Ի խորոց սրտի խոսք Աստծո հետ
Ա
Քանզի նախընթաց գլուխներով քեզ
վերընծայեցի
Դարձյալ ողբաձայն բանաստեղծություն,
Հյուսելով կական, աղեկեզ հառաչ,
Դառնաթախիծ լաց, արտասվագին երգ,
Այժմ, այս գլխում, պիտի սկսեմ դարձյալ պաղատել
Խոստովանորեն ու զղջողաբար՝
Գաղտնածածուկներն ի ցույց դնելով:
Արդ, այստեղ խոնարհ ու հոգեկեցույց
Աղերսն այս այնպես պիտի հարմարեմ,
Որ սկիզբը ու վերջը տողերի
Արձագանքելով միմյանց շարունակ միևնույն բառով՝
Նույնաձայնությամբ խոսքը դարձնեն
Առավել ազդու ու հոգեպարար:
Բ
Մեղա՜ ես մեծիդ բարերարության,
Անարգս մեղա՛.
Մեղա՜ ծագումին ճառագայթներիդ, ՚
Խավարս մեղա՛,
Մեղա՜ շնորհիդ երախտիքներին,
Արդարև մեղա՛.
Մեղա՜ երկնային գթառատ սիրուդ,
Հայտնապես մեղա՛.
Մեղա՜ արարչիդ՝ անէությունից,
Հավաստյավ մեղա՛.
Մեղա՜ գերագույն գոգիդ գրգալիր,
Անսահման մեղա՜.
Մեղա՜ աննվազ լույսիդ վայելման,
Նենգողս մեղա՜.
Մեղա՜ քո անճառ կյանքի ճաշակման,
Բազմիցս մեղա՜.
Մեղա՜ քո անհաս շնորհատրման,
Հանապազ մեղա՜.
Մեղա՜ խնկելի մարմնիդ Աստծո,
Մահու չափ մեղա
Մեղա՜ պաշտելի արյանն արարչիդ,
Իսկապես մեղա՜։
Իրոք, հատվածն այս բանաստեղծության՝
«Մեղան» օրհնյալ է, հուսադրական՝ սրտերի համար.
Պատվական ավանդ, անմոռաց պատվեր,
Հայրենական տուրք, պապական օրենք,
հանրական պաշար,
Անհերքելի խոսք, զորեղ պատասխան,
Կենսակապ կամուրջ, ախորժ վերնայնին,
սրբերին հաճո,
Անխզելի կապ, հիասքանչ բարբառ,
անփոփոխ պատճառ,
Բաղձալի աղերս, ըղձալի սեղան,
Սրտաշարժ հնչյուն, անճարների ճար,
Կարծրության վանիչ, պաշտամունքի կարգ,
Հեթանոսաց գիրք, վաղնջուց կանոն,
Քրիստոնյային հարազատ, հաղթող արարչության իսկ,
Հզոր անջրպետ, ահավոր միջնորմ,
Արվեստ բարձրության, խորություն անչափ,
Հիացման տեսիլ, կնքված մեծ խորհուրդ,
Որով թափանցել չի կարող ոչ ոք.
Արագաթռիչ միտքը մինչնիսկ
Անընդունակ է այն ըմբռնելու։
Ձայն է բարեդեպ ու հրաշալի,
Որը չհիշվեց, երբ դասը լքված
Ընդունում էր իր վճիռը վերջին,
Այլապես, թերևս, հենց այնժամ իսկույն
Մահապարտության պատիժը արդար՝ կարճված
բեկանվեր,
Որի շնորհիվ և ընտրությունը դառնար ավելորդ,
Ու դատաստանը հավիտենական լուծված վերանար։
Մեծ դարդ է փառքի, որով մինչևիսկ
Աստվածությունն է պսակված ծաղկում.
Զի ո՞վ վազելով բռնեց եղջյուրներն այս սուրբ սեղանի
Եվ իսկույն, պատժից պրծած, չամոքվեց։
Իսկ Աքար Զարմյան, Սավուղ Կիսյան
ու Սիմոնյան Հուդան,
Եթե ասելով այս՝ չարդարացան,
Հաստատում եմ ես, որ տեղին էր այդ ու իրավացի.
Քանզի ակամա բռնադատվածը չունի անկեղծ սեր,
Ուստի չի կարող նաև ստանալ լրիվ փրկություն։
Իսկ ես կամքովս եմ համբուրում, սրտանց
Կրկնելով դարձյալ բառն այդ երջանիկ,
Որ հարազատն է իմ մկրտության։
Գ
Մեղա՜, որ այսպես մոռացա բոլոր
Երախտիքներդ, վերստին մեղա՜,
Մեղա՜ մարմնապես՝ հոգիս եղծելով,
Հիմարս մեղա ՜.
Մեղա՜, որ կյանքիդ՚ դրուժան եղա,
Իսկ և իսկ մեղա՛.
Մեղա՛ խոսքերդ արհամարհելով,
Չարաչար մեղա՛.
Մեղա՜ օրհասիս աճապարելով,
Վատթարս մեղա՛.
Մեղա՜ ինքս ինձ անկենդան մահվան
Դատապարտելով, ձաղելիս մեղա՛.
Մեղա՛ հեստաբար բարձրությանդ՝ հանդեպ
Անամոթելով, տաղտկալիս մեղա՛:
Սահման չունեն իմ ողբերն հոգեկան,
Քանզի կործանում ու կորուստ գտա ինքս իմ ձեռքով.
Լքվեցի անդարձ ու համարվեցի որդիս թշնամի.
Գահավիժեցի երկնի բարձունքից
Ու վարքի փշեր դիզեցի բարդ-բարդ:
Ամոքում չունի ցավն իմ ողբաձայն,
Երբ ինքս անձամբ ինձ անարգեցի
Ու դարձա իմ իսկ կորուսչի բագին:
Բայց ունեմ նաև սրտի մի ուրիշ դժնդակ կսկիծ.
Համարում են ինձ այն, ինչ ինքս չեմ.
Մինչդեռ անմաքուր բաժակ եմ միայն
արտաքնահարդար,
Ծեփված ու ներկված որմ եմ գարշելի,
Մի պճնամոլ եմ սին պարծանքներով,
Մռայլի փոխված լուսավորություն,
Գերանակիր աչք, փառքի մարած ջահ
Ու մի հանցապարտ, ըստ ամենայնի,
Ամեն ինչի մեջ, բոլոր կողմերով,
Ե՛վ տերունական տնօրինության,
Ե՛վ աստվածային հայտնության հանդեպ,
Ե՛վ արարչագիր երևումների,
Ե՛վ սարսափազդու խոնարհումների,
Ե՛վ նրա, որ իմ աչքով իսկ տեսա
Եվ որի հանդեպ շատ ավելի եմ պատասխանատու,
Քան թե բովանդակ ավետարանի:
Այս է, որ ահա պատճառում է ինձ
զարմանք ու սարսափ,
Հալումաշ անող դժնդակ հոգսեր.
Անսփոփելի մտատանջություն,
Անհամար, մտքում անզետեղելի վիշտ ու տվայտանք,
Անկատար վերելք, անհաստատ վայրէջք,
Անամոքելի հուսահատություն,
Պատշաճ նախատինք և ծաղր ու ծանակ,
Արժանահատույց և իրավացի անեծք ու նզովք.
Ահա պատիժներ ու ամբաստանքներ,
Որ կրում եմ ես ինքնահարված ու տաժանալլուկ:
Դ
Դու կարող ես լոկ հանցանքներս ներել,
Բուժել մահացու խայթվածքներս ողջ,
Տե՜ր ողորմության, Աստված բոլորի,
Քրիստոս արքա, որդի բարձրյալ հոր,
Ստեղծիչ, գթած, բարերար, օրհնյալ, առատապարգև,
Ահավոր, հզոր, ողորմած, հոգած,
Զեռնկալ, հաստիչ, փրկիչ, դարմանող,
Կենարար, ներող, անոխ, ապավեն,
Երկնավոր բժիշկ, անապատում լույս, կյանք,
Կենդանացուցիչ, նորոգիչ, քավող,
Եթե, համաձայն քո սովորության,
Մարդասիրաբար հայացք ուղղես ինձ,
Ես էյ նայելով քեզ՝ պիտի ողբամ,
Եթե լսես ինձ, պիտի հառաչեմ,
Եթե ունկնդրես, պիտի պաղատեմ,
Պիտի աղերսեմ, եթե ինձ անսաս,
Եթե ինձ ներես, պիտի աղաչեմ,
Կգոչեմ, եթե դեպի ինձ դառնաս։
Իսկ եթե անտես անելու լինես, ես կկործանվեմ,
Կարտասվեմ, եթե ընդոտնես հանկարծ,
Կմեռնեմ, եթե հոգեշահ չտաս,
Եթե ահարկու դեմք ցույց տաս, պիտի
տանջամահ լինեմ,
Եթե սաստելու լինես, կդողամ,
Կսոսկամ, եթե խեթ աչքով նայես,
Եթե սաստկանաս, պիտի, սարսափեմ,
Եթե հալածես, կհեծեմ թշվառ,
Եթե երեսից ձգես, կկորչեմ,
Կտանջվեմ, եթե չխափանես բոցն այս վհատության,
Եթե խստանաս, կփախչեմ ահով,
Կընկճվեմ, եթե սաստիկ սպառնաս,
Իսկ եթե քննես, պիտի քարկոծվեմ,
Կսուզվեմ, եթե կշտամբես ՛ուժգին,
Թե չխնայես, կլքվեմ անհույս,
Եթե կանչես ինձ, պիտի տագնապեմ,
Կամաչեմ, եթե աչք հառես վրաս,
Իսկ եթե ձայն տաս, պիտի երկնչեմ։
Զի անարգել եմ պարգևը բարյաց,
Երանությունից ձեռ քաշել իսպառ,
Շնորհը լքել, դրժել ուխտը քո,
Ավանդը կյանքի մատնել մոռացման,
Վստահությունն ու հույսս կորցրել,
Բարկացրել եմ ամենաստեղծիդ,
Ոտնակոխ արել շնորհներն անճառ,
Եղծել պատկերը պատվական ու վեհ:
Եթե մահախեղդ ու հեծեծագին այս
ցավերիս մեջ
Մարդասիրություն հասցնես ինձ,
տե՜ր Հիսուս Քրիստոս,
Վրաս ի կատար ածելով խոսքն այն,
Թե ամենամեծ մեղքն իսկ ամոքում,
Դադարեցնում է բժշկությունը,
Ապա ես այնժամ քո ամենառատ
Քաղցրությամբ ամուր պատվաստվելով քեզ,
Հոգով վերստին ձևավորված քո յույս կերպարանքով,
Նորից գտնված՝ կգոտեպնդվեմ քավված լիովին
Ու փրկագործված կվերստեղծվեմ
Կրկին անարատ ու անմահ կյանքով:
Եվ քեզ, սուր՜ Հոգով, բարձրյալ հորդ հետ
Փա՜ռք հավիտենից հավիտյանս, ամեն: