեղ բյուր-հազար անգամ,
Զի երբեմն վերնային էի և այժմ անդնդային,
Տոնելի երբեմն և այժմ եղկելի:

Գ

Բայց և դու դարձյալ օրհնված ես բոլոր արարածներից՝
Երկնայիններից, երկրայիններից և մեռելներից սանդարամետի,
Անպարտականդ այս տարագրության:
Ե՛ս վրիպեցի, ե՛ս օտարացա, ե՛ս հիմարացա,
Ե՛ս պարտվեցի և դարձա խոտան:
Ե՛ս վհատվեցի, ե՛ս կարկամեցի և կործանվեցի.
Ե՛ս մոլորվեցի, ե՛ս մատնվեցի, ե՛ս մերժվեցի.
Ե՛ս խորթացա, գերվեցի և գայթակղվեցի.
Ե՛ս նզովվեցի, ե՛ս թշվառացա, հարբեցի և վատթարացա,
Ե՛ս ընկղմվեցի, ե՛ս խաբվեցի, ե՛ս անօրենացա.
Ե՛ս ապականվեցի, մահացա և իսպառ եղծվեցի:
Այս բոլորի մեջ դու չարության մատ չունես,
Մնում ես դու միշտ միա՜յն ու միայն անփոփոխ բարի:
Երբ կամքդ ինձ հետ է՝ խավարը ճառագայթ է ինձ համար.
Հույսիդ ճրագն երբ կա, գիշերն արշալույս է.
Հաղորդվելով մարմնիդ՝ կասկածների ամոթանքից զերծ կլինեմ.
Իսկ ես ինքս ինձ կենդանի չեմ համարում, հիշելով վախճանն անխուսափելի,
Եվ ոչ էլ կորած եմ կարծում ես ինձ,
Քանզի անկասկած հավատում եմ ես նորոգման հրաշքին:
Կյանքիդ դուռն առջևս համարում եմ փակ՝ իմ անքավելի մեղքերի համար,
Բայց ես տեսնում եմ միաժամանակ դրախտն իմ առջև բաց,
Որ ավետում է փրկությունդ ինձ:
Քանզի ո՛չ այնքան վհատության գույժն է տագնապեցնում,
Որքան փրկության համար կարկառած ձեռքդ է խրախույս քաջալերական:
Ուստի, տո՛ւր դու, Տե՜ր, տո՛ւր ողորմություն
Գոհաբանություն կարդացող բոլոր բանականներին,
Օրհնյա՜լ հավիտյան. ամեն:

Բան ԿԶ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Արդ, ով որ առնի այս համեստ մատյանի մաղթանքների սպեղանին,
Նրանով աղոթելու համար, եթե այդպիսին մեղավոր է մի՝
Ե՛ս էլ թող նրան մասնակից լինեմ իմ այս խոսքերով.
Իսկ եթե երբեք լինի ոմն արդար այր աղոթարկու,
Ես էլ նրա հետ թող այս մատյանով գտնեմ գթություն:
Եվ ապա, եթե այդպիսին իրեն զգա երջանիկ, ինձ համարելով միայն եղկելի,
Այդ նույնը նաև հաստատում եմ ե՛ս,
Բայց նա էլ հիշի թող Սողոմոնին և այս հոգեշունչ խոսքերը նրա,–
«Ո՜վ վստահորեն կարող է ասել, թե ունի սուրբ սիրտ,
Եվ կամ պարծենալ, թե մաքուր է մեղքերից».
Եվ թե՝ «Չի եղել երկրածին մի մարդ՝ զերծ իրեն համար պատասխան տալուց».
Ինչպես և ոչ ոք՝ հաղթող համարված՝ ինքնարշավ վազքով,
Եթե մինչև իսկ ունենա թևեր նա բարձրաթռիչ¹⁷⁶Ժող. Թ. 11:
Ուստի նաև նա՛ թող զգուշանա, երկյուղ կրելով,
Որ հաստատ վեմի վրա է նույնիսկ, Պողոսից ուսած.
Որպեսզի միգուցե գետին ընկնելով՝
Նմանվի այս իրավադատ կանոնը սահմանողին:
Այլ նույնիսկ և նա՛, որ մաքուր է, թող այս կշտամբանքը դաս անի իրեն,
Չիջնելու համար անխոհեմ կերպով իր բարձրությունից.
Իսկ պատժապարտն էլ թող ընդունի այն՝ առիթ ազատության:
Որով հոգևոր մահվան կործանումից վեր բարձրանալով՝ ապրի լիահույս:
Իսկ ինձ համար այս պատգամները թող լինեն փորագրված արձանագրություն հավերժ անեղծանելի,
Որ իմ եղկելի և մահկանացու անձի փոխարեն՝
Հեծության, լացի անդադար հնչմամբ, առանց լռելու միշտ աղաղակի:
Եվ թող որ լինի, որ բեկբեկված ոսկորներս հողապատյան շիրմի ծածկույթի տակ
Անմռունչ ձայնով՝ խոստովանական այս աղոթքներս եղանակեն.
Ինչպես և հողում լուծված մարմինս անլուր բարբառով
Այս պաղատանքներս թող որ առաքի քեզ՝ ծածկատեսիդ:

Բ

Տե՜ր գթությանց, աղբյուր ողորմությանց պարգևաբաշխ բարի,
Որդիդ բարձրյալի Տե՛ր Հիսուս Քրիստոս,
Ողորմի՛ր, խնայիր, մարդասիրիր,
Նայիր վշտերիս և տե՛ս սրտաբեկությունս,
Խոնարհվի՛ր թշվառությանս վրա,
Տե՛ս տարակուսական տագնապս անձեռնհաս,
Կարեկից եղիր ի կորուստ տանող ցավերիս մեջ ինձ,
Շոշափի՛ր բժշկապես վերքերն իմ թշվառագույն,
Ականջ¹⁷⁷Մատթ. ԻԶ. 39 դիր քաղցրությամբ ողորմագին հեծեծանքներիս,
Լսի՛ր գերեզմանի խորունկ անդունդից հնչող անմռունչ հառաչանքներս,
Թող քո ամենալուր ականջներից ներս մտնի
Հյուծված անդամներիս ձայնը պաղատագին:
Եվ քանզի անապական է կենդանությանս գրավական հոգին,
Ուստի թող անփոփոխ լինի սիրույդ գթությունը նաև,
Կցորդ եղիր դու հեզությամբ՝ տկարությանն իմ տաժանելի:
Մեռյալ պատկերիս դեմ ոխ մի՛ պահիր,
Անշունչ կերպարանքիս հետ մի՛ մտնի դատաքննության,
Մահով տանջվածիս դու նոր հարվածներ մի՛ավելացնի,
Կոտրված խեցեղեն անոթիս հետ մի՛ մարտնչիր ուժգնությամբ,
Վճռով խոշտանգվածիս վրա մի՛ բարկանա կրկին,
Կործանված շինվածքիս մի՛ տար նոր պատուհաս,
Սպանված շանս վրա քարեր մի՛ արձակիր,
Ջախջախված լվիս վրա մի՛ որոտա սաստկապես,
Անարգ հողիս դեմ իբր անբարհավաճի՝ մի՛ մռնչա ուժգին,
Մոխրիս մերժել մի՛ կանչիր դատաստանի քննության,
Ցնդելի փոշուս մի՛ համարիր դու քեզ ընդդիմամարտ,
Տիղմս տաղտկալի մի՛ կարծիր դու քեզ որպես ոսոխ,
Գարշությանս անգոսնելի մի՛ վանիր իբրև բռնամարտիկի,
Դուրս շպրտվելիք կոճղիս մի՛ պահիր գեհենի համար որպես վառելիք,
Այսքան խոսքերով բազմաթիվ անգամ կշտամբվածիս
Դու էլ վերստին մի՛ հանդիմանիր:

Գ

Սրանք են ահա՛ այն սրտաբեկիչ ու հոգնաթախիծ աղաչանքները,
Որոնք իմ թշվառ ու խավարարգել շիրմից պիտ հնչեն.
Եվ թող քո օրհնյալ խոսքը հաստատի, թե աղոթողիս սրտի համաձայն
Պիտի մնամ ես անայլայլելի:
Քանզի հիմա էլ, մինչդեռ խոսում եմ դեռևս կենդանի՝
Մեռած եմ արդեն անհասիդ համար.
Ինչպես և մահվամբ կորչելիս անգամ
Անեղծ կմնամ ես իմ հավատքով, ըստ հրամանի ամենազորիդ:
Արդ, աղաչում եմ, Տեր Հիսուս Քրիստոս, ողորմությամբ նայիր դու ինձ
Եվ մի՛ թողնի, որ բնակակից լինեմ Բելիարին:
Թշվառիս թաղման ժամանակ, տապանի անկենդանական թնդյունը մահազեկույց,
Որպես աղաղակ լալահառաչ՝ քեզ ինձ հետ հաշտեցնող,
Արժանացրու քո լսողությանը, միա՜կ բարեգործ,
Հոգեսեր, հզոր և մի՛շտ մարդասեր.
Եվ քո բարի հոգին թող բնակվի ինձ հետ, լույս տալով ինձ խավարի մեջ,
Թող մնան ինձ հետ քո կենարար չարչարանքների մասունքները պաշտելի,
Որպեսզի, իբրև գանձարանի ավանդ, պահելով ինձ քո մեջ, կենսանորոգեն.
Որպես զինվորական սարք անվատնելի թող պատկանեն ինձ
Ու մնան ինձ հետ իբրև մնայուն պարսաքարեր՝ հոգու հնարքների,
Չարի գնդերը հալածելու համար՝
Նրա իմ դեմ մղած մարտը թո՛ղ քեզանով վանվի, Տե՜ր,
Զի եթե նա ելնի իմ դեմ պատերազմելու,
Տեսնելով քաղաքն առանց զինվորի և ազդարարող գործիքը՝ անձայն,
Քե՜զ կունենամ, Տե՛ր, անքուն պահապան մշտնջենապես:

Դ

Զի եթե շտապի չարն այժմ ևեթ, առաջ քան օրը կատարածի,
Եվ պատրաստի ինձ համար անելանելի արգելարան,
Ես տերունական աղոթքն իմ կուղղեմ նրա դեմ, որպես մահացու հարված.
Եթե կարենա ինձ գցել գետին,
Արարչին արած իմ ծնրադրությամբ նրան կխոցեմ.
Եթե հաջողի երկրի մոխրի մեջ գլորել նա ինձ,
Աստուծո երեսնիվայր ընկնելը թող հալածի նրան.
Եթե տանջալից ցավեր նյութե ինձ,
Աշխարհի փրկչի քրտինքը առատ արյամբ շաղախված՝ թող նեղի նրան.
Եթե շունչս նա պատանդ վերցնի, որպեսզի բարի ճամփով չընթանամ՝
Ամենաստեղծի կապանքը թող ինձ ազատ արձակի.
Եթե բռնադատի ինձ ուրանալու լույսի պարգևները,
Համբերությունդ՝ աստվածամարտների հայհոյության դեմ՝
Թող որ նրան էլ նրանց հետ մեկտեղ պապանձեցնի.
Եթե գաղտնապես հարված հասցնող զենքերի նետեր արձակի վրաս,
Կապարճների հոր շքեղ աղեղի խոցող սլաքը թող դիպչի նրան.
Եթե խավարած լույսի շղարշով անամոթաբար աչքիս մեջ մտնի,
Ամենակատարյալի ծածկված գլխի կռփահարումը թող տանջի նրան.
Եթե մոլեգնի ձեռքիս վստահությունը կաշկանդել¹⁷⁸Մարկ. ԺԴ. 65,
Թող ստեղծողի ձեռքը տրված եղեգնը չարչարելով նրան լռեցնի¹⁷⁹Մատթ. ԻԷ. 29.
Եթե անամոթ ծաղր ու ծիծաղով ինձ հետ կատակի,
Ամենազորի՝ ծաղրանք տանելը թող հեգնի նրան¹⁸⁰Մարկ. ԺԵ. 31.
Եթե պես-պես հուռութքների բժժանքով խորամանկի,
Հզոր Աստուծո երեսին տրված ապտակը նրան ամաչեցնի թող¹⁸¹Հովհ. ԺԸ. 22.
Եթե գիշերվա մութը իջնելիս խաբեության խավարով կռվի լկտիաբար,
Տե՜ր, լույսիդ պայծառ ճառագայթման հետ՝ թող խայտառակվի.
Եթե հավակնի, թե կկարենա փորձությունների արեգակնակեզ
Վատնիչ խորշակի կեսօրվա տապով ինձ բոլորովին արմատից խախտել,
Թող քո լուսեղեն նշանի զորությամբ արմատախիլ՝ չորանա.
Եթե փորձի նա փչումով տրված շնորհից ինձ զրկել.
Այն թուքը, որ մեղավորիս փոխարեն քերոբեների Տերն ընդունեց,
Թող ամոթահար անի նրան.
Եթե կծոտող ժանիքներ ցույց տա ինձ,
Երկնավորի բերանի լռությունը թող նրան պապանձեցնի¹⁸²Մատթ. ԻԶ. 63.
Եթե ցանկական խայթվածքներ պատճառի հոգուս,
Ամենաստեղծին զարնված բևեռները նրան կսկծեցնե՛ն թող.
Եթե անիրավ խորհուրդների ճանապարհով ինձ մոլորեցնի,
Անհասանելու ոտքի մեխերը թող նրան կապեն.
Եթե հարբեցնի ինձ դժնաբարո հրապույրներով,
Թող բարերարին տրված լեղիով խառնված քացախը նրան դառնացնի.
Եթե ծառի առաջին պտղի ճաշակման մեջ գտնի ինձ,
Խաչի սոսկալի խորհուրդով բռնված՝ թող իսպա՜ռ դատապարտվի.
Եթե Տիրոջ հրամանին հնազանդվելու դեմ ընդվզել սովորեցնի ինձ,
Անսահմանելու պարանոցի բերումն թող կործանի նրան.
Թե սատակամահ անելու համար հալածի նա ինձ և վիրավորի,
Ադամին ստեղծողի կողքը մխված ահագին տեգը թո՛ղ պատռի նրան.
Եթե դժոխային վշտերի երկունքներով պաշարի նա ինձ,
Ամենակալի պատանքի կտավը թող կաշկանդի նրան.
Թե խարդախությամբ փորձի ինձ մահվան հատակը ձգել,
Մահվան վեմի մեջ կենդանի Աստուծո բնակվելը թող նրան մեռցնի.
Եթե մարդկային իմ գայթակղության վրա նա խնդա,
Թող կարկամ կամքով կորանա կրկին.
Զի Աստվածն անմահ հարության փառքով՝
Բոլոր մեռելներին նորոգեց իր հետ:
Թե հազարամյա փոքր կապանքի լուծումով բերկրի,
Բայց թող որ իսկույն դողա վերստին
Անվերջ-անվախճան տանջարանի մեջ սաստիկ կաշկանդող հուսկ շղթաների անզերծ տագնապից¹⁸³Հայտն. Թ. 2-3
Եթե առաջին իսկ հարվածի հետ նա դժվարանա,
Մեծ դատաստանի մեծ օրը ահեղ, կորստյան գո՜ւյժը թող տրվի նրան՝
Նրա և իր հրեշտակների համար պատրաստված
անշեջ գեհենով:

Ե

Իսկ ինձ, որ քեզ եմ ապավինել, Տե՜ր Հիսուս,
Միակ թագավոր, ինքնակալ, զորեղ, Արարիչ
երկնի և երկրի, Եվ նրանց մեջ եղած բոլոր զարդերի,
Ինձ, որ աչքս քո գալստյանն եմ հառել
Եվ փրկչիդ ողորմությանն եմ սպասում հույսով,
Քո ոտքն եմ ընկնում և համբուրում եմ հետքերը գարշապարիդ,
Պարտությունս եմ խոստովանում և մեղքերս հրապարակում,
Կշտամբանքների քարերով ծեծկվում եմ և սրտիս հառաչանքներով այրվում,
Խղճիս խայթերով խոցոտվում եմ և շնչիս բոցով տոչորվում,
Այրվում եմ արցունքներիս աղի ցողով ու երիկամներիս կսկծանքով կիզվում,
Հուսակտուր հոգով ցամաքում եմ և դառնաշունչ հողմով մարում.
Թախանձանքի խոսքերով երերվում եմ և կողկողագին հեծությամբ դողում,
Տաժանելի տանջանքներով տվայտում եմ և հոգուս տագնապներով տատանվում,
Մրրիկների կոծով ծփում եմ և ալիքների բախումից սասանվում,
Ի լուր համբավի սարսում եմ և վախի հիշատակով՝ կորչում,
Ատյանի տեսարանով հալվում եմ և մեծիդ սպառնալիքներով մեռնում,–
Լսի՛ր, բազմագո՜ւթ, քավիչ, մարդասեր և երկայնամիտ,
Քաղցրություն անճառ, օր բարի և տիվ տենչալի,
Զի կարող ես դու ամեն ինչի մեջ
Ինչպես և վերջին շունչս փչելիս ինձ փրկագործել:
Քեզ Հոր և Սուրբ Հոգուդ հետ փա՜ռք հավիտյանս. ամեն:

Բան ԿԷ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Եվ սակայն Քրիստոս Աստուծո իրավունքի խոսքը արդարացի է հույժ իմ նկատմամբ,
Քան սատանայի, որ սկզբնահայրն է չարիքների.
Քանզի հայտնվեց նա նրա համար, որպեսզի քանդի գործերը նրա,
Իսկ ինձ համար, որպեսզի իմ հնացած պատկերը նորոգի
Աստուծո կերպարանքով,
Առնելով մեր իսկ նմանությունը կատարելապես
Եվ միացնելով իր բնությանը խառնվածքը մեր:
Բազում շնորհներից ոչինչ չտվեց նա սատանային,
Այնինչ ինձ վրա հեղեց առատորեն.
Նրա համար երբեք չչարչարվեց,
Իսկ ինձ համար զոհվում է նա հանապազ.
Սատանան անհաղորդ է կյանքին,
Իսկ ես փրկություն եմ վայելում միշտ.
Նա հալածված է խաչով,
Իսկ ես զորացած եմ այդ նո՛ւյն նշանով.
Նա մերժված է լույսից,
Իսկ ես միացած եմ նրա փառքի հետ.
Նրան երկրի վրա անգամ հանգիստ չխոստացավ,
Իսկ ինձ երկինքը տվեց սեփականություն.
Կտրեց նրա հույսի առհավատչյան,
Եվ իմը հաստատեց առանց խզելու.
Նրան խոզերի երամակում արգելափակեց,
Եվ իմ մեջ ի՛նքը զորացավ.
Կարիճների հետ համեմատեց նրան,
Եվ ինձ ճառագայթ հայտարարեց.
Սողունների նմանեցրեց նրան,
Եվ ինձ իր անունով կնքեց:

Բ

Իսկ ես լքեցի երախտիքն այսքան բարիքներ անող Աստուծո
Եվ չարին հետևեցի՝ նրա հետ մեկտեղ դժոխքի հատակն հայելու համար:
Ուստի անարժան եմ բարիքների ապերախտս անշնորհակալ և անընդունակ սիրո,
Մեղքի պարանով եմ ձգված՝ երիկամունքիցս խոցված խորապես.
Ճյուղակոտոր ծառ եմ արմավենու,
Քացախացած գինի, հեղեղված ցորեն,
Ջնջված մուրհակ, պատռված վճիռ, աղավաղված կնիք,
Ձև այլափոխված, վերարկու կիզված, կորած ըմպանակ,
Ընկղմված նավ, մանրված մարգարիտ, սուզված անգին քար,
Տունկ եմ գոսացած, նեցուկ խորտակված, փայտ իսպառ փտած,
Խամրած մանրագոր, փլատակված տուն, խարխլված խորան,
Բույս արմատախիլ, ձեթ՝ թափված աղբոտ հրապարակում,
Մոխրակույտերի վրա հոսած կաթ, Քաջերի գնդում մահապարտ եմ մի,
Զի անձն իմ ողբալի, Բաբելոնի առակի համաձայն՝ մարգարեներից ասված՝
Երուսաղեմի հետ և նրա նման հորդոր լսեց միշտ և չխրատվեց¹⁸⁴Եսայի ԺԳ. 19:
Պատճառն ա՛յն է, որ այստեղ անգոսնված եմ, այնտեղ՝ խայտառակված,
Այստեղ պարսավված և այնտեղ կշտամբված,
Այստեղ ծաղրված և այնտեղ նախատված,
Այստեղ անարգված և այնտեղ հանդիմանված,
Այս կողմը ապշած և այն կողմը՝ լքված,
Այստեղ հեծություն, այնտեղ հառաչանք,
Այստեղ կասկածներ և այնտեղ վախճան,
Այստեղ վախ ու վիշտ և այնտեղ հատուցում,
Այստեղ արկածներ և այնտեղ դատաստան,
Ուր ո՛չ խոսելու իրավունք կա և ո՛չ պաղատելու,
Ո՛չ օրերը թիվ ունեն և ո՛չ ժամանակը վախճան,
Ո՛չ հույսի կամուրջ և ո՛չ ողորմության դուռ,
Ո՛չ աջ պաշտպանող և ո՛չ օգնող ձեռք:
Սակայն ապավեն ես դու, դու ինքդ փրկություն,
Դո՛ւ այցելություն, դու քավություն, դու երանություն,
Դո՛ւ ես բժշկում, դու ես ողորմում, միա՜յնդ հզոր,
Կենդանի անճառ,
Տեր Հիսուս Քրիստոս բարերար Աստված,
Օրհնյա՜լ, օրհնյա՜լ և դարձյալ օրհնյալ,
Հավետ բարձրացած քո Սուրբ Հոգու հետ
Մեծիդ իսկակից Հոր փառքի համար՝
Հավիտյանս հավիտենից. ամեն:

Բան ԿԸ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Եվ արդ, հիշելով ահարկությունը վերոգրյալների,
Որոնք Աստուծո կողմից ինձ հասած սպառնալիքներ են ահագնապես
Ինչպե՞ս դադարեմ նոր ողբերգության տողեր հյուսելուց,
Եվ կամ ինչպե՞ս ցամաքեն հեղեղներն արցունքիս:
Զի եթե քառավտակ գետերի ճյուղավորումները բոլոր,
Որոնք հորդահոս ծավալվելով ոռոգում են ողջ եդեմն ու երկիր.
Լիառատ, լրիվ բավականությամբ ջուր տալով նրանց.
Իրենց ուղխերով ու ակունքներով աչքերս լցվեն,
Չեն կարող երբեք զովացնել սաստիկ բոցն իմ մեղքերի:
Կամ եթե նույնիսկ, ըստ մարգարեի ըղձականության¹⁸⁵Երեմ. Թ. 1,
Գլուխս լցվի ջրերի առատությամբ,
Եվ տեսողությանս ճրագարանները աղբյուրներ կայլակեն՝
Չեն կարող չափել վշտերն անպատում կոտրված հոգուս.
Եվ ոչ էլ սրտով կարեվեր խոցված, եղերապատում բանահյուսությամբ
Լալկան կիների ջայլերը բոլոր՝ կարող են ցավերս
Ու աղետներս երգի վերածել և կամ նվագել ձայնով ողբական:

Բ

Ի՛մ աշխարհ գալու օրն է նզովված և ոչ թե Հոբի կամ Երեմիայի¹⁸⁶Հոբ Գ. 3.
Զի տոնելի է նրանց ծննդյան օրը բարեբախտ և ո՛չ մերժելի,
Եվ աշխարհն ամբողջ չարժե նրանցից թեկուզ և մեկին:
Ապա ուրեմն ինձ է վերաբերում նրանց անիծած օրը,
Երբ ես՝ անարժանս լույսի և ամեն տեսակ բարիքի՝ աշխարհ եմ եկել,
Դառնալով այստեղ կորստյան որդի և մահվան դրկից,
Մշակ մեղքերի և արբանյակ անօրենությանց:
Եղո՜ւկ ինձ, զի ես չմնացի հաստատ կյանքի այն ուխտին,
Որ, ո՜վ բարերար, դո՛ւ սահմանեցիր:
Չհետևեցի քո կենդանարար և անմահացնող պատվիրաններին,
Չաշխատեցի ես արմտիք հնձել,
Որ խռովալից ձմռան օրերին ուտեստ ունենամ.
Ո՛չ ամուր պատեր կառուցեցի ես և ոչ էլ ձեղուն կապեցի հարկիս,
Որպեսզի մրրկաշունչ քամիներից պաշտպանվեմ.
Երկար ճանապարհի համար նշխար մի պաշար ես չամբարեցի,
Որ դարմանեի տագնապը սովի.
Աղերսագին աղոթքներ չպատրաստեցի քեզ համար,
Որոնցով քո առաջ ելնել համարձակվեի.
Չհավաքեցի փրկության պաշար մաքրակյաց վարքով,
Որ նորոգությունս երաշխավորեր¹⁸⁷Մատթ. ԻԵ. 8.
Աշխարհում հաշիվս ճիշտ չբռնեցի իմ մատնիչի հետ,
Որ դատավորի ձեռքից այժմվանից իսկ պրծնեի.
Օրհնալիր ձեռքով չներկայացա,
Որով սրբվելով մասնակից լինեի օրենսդրին.
Ո՛չ դեմքս պահպանեցի, ո՛չ էլ թիկունքս պատսպարեցի,
Ո՛չ աջ ձեռքս զենք առա և ո՛չ էլ ձախս՝ վահան,
Որ պատերազմում մնայի անվտանգ,
Զրահ չհագցրի երիվարիս, ոչ էլ մարտիկներիս սպառազինեցի,
Որ կարենայի ճակատ հարդարել.
Վաղահաս պտուղը չքաղեցի, և ուշհասուկին չժամանեցի
Եվ ահավասիկ շվարել եմ ես բարիքներից զուրկ:
Չունեմ մաքրության ծաղիկ և ոչ էլ յուղ ողորմության,
Եվ գիշեր է մութ, մռայլ ու անշող.
Մահվան նիրհով եմ քնել ես,
Եվ կոչողի փողի տագնապն ստիպում է ինձ¹⁸⁸Մատթ. ԻԵ. 5-6.
Զարդը հարսանյաց մերկացրի կրկին և ձեթը վարքի լքեցի դարձյալ¹⁸⁹Մատթ. ԻԲ. 11, ԻԵ. 3, 10
Եվ հարսանիքի դուռն ահավասիկ փակվում է:

Գ

Եվ արդ, այսքա՜ն վշտերի մեջ ես ինչպե՞ս մխիթարվեմ,
Կամ խավարամած տարակույսներիս կենսավետ հույսին որքա՞ն լույս խառնեմ.
Եվ կամ ո՞ւր արդյոք ոտքս հաստատեմ,
Ո՞ր վստահության աչքերս հառեմ,
Եվ կամ ո՞ւր տեսնեմ անդորրությունը իմ ծփանքների,
Կամ ո՞ր ըղձալի հանգստությանը ձեռք կարկառեմ:
Եթե երկնքի բարձր ձեղունին պարզեմ ձեռքս ես,
Այնտեղից տեղաց հուրը Սոդոմի, ինչպես ասված է:
Իսկ եթե երկրի խորունկ հատակին՝
Նա՛ բացեց երախն իր հափշտակիչ ու կուլ տվեց Դաթանին՝
Աբիրոնի բանակներով¹⁹⁰Թվոց. ԺԶ 32:
Եթե հանդգնեմ փախչել բռնողից՝
Գուցե բռնի ինձ վիշապն ահագին:
Գազանների հետ եթե թափառեմ՝
Նրանք առավե՜լ շտապեն պիտի Արարչի վրեժն
ինձնից առնելու, Քան մի ժամանակ Եղիսեինը՝
Բեթելացի մատաղատի քրմորդիներից¹⁹¹Դ. Թագ. Բ. 22-23:
Եթե աչքս ամենատարած օդի պարզությանն հառեմ՝
Եգիպտացոց համար շոշափելի խավար դարձավ այն¹⁹²Ելք Ժ. 21.
Թե թռչուններին՝ բարձունքում ճախրող՝
Մորթված զոհերի արյունաբոսոր դիերն ուտելու են կոչված նրանք:
Տկարների դեմ եթե խիզախեմ՝
Կսպառվեմ պիծակներից, և ինձ ի՞նչ պետք են առյուծներ այլևս:
Պատառոտող արջերից եթե ճողոպրեմ՝
Արյունածարավ մժեղները ինձ պատահեն պիտի:
Եթե ինչ-որ տեղ ես անհոգ նստեմ՝
Ամենաչնչին մժղուկները վառվող կրակի մոծիրների պես շուրջս կմաղվեն:
Միեղջուրանու եղջյուրից եթե փախչեմ ու պրծնեմ՝
Մորմոքեցուցիչ մանր մուների ճիրանները ինձ պիտի կեղեքեն:
Շտեմարանի մի խորշը եթե թաքնվեմ, կուչ գամ՝
Մեղքի նմանակ գարշ ու տաղտկալի գորտերը պիտի ինձ զզվեցնեն
Անդաստաններում եթե ինչ-որ տեղ գտնեմ ինձ համար ու տեղավորվեմ՝
Շնաճանճերի տարմերը պիտի իմ շուրջը պատեն:
Մի կողմ եմ թողնում մորեխն ու մարախ - զորքեր զորավոր,
Ժանգը անկենդան, ուտիճը անտես, թրթուր թունավոր,
Ջուր թվացող կարկուտով ու ոչնչացնող եղյամով հանդերձ,
Որոնք մեր աչքին թվում են թեև անզեն ու անզոր, չնչին, չքոտի,
Բայց և Աստուծո մի ակնարկությամբ նրանք խիստ գոռոզ և ուժգնաբար
Զարկեցին, դուրս հանեցին ու հալածեցին հաղթականորեն
Իր գավազանով հպարտ և ամբարտավան բռնավոր փարավոնին:
Սրանք են ահա մահացու խոցող, գաղտնի վնասող, լլկող ու թաքուն
Տեսակները այն հոգևոր անտես չարարանքների,
Որոնք որպես պատիժ ուղարկվեցին եգիպտացոց՝ նրանց անօրեն գործերի համար:

Դ

Բայց դու, ամենազո՛ր, Արարիչ և Տեր բոլորի,
Հաղթող հանդիսացիր թշնամիներիս՝ հալածելով նրանց.
Եվ ինձ ողորմի՜ր կրկին գթությամբ՝ փրկարար ձեռքդ մոտեցնելով ինձ,
Որ վարանած եմ և տարակուսած, խոշտանգված և մահապարտ.
Զի դու ես միայն ճանաչվում Աստված՝
Միշտ փառավորված Հոր և Սուրբ Հոգու հետ
Հավիտյանս հավիտենից. ամեն:

Բան ԿԹ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Եվ քանի որ ես, իմ գոյացության ամենահնար արվեստավորիդ՝
Տիրոջդ ու Աստծուդ ձեռքով, քո սիրո մեջ, ինչպես զտող քուրայում,
Եռում եմ շարունակ ու չեմ պարզվում երբեք,
Խառնվում եմ միշտ ձուլվելու համար ու չեմ միանում,-
Ուստի երկնավո՛ր դու արծաթագործ, ճարտարապե՛տ իմ,
Ի զո՜ւր ես հոգնում և ընդունայն ես ջանում ինձ համար,
Ըստ մարգարեի հայտնի առակի՝ չարությունս չհալվեց,
Եվ ահա, ես ինքս կամովին չարաչար մոլեգնելով,
Մի ողորմելի և դիվահար խելագարի պես
Խոսում եմ հանդգնաբար անկարգ՝ ավելի մեղքերս աճեցնելու,
Քան թե հաշտության մի ճար գտնելու:
Եվ որպեսզի հանդերձյալում պատրաստվող տանջանքները
Չերևան ինձ անընտել դեպքեր, անսովոր պատահարներ և անօրինակ հանդիպումներ,–
Ընդմիշտ անմոռաց պահեց իմ մարմնում, այստեղից իսկ,
Նախկին անեծքներից մնացած հազիվ նկատելի
հետքերը, Որպեսզի փոքր ու չնչին տարրերից մեծին սովորենք:

Բ

Որովայնի մեջ են առաջանում ինքնաբերաբար ու բազմանում
Շարժուն ու պես-պես ճապուկ ճճիներ,
Աղիքների գաղտնակուր որդեր, այրող այտուցներ,
Բշտիկներ բազում բոցի պես կիզող
Եվ անկերպարան, անձև անիծներ,
Եվ այլ քրտնածին ու զազրաթորմի՝
Կսկիծ, եռ ու քոր պատճառող անիծ, և՛ լու, և՛ ոջիլ,
Ու վայրենական այլ ասպատակներ,
Որոնք գիշերամարտ դևերի և խավարասեր, զինված բարբարոս գնդերի նման,
Եվ արաբական քանասար գայլերի գազանությամբ,
Կորակոր ընթացքով, արջնաթույր գույնով,
Կրկնոլոր ու կեռ կտուցով՝ կարիճի խայթոցի
նման, Խոցելով, ինչպես դժնիկ փշով՝ ծծում են, քաշում արյունը մեր թաց
Եվ հանգստարան անկողնում չարչարում են մեզ:
Եվ երբ մեկը իր ձեռքը երկարի նրանց՝ արժանի պատիժը տալու,
Զգում են իսկույն մարդուն պատճառած վնասը իրենց
Եվ իսկույն ևեթ, լերկամարմին ու փոքրիկ հասակով
Թռչում են, կարծես թե թևեր առած,
Եվ մարախի պես ոստոստելով՝ այս ու այն կողմ ընկնում,
Աղվեսների նենգ ու խաբեպատիր բարքի համաձայն
Փախուստ են տալիս ամեն ուղղությամբ խորամանկելով
Մտնում ծակուծուկ, մահվան երկյուղից փրկվելու համար:
Եվ իրենց չնչին չքոտի տեղով ոչ միայն ռամիկների ու խառնիճաղանճների,
Այլև ահագին հզոր թագավորների կփախցնեն նրանք,
Կհանեն վերը՝ դստիկոնը բարձր ապարանքների
Եվ կամ բացօթյա կբնակեցնեն:
Շատ քաջեր անգամ, որոնք իշխեցին ամբոխների վրա
Եվ ժողովուրդների տիրեցին, և ազգերի քաղաքներ առան,
Խոստովանում են պարտությունն իրենց զորեղ ձեռքերի,
Թե՝ «Որովհետև չկարողացանք մեզանից հզորների բռնությանը դիմադրել,
Այդ պատճառով էլ խույս տվինք ահա և հասանք այստեղ»:

Գ

Բայց ինչո՞ւ եմ ես խոսում այդ չնչին, աննշա՜ն այնպես ու ծիծաղելի գոյությանց մասին,
Նրա համար, որ նրանք զորավոր և անհերքելի ջատագովներ են աստվածության
Եվ հանդերձյալներն են հիշեցնում ինձ,
Որոնք անօրեն իմ մարմնի մեջ ծնվում են իբրև դառն պտուղներ:
Դրանց նման են և դրսից եկող ախտերն սպանիչ
Եվ ուտիչների կույտերն անողոք, որոնցից անհնար է ազատվել,
Որոնց մեր մարմնին պատճառած ահարկու ցավերով
Կարողանում ենք գալիք տանջանքներն իմաստասիրել:
Եվ կարելի չէ գտնել որևէ ապաստանարան,
Որ կարողանանք խույս տալ նրանցից և ազատ մնալ.
Զի առանց կամքիդ և ակնարկությանդ
Ի չիք են անցել մարդկային բոլոր ճար ու հնարանք:
Իսկ դու, բարերա՛ր, կյանքի ամեն դեղ ու դարմանն ունես բավականապես,
Եթե կամենաս փրկել, նորոգել, քավել, բժշկել և կենագործել:
Եվ քեզ փա՜ռք համենայնի հավիտյանս հավիտենից. ամեն:

Բան Հ

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծո հետ

Ա

Ստեղծվածների մեջ անդասելի այս մանրուքներից հետո երկրային՝
Խոսքիս ընթացքը բարձրացնեմ պիտի մինչև մեծագույն արարածները,
Ահավորի արդար և անաչառ գործերի մասին ճառաբանելով,
Բայց եթե նույնիսկ շատ մոտիկ լինեն նրանք Աստուծո,
Ինչպես որ էին նահապետները մեր աստվածամերձ
Եվ կամ մաքրագույն, ինչպես եղել են մարգարեները,
Կամ անբծագույն, ինչպես առաքյալները,
Կամ ընտրելագույն, ինչպես մարտիրոսները,–
Զո՜ւր է նրանցից հոգու փրկություն հուսալ
ինձ համար, Եթե դու, ո՜վ աննվազ բարի և անփոփոխ խնամակալություն
Եվ անպակաս ողորմություն, ցույց չտաս ինձ քո մարդասիրությունը:

Բ

Զի եթե նույնիսկ Աբրահամին իրե՛ն ձայն արձակեմ,
Ինչպես ընչեղի ողորմագին առակն է ինձ ուսուցանում,
Տապից պապակվելիս անգամ նա մի կաթիլ ջուր չի կարող տալ ինձ,
Քանի որ նա էլ մարդ է՝ մարդկային անճարակությամբ:
Եթե Մովսեսին դիմեմ՝ նա էլ է համակված դարձյալ նույն տկարությամբ,
Զի անզոր եղավ փրկել այն մարդուն,
Որն իր վառելիք ցախի պաշարը շաբաթ օրն էր հավաքում¹⁹³Թվոց. ԺԵ. 32-36:
Եթե Ահարոնին՝ նա ևս ուրիշին աղաչելու կարիք զգաց,
Իսկ եթե Դավթին իր բոլոր բարի գործերով հանդերձ՝ նա էլ չմնաց անմեղադրելի.
Իսկ եթե Նոյին, Հոբին դիմեմ ես, կամ Դանիելին՝
Եզեկիել մարգարեն նրանց անուններն հիշատակելով,
Այսպես խոսեց նրանց մասին՝ Աստծուց ներշնչված.–
«Կենդանի եմ ես, ասում է Տերը, թե նրանք չպիտի կարողանան
Ազատել իրենց ուստրերին ու դուստրերին վերահաս բարկությունից,
Այլ միայն իրենք պիտի ազատվեն»:
Իսկ եթե դիմեմ հավատքի վեմին՝
Պետրոսին, Քո խնամքներից դույզն-ինչ խորթացած՝ նա՛ ևս
ենթարկվեց իմ մոլորանքին¹⁹⁴Ակնարկություն՝ հավատքի այն թուլության, որ առաքյալն ունեցավ Հիսուսի՝ ծովի վրա քայլելու ժամանակ և մատնության գիշերն՝ ուրանալիս:,
Թողնում եմ այստեղ հիշել մեկ առ մեկ այն շատ-շատերին,
Որոնք անձնատուր եղան զանազան տեսակ
կրքերի, Թեև հավիտյան երջանիկ լինեն:
Դրանցից մեկն է Հովաս անունով ոմն մարգարե,
Որի աստվածառաք սպասավորության մեջ մարդկորեն գայթակղությունը
Անբացատրելի է մնում շատերին, ինչպես էլ որ մեկնաբանվի¹⁹⁵Գ. Թագ. ԺԳ. 1-ում:

Գ

Եվ քանզի սահմանափակ է մարդկանց փրկության կարողությունը,
Նրանք իրենք էլ ողորմություն գտան բարերարիդ կողմից և ամենակալիդ շնորհիվ զորացան,
Կոչվեցին պաշտպանողիցդ և հնարավորիցդ քավվեցին,
Ներվեցին ազատարարիցդ և անախտականիցդ բժշկվեցին,
Կենսագործվեցին անապականիցդ և նորոգողիցդ լուսավորվեցին:
Հետևապես, գիտենալով չափն ու սահմանը հողածին բնությանս,
Որպես հարազատ նմանակիցներ՝
Ի վստահություն հուսահատներին և ի խրախույս՝
Ահա և քեզ եմ դիմում ես միայն,
Որդի՛դ կենդանի Աստուծո՝ Քրիստոս, օրհնյալ ամեն ինչի մեջ:
Եվս առավել կճշմարտվեն վերոգրյալ օրինակները,
Եթե այստեղ, այս աղոթքի մեջ հիշենք նմանօրինակ
Եվ այս խոսքն արդար, որ երջանիկ իմաստուններից մեկն է ասել,
Թե՝ «Բարի է Տիրոջ ձեռքն ընկնելը, և ոչ թե մարդկանց.
Զի, ինչպես որ մեծ է նա, այդպես էլ մեծ է նրա ողորմությունը»:
Ու թեև այս խոսքով Դավթին էր ակնարկում,
Բայց երբ որ երեք աստվածային հարվածներ էին առաջադրվում նրան,
Նա ինքը հոժար, կամավոր կերպով սատակիչ մահվան դատավճիռն ընտրեց¹⁹⁶Բ. Թագ. ԻԴ. 14,
Ընդունելով այն իբրև կենդանություն, որ Քրիստոսի հավատքով կաճի և կզորանա,
Քան թե մյուս երկու այն հարվածները, որոնք տանջում են ու չեն ողորմում:
Եվ սակայն անհարմար չի լինի, որ ես էլ այդ խոսքից օրինակ վերցնեմ իմ կորած հոգու համար,
Որ տոչորվում է ապրելու հնար գտնելու տենչով:
Այսպիսով, սակայն, իմ ողբերգական այս մատյանի մեջ,–
Առանց որի չի կարելի մոտենալ Տիրոջը,–
Ես ոչ թե նվաստացնում եմ փրկվածներին, այլ փրկչի անունն եմ պսակում
Եվ նրա շնորհն եմ բարեհռչակում բոլորին.
Ու խոստովանում եմ հաստատ խոսքով, թե նույնիսկ նրանք,
Որոնք շա՜տ բարձր են թռչում իրենց սուրբ վարքի թևերով,
Կարոտ են դարձյալ քո ողորմության դեղ ու դարմանին:

Դ

Ուստի և ահա, դու կյանք, փրկություն ու բժշկություն,
Դու անմահություն, լուսավորություն ու երանություն,
Անդորրացրո՛ւ ինձ իմ մեղքերի չարչարանքներից,
Որպեսզի ինքս ինձ ընդմիշտ մեղադրող հեծությունների
Ձանձրացուցիչ թախանձանքներից հանգստանաս և դո՛ւ,
Որ ոչ այլ ինչով, այլ միայն մարդկանց փրկությամբ ես պարարվում,
Օրհնյա՜լ հավիտյանս. ամեն: